Similar Journals
HOME > Journal Current TOC
|
Library and Information Sciences
Number of Followers: 5  Open Access journalISSN (Print) 1680-9637 - ISSN (Online) 2676-5977 Published by Central Library of Astan Quds Razavi  [1 journal]
|
- بررسی تطبیقی نسخه‌شناسی ویژگی‌های
مصاحف قرآنی مکتب هرات در دوره‌های
تیموری و صفوی
Abstract: هدف: این پژوهش به بررسی تطبیقی ویژگی های مصاحف قرآنی مکتب هرات در دوره های تیموری و صفوی پرداخته است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف توسعه ای و به روش توصیفی و تحلیلی با نمونه گیری هدفمند از میان 21000 مصحف گنجینه قرآنی کتابخانه آستان قدس رضوی که جامعه آماری این پژوهش می باشد، انجام گرفته است.یافتههای پژوهش: بر اساس ویژگی ترقیمه کاتب و اطلاعات نسخه شناسی فهرست کتابخانه از دوره تیموری جزوه قرآنی 416 و مصحف شماره 153 و از دوره صفوی مصاحف شماره: 281،206 و 210 از مکتب هرات به عنوان مصاحف مرجع و نفیس شناسایی شد تا اطلاعات نسخه شناسی آنها به صورت تطبیقی مورد تحلیل قرار گیردنتیجه گیری: نتایج این پژوهش مشخص کرد که 1) طرح لوح فاتحه‌الکتاب، در دوره تیموری لوح فضای بیشتری برای کتابت متن قرآن دارد و دارای یک حاشیه پهن لاجوردی بوده و سر سوره به خط کوفی تزئینی کتابت شده است. این لوح در دوره صفوی با دو ستون در دو طرف متن فضای کمتری برای کتابت وجو داشته حاشیه لوح دو قسمتی پهن با زمینه لاجوردی و باریک با زمینه سیاه رنگ است و یک نیم ترنج بر روی حاشیه ترسیم شده و سر سوره به خط رفاع است 2) تزیینات همراه متن قرآن، نشان خمس و عشر در دوره تیموری به ترتیب به شکل بادامی و دایره ا&...
- واکاوی حفاظت از حق مولف آثار در کتابخانه
ها؛ موردکاوی نقش کتابخانه ملی ایران در
جایگاه مرجعیت کتابخانه های ایران
Abstract: هدف: پژوهش حاضر با هدف واکاوی و تحلیل کپی‌رایت آثار در کتابخانههای ایران و به طور خاص کتابخانه ملی ایران انجام شد.روش پژوهش: پژوهش کنونی از نظر هدف کاربردی است و با رویکرد پژوهش کیفی انجام شده است .دو روش تحلیل اسنادی و توصیفی برای پژوهش حاضر مناسب به نظر آمدند. جامعه پژوهش شامل آیین‌نامه‌ها، قوانین، پورتال‌های کتابخانه ملی ایران و 36 کتابخانه منتخب ملی، دانشگاهی، علوم پزشکی، عمومی و دیجیتال در داخل و خارج از ایران است و در نهایت نیز با برخی از کارشناسان و مدیران کتابخانهها مکاتبه و مصاحبه انجام شد. همچنین در تحلیل دادهها، از کدگذاری باز استفاده شده است. یافتهها: تحلیل داده‌های حاصل از پژوهش و کدگذاری باز حاکی از آن است که تعداد 116 کد اولیه، 188 کد مفهومی، 227 مقوله و 5 طبقه حقوق مادی و معنوی، استفاده غیرانتفاعی، مجوز و موافقتنامه، استفاده منصفانه و نقض حقوق پدیدآور به دست آمد. پس از بررسی آیین‌نامه‌ها و پورتال کتابخانه ملی ایران و سامانه دیجیتال ملی در خصوص وضعیت کتابخانه ملی از نظر حقوق مادی و معنوی منابع، مشخص شد که هنوز سیاست کپی‌رایت در مواجه با این منابع وجود ندارد. نتیجهگیری: کتابخانهها می‌توانند با داشتن سیاس...
- مهمترین عوامل ایجاد‌کننده شکاف
راهبردی در کتابخانههای عمومی ایران
Abstract: هدف: هدف این پژوهش شناسایی مهم ترین عوامل ایجاد کننده شکاف راهبردی در کتابخانه های عمومی ایران استروش پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر کمی بوده که مولفه های آن با استفاده از روش ترکیبی و جهت گیری اکتشافی به دست آمده است. از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش در بخش کمی، 31 نفر از مدیر کل های کتابخانههای عمومی ایران تشکیل شده که به روش هدفمند انتخاب شدند. جهت تأیید عوامل و فاکتورهای استخراج شده، از روش تحلیل عاملی تأییدی(مرتبه اول) و از آزمون تی(t) تک نمونه‌ای جهت بررسی میانگین وضعیت مطلوب در عوامل مرتبط با فرآیندهای مدیریت راهبردی استفاده شد. از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس و نرم‌افزار ایموس استفاده شده است.یافتهها: با توجه به میانگین های به دست آمده، مهم ترین عوامل ایجاد کننده شکاف راهبردی در کتابخانههای عمومی ایران، عدم توجه به عواملی هچون، رشد و تعالی فرهنگ سازمان، عوامل سیاسی، قانونی و دولتی و پیش بینی اثرات آنها، عدم نظارت و اعمال کنترل به وسیله مدیران، عدم استفاده از نرم افزارهای تخصصی، عدم حمایت راهبردها از محصولات فرهنگی خاص جامعه، عدم برخورداری راهبردها از چارچوب یکپارچه و منسجم، عدم توجه به تقس...
- شناسایی عوامل تاثیرگذار بر استفاده
مستمر کاربران از برنامه‌های کتابخوان
الکترونیکی
Abstract: هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر استفاده مستمر کاربران از برنامه‌های کتابخوان الکترونیکی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل دانشجویانی است که از برنامه‌های کتابخوان الکترونیکی (طاقچه، فیدیبو، کتاب‌راه، و کتاب سبز) استفاده میکنند. از بین آنها 300 نفر از کاربران فعال برنامه‌های نامبرده به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. داده‌های گردآوری شده از طریق پرسشنامه، با روش مدلسازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل دادهها از نرم‌افزار اس. پی. اس. اس. نسخه 25 و ایموس نسخه 22 استفاده شد.یافتهها: شخصی‌سازی برنامه‌های کتابخوان الکترونیکی بر سودمندی درک شده کاربران اثر معنادار دارد. همچنین شخصی‌سازی برنامه‌های کتابخوان بر سرگرم‌کنندگی درک شده کاربران موثر است. از دیگر یافتههای این پژوهش می‌توان بر اثر معنادار سودمندی و سرگرم‌کنندگی برنامه‌های کتابخوان بر رضایت کاربران اشاره کرد. اثر رضایت کاربران بر استفاده از برنامه‌های کتابخوان الکترونیکی نیز معنادار گزارش شد. نتیجهگیری: اگرچه بیش از یک دهه از ظهور و استفاده از کتابخوان...
- پایش شبکه‌های استنادی ایگومحور مهندسی
هوافضا و فناوری هسته-ای
Abstract: هدف: سنجش وابستگی و عدم وابستگی مدارک در شبکه استنادی با مرکزیت ایگو در راستای ارزیابی کیفیت بروندادهای علمی در دو حوزه موضوعی مهندسی هوافضا و فناوری هسته‌ای هدف اصلی این مقاله است.روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و برای اجرا از روش‏های علم‌سنجی استفاده شده است. دادهها از مجموعه هسته وب‏گاه علم استخراج و ذخیره گردید. به منظور تحلیل داده‏ها از الگوریتم در نرم‌افزار میمفا راور دیتالب و زبان برنامهنویسی سی شارپ پیادهسازی گردید.یافتهها: مقاله آلیسون (2016) با 1535 استناد دومین مدرک پراستناد در فناوری هسته‌ای و دارای رتبه نخست شاخص وابستگی مطلق است. مقاله شین (2016) در مقایسه با سایر مقالات پراستناد فناوری هسته‌ای بیشترین میزان شاخص عدم وابستگی مطلق (2015 مدرک) را کسب کرده است. رتبه نخست شاخص عدم وابستگی نسبی با امتیاز 98 درصد نسبت به سایر منابع پراستناد قلمرو فناوری هسته‌ای لپانن (2015) از نظر شاخص عدم وابستگی نسبی با کسب امتیاز 98 درصد نسبت به سایر منابع پراستناد قلمرو فناوری هسته‌ای در مقام نخست قرار دارد. ریکر (2015) پراستنادترین مقاله مهندسی هوافضا (1542 استناد) بیشترین امتیاز شاخص وابستگی مطلق را کسب کرده است. وانگ (2020) با 52 استناد او...
- دسترس‌پذیری و کاربردپذیری رابط‌های
کاربری نظام‌های بازیابی اطلاعات
کتابخانهای از دید کاربران با آسیب
بینایی
Abstract: هدف: آگاهی از میزان دسترس‌پذیری وبگاه‌های کتابخانهای بر اساس شاخص‌های استخراجی کنسرسیوم وب جهانگستر و میزان کاربردپذیری این وبگاه‌ها بر اساس تجربه کاربران با آسیب بیناییروش‌شناسی: پژوهش از نوع کاربردی و با روش ارزیابانه با ابزار چک‌لیست و آزمون رسمی کاربردپذیری انجام گرفت. ابتدا وبگاه‌های کتابخانهای بر اساس چک‌لیست شاخص‌های دسترس‌پذیری ارزیابی و سپس از طریق مشاهده اکتشافی کاربران با آسیب بینایی و آزمون رسمی کاربردپذیری با تعریف وظایف واقعی (3 وظیفه) در وبگاه‌های کتابخانهای، وضعیت کاربردپذیری آنها ارزیابی گردید. رابط‌های کاربری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران؛ کتابخانه آستان قدس رضوی؛ کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران مورد مطالعه قرار گرفتند. 33 نفر از کاربران با آسیب بینایی با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها از نرم‌افزار spss استفاده شد. با ضریب آلفای کرونباخ (87/0) پایایی و با استفاده از بررسی محتوایی، روایی آنها تایید شد.یافتهها: وبگاه‌ها بر اساس شاخص‌های دسترس‌پذیری تا حدود زیادی دسترس‌پذیر هستند اما سهولت استفاده ندارند. کاربرانِ کمی در ا...
- دیدگاه متخصصان علم اطلاعات درباره
تحولات آتی کتابخانههای عمومی
Abstract: هدف: این پژوهش با هدف آینده‌پژوهی در کتابخانههای عمومی و نقش آن در توسعه و پیشرفت آنها با تاکید بر کتابخانههای تحت پوشش نهاد کتابخانههای عمومی است‏. روش پژوهش: از زمره روش‌های آینده‌پژوهشی، برنامه‌ریزی سناریو، نقشه‌راه، چشم‌انداز، مدلسازی، شبیه‌سازی و دلفی است. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی و توصیفی با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه به شیوه دلفی می‌باشد. برای جمعآوری دادهها ابتدا از پرسشنامه استفاده شد و سپس در خصوص برخی از مسائل و تکمیل نظرها از روش مصاحبه حضوری از 11 نفر بهره گرفته شد.یافتهها: با استفاده از نتایج بدست آمده از یافتههای مصاحبه‌شوندگان، تعدادی از مولفه‌ها‏ که بر توسعه کتابخانه تاثیرگذار هستند استخراج شدند. ازجمله اینترنت، دیجیتال‌سازی، به روز بودن سیستم کتابخانهها، استفاده از کتابداران و متخصصان، اوضاع اقتصادی، خدمات مرجع مجازی، پیایندها و دسترسی آزاد، رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی، و فناوری تلفن‌همراه. خبرگان معتقد بودند که کتابداران چه در حال و چه در آینده حضورشان پررنگ و مهم است و همچنین باید از کتابداران متخصص استفاده شود.نتیجهگیری: نتایج نشان داد که با بررسی ت...
- شناسایی و تحلیل تهدیدات فنی اثرگذار بر
حق مولف منابع اطلاعاتی در سامانه‌های
اطلاعاتی کتابخانه ها: (مورد مطالعه
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران)
Abstract: چکیده هدف: هدف پژوهش کنونی، شناسایی مخاطرات و تهدیدات فنی اثرگذار بر کپی‌رایت منابع اطلاعاتی در سامانه‌های موردمطالعه است. روش پژوهش: پژوهش کنونی از نظر هدف کاربردی است و برای گردآوری دادهها از رویکرد کیفی و روش‌های تحلیل اسنادی، تحلیل مضمون و دلفی فازی استفاده شد. برای کشف بهتر مفاهیم، با 6 نفر از متخصصان حوزه‌های سامانه‌های اطلاعاتی، کپی‌رایت و کتابخانههای دیجیتالی مصاحبه انجام شد. در تحلیل مضمون برای کشف مضامین، کدگذاری از دادهها انجام شد. در روش دلفی فازی، پنل در دو دور انجام شد، 11 نفر خبره و متخصص انتخاب شدند. برای ترسیم دادهها، نسخه 2020 نرم‌افزار مکس.کیو.دی.ای و نرم‌افزار تبلو نسخه 2018 استفاده شد. یافتهها: خرابکاری عمدی کارکنان، پایین بودن منبع سرورها، بدافزارهای مختلف مانند ویروس‌ها، کرم‌ها و مانند آن، نداشتن پشتیبان از برنامه اصلی، نداشتن وبگاه آینه‌ای (امنیت شبکه)؛ ضعف و نقصان دی.آر.ام (DRM) در نسخه‌برداری و حفاظت طولانی مدت از آثار، روزآمد نبودن سامانه‌ها و مشکل در فضای ذخیره‌سازی (زیرساخت فنی)؛ دستکاری‌کردن یو آر ال (حفاظت دیجیتال)؛ استفاده نکردن از احراز هویت برای تمام بخشها و صفحات محتوا (احراز هویت)؛ ن...
- تحلیل تحولات وقف های غیر منقول در دوره
قاجاریه ؛موردمطالعه؛ آستان‌قدس‌رضوی
Abstract: هدف: این مقاله می‌کوشد تحولات کنش وقفی را ضمن ارائه توصیف روشنی از سیمای وقف آستان در قاجاریه، شناسایی نقاط اوج موقوفات و مولفه‌های تاثیرگذار مورد تحلیل قرار دهد.روش‌شناسی/رویکرد: این مقاله از تاریخ اجتماعی و برخی رویکردهای نظری، روش تاریخی توصیفی – تحلیلی و مصاحبه بهره گرفته‌است. یافته: میانگین سالانه وقف‌های غیرمنقول در قاجار حدود یک و نیم است. میانگین سالانه در زمان‌هایی که یک نفر متولی و والی بوده 88/3 درحالیکه برای سال‌هایی که فقط متولی بوده 31/1 بوده‌است. طی بیست و پنج سال هم‌راستا با 27درصد کل اقدامات متولیان حدود نیمی از موقوفات، رقم خورده‌است. ضمن آنکه شخصیت شش نفر از متولیان مثبت، دو نفر متوسط و دو نفر هم ضعیف ارزیابی شد. درمقایسه با دو دهه افول وقف؛ که اقدامات متولیان 15درصد کل اقدامات، شخصیت چهار متولی مثبت و چهار نفر ضعیف ارزیابی گردید. 84درصد سالهای دوره ناصری از ثبات برخوردار بوده، بالاترین میزان وقف با میانگین سالانه 7/2 درصد مربوط به این دوره است. نتیجهگیری: برخورداری از منزلت اجتماعی واقف، مثبت ارزیابی‌شدن، اقدام شاه که منجر به اعتماد مذهبی می‌گردید، ثبات اجتماعی و نظم تشکیلاتی آستان، جایگاه اجتماعی و ع&...
- شناسایی تأثیر مؤلفه‌های کلیدی شهر دانش
بر انتقال دانش
Abstract: هدف: شهر دانشی، شهری است که به منظور توسعهی دانایی محور اقدام به تشویق، تولید مداوم دانش، خلاقیت مستمر، اشتراکگذاری دانش کرده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر شناسایی تاثیر مولفه‌های کلیدی شهر دانش در انتقال دانش است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی می‌باشد. جهت گردآوری اطلاعات از شیوه‌های کتابخانهای و میدانی استفاده گردید. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش یک پرسشنامه بسته بود . جهت تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه در این پژوهش از روش روایی محتوا با نظر خبرگان استفاده شده است. در این پژوهش برای تعیین پایایی پرسشنامه از دو معیار (CR) و ( AVE) استفاده شد . اساتید رشته علم‌اطلاعات و دانششناسی که در حوزه مدیریت دانش دارای تخصص بودند، جامعه اماری این پژوهش می باشند که به صورت هدفمند 30 نفر انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم‌افزار SPSS و PLS استفاده شد. یافتهها: یافته‌هانشان داد که مولفه‌های کلیدی شناسایی شده شهر دانش شامل 7 مولفه که عبارت از مولفه شرایط اجتماعی، وضعیت استراتژیک، وضعیت تکنولوژیک، شرایط سیاسی، وضعیت مالی، شرایط محیطی، و مولفه مدیریت شهری است که مولفه‌های وضعیت استراتژیک، شرایط سیاسی، &...
- تأثیر کتاب‌درمانی به شیوۀ پیادهسازی
طرح مهارت قصه‌گویی با موضوع دوازده کهن
الگوی سفر شخصیتی بر میزان تابآوری و
امید به زندگی نوجوانان مبتلا به سرطان در
مرکز بیمارستان بعثت شهر همدان
Abstract: هدف این پژوهش، تعیین تأثیر مداخلۀ آزمایشی کتاب‌درمانی به شیوه پیادهسازی طرح مهارت قصه گویی با موضوع دوازده کهن الگوی سفر شخصیتی بر میزان تابآوری و امید به زندگی نوجوانان مبتلا به سرطان در مرکز بیمارستان بعثت شهر همدان است.روش این پژوهش، نیمه‌تجربی با استفاده از طرح پژوهشی پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش است. در گروه آزمایش، جلسات کتاب‌درمانی به شیوه پیادهسازی طرح مهارت قصه گویی با موضوع دوازده کهن الگوی سفر شخصیتی بر‌گزار شد و مداخله‌ای بیش از اقدامات معمول در محیط پژوهش انجام نشد. نمونۀ جامعۀ پژوهش متشکل از 30 نفر از نوجوانان مبتلا به سرطان 10 تا 14 ساله بود که در مرحلۀ اولیه بیماری قرار داشته و حداقل یک دورۀ شیمی‌درمانی را گذرانده بودند. این نمونه بهصورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسش‌نامۀ تابآوری کانر و امید به زندگی اشنایدر بود. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار آماری SPSS انجام شد. یافتهها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد بین میانگین نمرات دو مؤلفۀ تابآوری و امید به زندگی در گروه کنتر&#...
- فراتحلیل رابطه نقش مدیریت دانش در
یادگیری سازمانی
Abstract: هدف: این پژوهش به منظور توصیف، تحلیل و ترکیب ارایه شده در زمینه بررسی نقش مدیریت دانش بر روی یادگیری سازمانی انجام شده است.روش پژوهش: روش این پژوهش از نوع فرا تحلیل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه اسناد مکتوب اعم از پایان نامه ها، پژوهشها و مقالات مندرج در مجلات علمی پژوهشی با موضوع همبسته با نقش مدیریت دانش بر روی یادگیری سازمانی را تشکیل می دهند. اسناد و مدارک جمع آوری شده در بین سالهای 1386 تا 1401 به رشته تحریر در آمده بودند. آثار منتشر شده در پایگاه اطلاعاتی مگیران، گوگل اسکولار، ایران داک، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی جستجو شدند. از بین 67 مقاله جستجو شده 10 مقااله بخاطر مرتبط نبودن عنوان کنار گذاشته شد. از بین 57 مقاله باقی مانده، 7 مقاله از نظر چکیده مناسب تشخیص داده نشدند و رد شدند. از بین 50 مقاله باقی مانده 8 مقاله از نظر محتوا ایراد داشتند که کنار گذاشته شدند و در نهایت کار تحلیل را با 42 مقاله و پایان نامه انجام دادیم. تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش فراتحلیل و با کمک نرم افزار 3 CMA انجام شد. برای سنجش اندازه اثر از آزمون های (X2)، (t)، (Z)، (F) و شاخص (g) هجز و (Z) فیشر و برای سنجش سوگیری انتشار از نمودار قیفی استفاده شد.یافته‏ها: نتایج فرا تحلیل نش...
- بررسی مدل کسب و کار کارآمد در خدمات
اطلاع‌رسانی (مطالعه موردی: شرکت به‌نشر
آستان قدس رضوی)
Abstract: هدف: یکی از شیوه‌های نوین در عرصه ارائه خدمات اطلاع‌رسانی، استفاده از شبکه‌ها و رسانه‌ها به کمک اینترنت بوده و پیشرفت‌های مهمی نیز در زمینه ارائه مدل‌های کسب و کار صورت گرفته است. تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل کسب و کار کارآمد در خدمات اطلاع‌رسانی شرکت به‌نشر آستان قدس رضوی انجام شد. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع آمیخته می‌باشد. در بخش کیفی از روش دلفی و در بخش کمّی از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی، مدیران و کارکنان شرکت به‌نشر با تحصیلات کتابداری و اطلاع‌رسانی و تعدادی از اساتید صاحبنظر دانشگاهی به تعداد20 نفر می‌باشد که به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمّی، کلیه کارکنان شرکت به‌نشر آستان قدس رضوی به تعداد130 نفر می‌باشند که با توجه به جدول مورگان تعداد97 نفر انتخاب شدند. جهت تحلیل داده از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافتهها: نتایج بخش کیفی، استخراج مدلی با مؤلفه‌های آماده‌سازی مدل کسب و کار، شناخت، طراحی مدل کسب و کار، پیادهسازی و مدیریت می‌باشد و نتایج بخش کمّی نشان داد که کلیه مؤلفه‌های مدل کسب و کار کارآمد در شرکت به‌نشر آستان قدس رضوی در وضعیت متوسط به بالا می‌باشند. نتیجه‏...
- الگوهای نشر بروندادهای پژوهشی مربوط به
همه‌گیری کووید-19
Abstract: چکیدههدف: بحران بی‌سابقه همه‌گیری کووید-19 نظام ارتباطات علمی و نشر یافتههای پژوهشی را دستخوش تحولات گسترده‌ای نموده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوهای نشر پژوهش‌های مربوط به همه‌گیری کووید-19 صورت گرفته است.روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف اکتشافی و با توجه به روش از نوع علم‌سنجی و از نظر گزارش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را مقالات علمی با موضوع کووید-19 تشکیل میدهند که از ابتدای سال 2020 تا آوریل سال 2021 در پایگاه وب‌آو‌ساینس نمایه شده‌اند. برای گردآوری دادهها از پایگاههای وب‌آو‌ساینس و آن‌پی‌وال استفاده شد. دادهها با استفاده از نرم‌افزارهای مایکروسافت اکسل و اس. پی. اس. اس. نسخه 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که 92 درصد از مقالات مورد بررسی در زمینه همه‌گیری کووید-19 در قالب یکی از مدل‌های دسترسی آزاد منتشر شده‌اند. نتایج مربوط به برازش مدل نشر بروندادهای پژوهشی در زمینه کووید-19 نشان داد که انتشارات آن از الگوی S مطابقت داشته است. بر این اساس، شاهد سرعت کند انتشارات در ماه‌های ابتدایی سال 2020 و در آغاز همه‌گیری هستیم و پس از آن سرعت انتشار بروندادهای پژوهشی سرعت گرفته و با ثب...
- فعالیتهای داوطلبانه در مراکز بهداشتی
آستان قدس رضوی؛ نمونه موردی، جذامی‌خانه
محراب خان (1343-1420 ه. ق)
Abstract: هدف پژوهش: پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش نیکوکاران در فعالیتهای داوطلبانه در مراکز بهداشتی آستان قدس رضوی انجام پذیرفت. یکی از این موارد، جذامی‌خانه آستان قدس رضوی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این پژوهش، معرفی و برجسته سازی قالب‌های فعالیتهای داوطلبانه برای ایجاد این مؤسسه و نقش آستان قدس رضوی و وقف درتوسعه فعالیت‍های داوطلبانه در حوزه بهداشت و درمان و ایجاد جذامی خانه بر پایه اسناد و مدارک است.روش پژوهش: پژوهش حاضر، بر پایه روش تحقیق اسنادی در فاصله سالهای 1343 تا 1420 ه.ق بر مبنای دو هزار برگ سند موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی و مبتنی بر شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شد.یافته های پژوهش: بنا بر اسناد و مدارک، به جز اندک کمک‌های دولت که در بخش‌هایی کمک و همیاری مردمی گزارش شده و خیرین و پرستاران خارجی، عمده کمک‌ها و هزینه‌ها برعهده آستان قدس رضوی بوده و این کمک‌ها و اقدامات به‌طور رسمی در بودجه سالانه این نهاد تا اواخر سال 1335 پیش بینی و تأمین گردیده است.نتیجه گیری: آستان قدس رضوی به مدد وقف و توسعه درآمدهای آن نقش موثری در ارتقای سطح بهداشت و درمان مشهد داشته و با ایجاد جذامی خانه در مشهد و جمع آوری بخشی از ج...
- بررسی روند توسعه دسترسی آزاد در دنیا: نقش
سیاست‌گذاری، فرهنگ‌سازی و تامین اعتبار
بر آینده جایگاه علمی ایران
Abstract: هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی روند توسعه دسترسی آزاد در دنیا و تأثیر آن بر جایگاه علمی ایران در سطح بین‌الملل و ارائه راهکارهایی در این زمینه است.روش پژوهش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از نظر روش پیمایشی با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر را داده‌های دسترسی آزاد طلایی 23 سال گذشته تشکیل داده که از پایگاه استنادی کلاریویت (آی.اس.آی) و این‏سایت استخراج شده‌اند.یافتهها: بین 10 تا 13 سال آینده غالب مدارک در معتبرترین مجلات دنیا بهصورت دسترسی آزاد منتشر خواهند شد؛ اما سرعت رشد این روند در همه رشته‌ها یکسان نیست. یافتهها نشان داد که طی 5 سال اخیر، ایران در بین کشورهایی که کمترین سهم مدارک دسترسی آزاد از کل مدارکشان را دارند رتبه 5 دنیا را در اختیار دارد. این در حالی است سهم مدارک دسترسی آزاد در غالب کشورها به‌سرعت در حال افزایش است. یافتهها همچنین نشان داد که هرچند مجلات با ضریب تأثیر بالاتر تعداد مدارک دسترسی آزاد بیشتری منتشر میکنند؛ اما سهم مدارک دسترسی آزاد از کل مدارک در نشریات با درجه‌های اثرگذاری استنادی مختلف تقریباً بسیار نزدیک است.نتیجهگیری: آینده دسترسی آزاد از رویکرد حامیان مالی در علم، ناشر...
- اشاعه دانش مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی: یک
مرور نظام‌مند
Abstract: هدف: امروزه شبکه‎های اجتماعی به یک پلت فرم ارزشمند برای تسهیل اشتراک دانش و ارتباطات، نه تنها در سطح شخصی یا فردی، بلکه برای سازمان‌ها تبدیل شده است. با این حال، علی‌رغم رشد مهم و سریع تحقیقات در این زمینه، تلاش‌های کمی برای بررسی نظام مند و ترکیب یافتههای بررسی‌های قبلی و ارزیابی وضعیت فعلی تحقیقات در مورد استفاده از شبکه‌های اجتماعی در اشاعه دانش صورت گرفته است. هدف اصلی این مقاله ارائه درک بهتر و بررسی دقیق وضعیت فعلی تحقیقات در مورد استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای اشاعه دانش است. روش: در این پژوهش از روش مرور نظام‎مند ادبیات برای جمعآوری و مرور مطالعات با پیروی از یک روش مرور از پیش تعریف‌شده، ادغام استراتژی‌های جستجوی خودکار و دستی، به منظور پوشش دادن همه مقالات تحقیقاتی مرتبط منتشر شده در این بازه زمانی استفاده شده است. جستجوی نظام‎مند با توجه به کلمات کلیدی به 253 برونداد پژوهشی رسید که در نهایت 37 برونداد پژوهشی منطبق با معیارها جهت تحلیل عمیق تعیین شدند.یافتهها: پس از فرآیند تجزیهوتحلیل دادهها، نتایج حاصل از مطالعات اولیه منتخب، یک نمای کلی روشن و جامع از تحقیق فعلی را نشان میدهد که بر اشاعه دانش از &...
- عوامل اعتمادآفرین مؤثر بر تسهیم دانش
سازمانی: مطالعه دلفی
Abstract: هدف: این پژوهش درصدد شناسایی و تحلیل مهمترین عوامل اعتمادآفرین مؤثر بر تسهیم دانش سازمانی در حوزه مدیریت دانش است تا زمینه را برای مدیریت درست و برنامه‌ریزی مناسب برای مدیران سازمان‌ها فراهم نماید.روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های مرور نظام‌مند و دلفی انجام شد. خبرگان شرکت‌کننده در دلفی به‌وسیله نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. خبرگان انتخاب شده‌ها، اساتید حوزه علم اطلاعات و دانششناسی، جامعه‌شناسی و مدیریت در دانشگاههای تربیت مدرس، تهران، خوارزمی، شهید بهشتی، شاهد، مالک اشتر و علامه طباطبایی بودند که سابقه علمی و پژوهشی در موضوع مدیریت دانش و اعتماد سازمانی را داشتند. به‌منظور تجزیهوتحلیل دادهها از توزیع فراوانی، میانگین، ضریب توافق، آزمون تی تک‌نمونه‌ای و رتبه‌بندی فریدمن استفاده شد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد عوامل اعتمادآفرین مؤثر بر تسهیم دانش را می‌توان در شش بعد کلی شامل عوامل اعتماد سازمانی، هنجار ذهنی، نگرش به تسهیم دانش، انگیزش بیرونی، انگیزش درونی و حمایت سازمانی دسته‌بندی نمود. در میان عوامل مؤثر از دیدگاه خبرگان، عامل اعتماد سازمانی با میانگین کل برابر با 86/4 ...
- کتابخانه های عصر صفوی: تداوم و تحول در
رویکردها
Abstract: هدف:بررسی و تحلیل کارکرد و نقش کتابخانه ها در دوران حکومت صفویان روش شناسی: از روش کتابخانه ای مبتنی بر کتابها، نسخ خطی و اسناد استفاده شده است.یافته ها:در عصر صفوی حیات و کارکرد کتابخانه ها شامل دو دوره می باشد. دوره اول مربوط به سده دهم هجری و زمان حکومت شاه اسماعیل و بخشی از زمان شاه طهماسب می شود، امتداد نقش و کارکرد کتابخانه های قرن نهم و به ویژه کتابخانه های تیموریان در خراسان است که در آن، وظیفه اصلی کتابخانه ها، تولید و آفرینش نسخ نفیس با بهره گیری از عالی ترین سطح هنرهای کتاب آرایی است. دوره دوم که زمان شاه عباس و پس از آن را در بر می گیرد، به دلایلی چند و از جمله لزوم تدوین آثار دینی – فقهی مذهب تشیع که در جامعه ایران آن روزگار با کمبود مواجه بوده، کتابخانه ها و مجموعه منابعشان عمدتا به سمت گردآوری این گروه از آثار سوق پیدا می کند. تحول دیگری که در این مرحله رخ می دهد، مطرح شدن زبان فارسی به عنوان زبان نگارش متون مذهبی برای استفاده عموم افراد جامعه ایران است.نتایج:وظیفه اصلی کتابخانه ها، آفرینش نسخه های خطی نفیس با بهره گیری از سرآمدان عرصه های نگارگری و خوشنویسی و کتاب آرایی بود. توجه به کتابخانه ها در مقام حفظ و نگهداری ...
- شناسایی مؤلفه‌های تحول دیجیتال
کتابخانههای دانشگاهی با استفاده از روش
فراترکیب
Abstract: هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه‌ها و ابعاد تحول دیجیتال کتابخانههای دانشگاهی است.روش‌شناسی: رویکرد پژوهش کیفی است. از روش هفت مرحله‌ای فراترکیب سندلوسکی و باروسو (2007) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه آثار علمی مرتبط با مبانی و ابعاد تحول دیجیتال کتابخانههای دانشگاهی مشتمل بر اثر بازیابی شده از 12 پایگاه اطلاعات علمی در بازه زمانی 2004 تا 2022 میلادی (مصادف 1383 تا 1401) است که از این میان با انجام فرایند غربال‌گری، 32 اثر به منظور بررسی و تحلیل بیشتر انتخاب شدند. یافتهها: در مجموع تعداد 7 مقوله اصلی و 24 مفهوم شامل فرهنگ دیجیتال (نگرش دیجیتالی، کاربرمحوری، چابکی، مشارکت و همکاری، خلاقیت و نوآوری، یادگیری مهارت‌های دیجیتالی کارکنان)، کتابدار دیجیتال (شایستگی فردی، شایستگی دانشی، شایستگی ارتباطی، شایستگی مهارتی)، مدیر دیجیتال (شایستگی فردی، شایستگی دانشی، شایستگی مهارتی)، خدمات و منابع دیجیتال (سازماندهی مجدد و مطلوب منابع کتابخانه، ارائه خدمات دیجیتالی به کاربران، ارائه خدمات دیجیتالی به دانشگاه)، فناوری‌های دیجیتالی (زیرساخت دیجیتالی، آمادگی فناورانه، استفاده از فناوری‌های دیجیتالی)، حمایت و همکا...
- جستجوی معنایی از نظر پدیدآورندگان
ایرانیِ مقالات پژوهشی در زمینه کوویدـ19
نمایه‌شده در پایگاه پاب‌مد
Abstract: هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و سنجش جستجوی معنایی کاربران است. جستجوی معنایی به جستجویی فراتر از جستجوی سنتی یعنی انطباق و تطبیق کلیدواژه‌های درخواست جستجو با کلیدواژه‌های اسناد و مدارک موجود در سیستم اطلاق می‌شود و به دنبال درک معنا و روابط معنایی بین کلیدواژه-های موجود در درخواست جستجوی کاربران می‌باشد که با توسعه و گسترش وب معنایی و هستان‌شناسی‌ها روی کار آمده است. لیکن در کنار مزایا و برتری‌های زیادی که نسبت به جستجوی سنتی و کلیدواژه‌ای دارد، اشکالات و پیچیدگی‌هایی نیز دارد که برطرف‌سازی این اشکالات منجر به بهبودبخشی و ارتقاء جستجوی معنایی شده و کمک شایان توجهی به کاربران می‌نماید. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی، رویکرد آن کمّی، و روش آن پیمایشی بوده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده و جامعه آماری آن 189 پژوهشگر ایرانی بود که حداقل یک مقاله پژوهشی نمایه شده در پاب‌مد در زمینه بیماری کوویدـ19 منتشر کرده بودند.نتیجهگیری: نتایج پژوهش بطور کلی نشان داد که جستجوی معنایی، جستجویی پویا و چالش‌برانگیز است که علی‌رغم نقاط قوت و فواید و مزایای گوناگون برای کاربران در امر پژوهش، هنوز ضعف&...
- بررسی عوامل موثر ارتباط با خیرین
کتابخانه های عمومی خراسان رضوی
Abstract: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر ارتباط با خیرین و موانع آن از دیدگاه مدیران کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی با استفاده از روش پیمایش و رویکرد توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، شامل 28 نفر از مدیران کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی انتخاب شدند. برای گردآوری داده از پرسش محقق ساخته بر مبنای مطالعات کتابخانهای استفاده شد. در این پژوهش، عواملی همچون: عوامل فرهنگ سازی، عوامل شناسایی و جذب و عوامل حفظ و وفاداری مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل حفظ و وفاداری براساس شاخص عملکرد با 39.73 درصد و شاخص اهمیت 40.41 درصد بیشترین درصد را کسب کرده است. و عوامل شناسایی و جذب براساس شاخص عملکرد با 38.43 درصد و شاخص اهمیت 39.02 درصد رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. عوامل فرهنگ سازی براساس شاخص عملکرد با 21.82 درصد و شاخص اهمیت با 20.55 درصد رتبه سوم را دریافت کرده است. همان طور که یافته ها نشان داد بالاترین عامل در شاخص عملکرد و اهمیت، عامل حفظ وفاداری است. که انتظار نیز همین است ارتباطات هدفمند در سازمان سبب راهبردهای درون سازمانی نظیر ایجاد ساختار مناسب برای ارتباطات سازمانی با خیرین و راهبردهای برو ...
- ارائه مدل برای سیستم‌های توصیهگر
منابع اطلاعاتی در نرم افزارهای
کتابخانهای ایران
Abstract: هدف: هدف پژوهش، تحلیل وضعیت نرم‌افزارهای کتابخانهای از نظر توصیه، بررسی جوانب اضافه کردن سیستم توصیهگر به آنها، و ارائه الگوی طراحی متناسب در نرم‌افزارهای کتابخانهای ایران است. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی است. برای پیشنهاد الگوی توصیهگر در نرم‌افزارهای کتابخانهای از روش طراحی سیستم بهره گرفته شد. دادهها از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با مدیران و متخصصان نرم‌افزارهای کتابخانهای گردآوری و با نرم‌افزار مکس‌کیو دی. ای. کدگذاری و استخراج شد. یافته ها: در مقوله راهبردهای فعلی نرم‌افزارهای کتابخانهای برای توصیه، بهره‌گیری از روش سنتی توصیه، تعریف ارتباط میان رکوردها، ارتباط میان موضوعات، ارتباط میان واژگان، و تعریف ماژول پالایش جستجو مورد استفاده بود. در مقوله تعیین میزان آشنایی با سیستم توصیهگر، 3 مقوله آشنایی کامل (17%)، آشنایی مختصر (%50) و بدون آشنایی (%33) شناسایی شد. از لحاظ امکانات مورد نیاز سیستم‌های توصیهگر، زیرمقوله‌های امکانات فنی، سیستمی، و تخصصی (شخصی‌سازی) شناسایی و مفاهیم آن تبیین شد. چالش‌های اضافه کردن سیستم توصیهگر مشخص شد. مقوله مزایای اضافه کردن سیستم توصیه‌گ...
- پروفایل کاربر در شخصی‌سازی خدمات
کتابخانههای دیجیتال دانشگاهی: مطالعه
دلفی
Abstract: مقدمه: شخصی‌سازی خدمات از جمله خدمات مطرح در کتابخانههای دیجیتال است که در جهت پیادهسازی و توسعه آن، پروفایل کاربر عنصر کلیدی می‌باشد. مطالعه حاضر به شناسایی شاخص‌های مرتبط با ایجاد و حفظ پروفایل و مدل کاربر در بافت کتابخانههای دیجیتال دانشگاهی پرداخته است. روش بررسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی است. در این پژوهش از روش مرور نظام‌مند به منظور بدست آوردن شاخص‌های مرتبط به ایجاد و حفظ پروفایل کاربر در بافت کتابخانهها و از روش دلفی برای تبیین شاخص‌های مهم و اساسی استفاده شده است. اعضای پنل دلفی بهصورت نمونهگیری هدفمند شامل 15 نفر از متخصصان بوده و پس از جمعآوری دادهها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون توزیع دوجمله‌ای) و برای تعیین میزان اتفاق‌نظر میان متخصصان از ضریب هماهنگی کندال استفاده شد. یافتهها: با مرور سیستماتیک مطالعات 72 شاخص برای ایجاد و حفظ پروفایل کاربر استخراج گردید که از این تعداد 49 شاخص از نظر خبرگان با اهمیت تلقی شد و به طور کلی نوع و رویکرد جمع آوری اطلاعات، روزآمدی پروفایل کاربر، نمایش و ارائه مدلسازی کاربر، میانکنش پذیری مدل‌های کاربر، کیفیت دادهها ، حریم خ...
- تحلیل خوشه‌ای همکاری‌های دانشی زنجیره
ارزش تحقیق و توسعه در نظام ملّی نوآوری
Abstract: هدف: با توجه به‌اهمیت همکاری‌های دانشی در کسب، دستیابی و ایجاد دانش فنی در تولید محصولات و خدمات فناورانه و نوآورانه در واحدهای R&D صنایع، پژوهش بهصورت میان رشته‌ای قصدِ توسعۀ کاربرد دانش، در صنعت را دارد و در پاسخ به این پرسش که «انواع همکاری‌های دانشیِ زنجیره ارزش تحقیق و توسعه کدامند؟»، انجام پذیرفته است. روش‌شناسی: پژوهش توصیفی- پیمایشی، با ماهیّت اکتشافی و از حیث هدف کاربردی، به‌شیوه آمیخته و مشتمل بر 2 بخش کیفی (روش دلفی فازی) و کمّی (تحلیل خوشه‌ای) با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و R در قالب آزمون مفاهیم نظری، در موقعیت‏های مسائل واقعی و حل مشکلات ملموس، با نتایجِ مشخص است. 15 نفر از نخبگان نظام نوآوری که بهصورت هدفمند و قضاوتی انتخاب شده‌اند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل میدهند.یافتهها: بر اساس نظرسنجی خبرگانی و تحلیل خوشه‌ای، در مجموع 4 شاخص، 12 سازه، 80 مؤلفه در 3 سطح بیانگر انواع همکاری‌های دانشی زنجیره ارزش تحقیق و توسعه هستند. نتیجهگیری: نتایج مراحل سه‌گانه تحلیل‌ها نشان میدهند، همکاری‌های دانشی نظام ملی نوآوری در قالب 4 خوشه منجر به توسعه همکاری‌های دانشی می‌شوند. از مجموع 80 فعالیت زنجیره ارزش تحقیق و ت...
- تحلیل موضوعی تولیدات علمی پژوهشگران
ایرانی در حوزهی علم اطلاعات و
دانششناسی با رویکرد متن‌کاوی
Abstract: هدف: با توجه به نقشی که مطالعه‌ی روند پژوهش‌های علم اطلاعات و دانششناسی در نشان دادن نقاط ضعف، کاستی‌‌ها و مسیر پیشرفت و توسعهی آن رشته دارد، پژوهش حاضر در صدد است تا به مطالعه‌ی موضوعات مقالاتی که توسط پژوهشگران ایرانی در سطح ملی و بین‌المللی در این حوزه انجام شده‌اند، بپردازد. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با رویکرد متن‌کاوی انجام گرفته است. جامعه‌‌ی مورد مطالعه شامل مقالات مستخرج از وبگاه نشریات ایرانی نمایه شده در پایگاه آی. اس. سی. در فاصله‌‌ی سالهای 1398-1351 و مقالات انجام شده توسط پژوهشگران ایرانی که از سال 2019-1945 در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده‌اند، هستند. کلیه‌‌ی فرآیندهای مربوط به پیش‌پردازش و طبقه‌بندی به زبان برنامهنویسی پایتون پیادهسازی و اجرا شده‌اند.یافتهها: به منظور دسته‌بندی مطالعات علم اطلاعات و دانششناسی، با بررسی پیشینه‌های مطالعاتی و ترکیب طبقه‌بندی‌‌های موجود و نظرخواهی از متخصصان این حوزه، طرحی مشتمل بر 31 حوزهی موضوعی تهیه و مبنای تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که بیشتر پژوهش‌های این رشته به ترتیب به به حوزه‌های کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی و آرشیو؛ پژوهش، ...
- ارائه الگویی پیادهسازی فرآیند مدیریت
دانش در سازمان امور عشایری ایران
Abstract: هدف: به منظور بهبود عملکرد سازمانی وجود دارد، موانع مختلفی برای پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان‌ها به چشم می‌‌خورد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف پیادهسازی فرآیند مدیریت دانش در سازمان امور عشایری ایران انجام شده است.روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی، مبتنی بر روش ترکیبی تاپسیس و معادلات ساختاری، و جامعه آماری آن، شامل کلیه کارکنان سازمان امور عشایری ایران در سال 1398 می‌باشد. حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران 302 نفر، به روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌‌ای در تحلیل استفاده شده است. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه 60 گزینه ای بهره گرفته شد که پس از اعمال روش تاپسیس 24 شاخص که میانگین لازم جهت ورود به مدل را دریافت ننمودند از مدل حذف شدند. در ادامه پرسشنامه 36 گزینه‌ای به تأیید خبرگان و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید و جهت تجزیه و تحلیل دادهها، نرم افزار SmartPLS برای مدل‌‌یابی معادلات ساختاری بکار گرفته شد.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، انگیزش و عامل فنی بر مدیریت دانش تأثیر مثبت و معناداری دارد و عامل اجتماع®...
- بکارگیری فناوری‌های معنایی- اجتماعی در
کتابخانههای دیجیتال: الگویی مبتنی بر
خرد و تخصص
Abstract: هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی مفهومی به‌کارگیری فناوری معنایی – اجتماعی در کتابخانههای دیجیتالی ایران است.روش: این پژوهش کاربردی با استفاده از روش‌های دلفی و پیمایشی تحلیلی انجام گرفت. جامعه آماری مورد مطالعه در بخش دلفی متخصصان و خبرگان رشته علم اطلاعات و دانششناسی و در بخش پیمایشی کارشناسان کتابخانههای دیجیتالی و مراکز اطلاع‌رسانی ایران و کارشناسان شرکت‌های نرم‌فزاری فعال در زمینه کتابخانههای دیجیتالی بودند. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آمار توصیفی و روش معادلات ساختاری و مدلسازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که در الگوی پیشنهادی اکثر گویه‌ها بار عاملی بالایی را داشتند. بر همین اساس در مؤلفه‌های اصلی پژوهش شامل ساختار معماری فناوری معنایی- اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی- اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی گویه‌های دارای اهمیت از دیدگاه جامعه پژوهش مشخص شدند. توجه به نتایج به‌دست‌آمده در الگوی پیشنهادی این پژوهش نشان میدهد در بحث فناوری معنایی- اجتماعی در نرم‌افزارهای کتابخانههای دیجیتالی آنچه باعث پیشبرد و موفقیت این فناوری می‌شود، ...
- سازماندهی منابع غیرکتابی با استفاده از
الگوی مرجع مفهومی سی‌داک (CIDOC-CRM)
Abstract: هدف: هدف مقاله بررسی چگونگی کاربرد الگوی مرجع مفهومی سی‌داک برای سازماندهی منابع غیرکتابی است.روش پژوهش: در این پژوهش از روش تحلیل محتوا با رویکرد تطبیقی استفاده شد. در این چارچوب بر روی استاندارد یونی‌مارک، ویرایش دوم قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن و الگوی مرجع مفهومی سی‌داک مطالعاتی انجام شد. جامعه مورد بررسی را فراداده‌های 116 اثر در قالب 17 نوع منبع غیرکتابی از مجموعه منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تشکیل دادند. ابزار گردآوری دادهها یک سیاهه وارسی بود که به همین منظور تهیه شد و برای ترسیم نمودار از نرم‌افزار مایکروسافت ویزیو استفاده شد.یافتهها: در پژوهش به عمل آمده تعداد 37 عنصر داده‌ای شناسایی شد. همچنین، در این راستا 20 موجودیت از الگوی سی‌داک انتخاب شد که به فراخور نیاز از طریق 23 ویژگی به هم مرتبط شدند. در نهایت، برای 37 عنصر داده‌ای، 24 توصیف بر اساس الگوی سی‌داک تعریف شد.نتیجهگیری: بررسی به عمل آمده نشان داد که اغلب عناصری که در ساختارهای کتابشناختی بکار رفته‌اند، قابل تطبیق با ساختار هستی‌نگاری و الگوی سی‌داک بودند. در نتیجه می‌توان اظهار داشت که برخی از موجودیت‌های الگوی سی‌داک و ویژگی‌هایی که ارتباط &...
- بررسی ابعاد الگوی اشتراکگذاری اطلاعات
کتابخانههای دانشگاهی(ایران)
Abstract: چکیدههدف: پژوهش با هدف بررسی ابعاد الگوی اشتراکگذاری اطلاعات در کتابخانههای دانشگاهی ایران انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی، از نظر دادهها آمیخته اکتشافی و با استفاده از روش داده بنیاد(مرحله کیفی) و پیمایشی مقطعی(مرحله کمی) است. جامعه پژوهش بخش کیفی شامل کلیه خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی است که با روش هدفمند گلوله برفی، پنل دلفی و بارش مغزی انتخاب و جامعه آماری بخش کمی(190نفر)، شامل کتابداران دانشگاههای کشور هستند. در بخش کیفی گردآوری دادهها با مطالعه اسنادی و مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته انجام شد. و در بخش کمی از پرسشنامه چندمولفه‌ای پژوهشگر ساخته مبتنی بر یافتههای بخش کیفی استفاده شد که برای روایی و پایایی از آلفای کرونباخ و CVR استفاده گردید. تجزیه و تحلیل در سه مرحله اصلی کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل انجام شد. یافتههای پژوهش: یافتههای پژوهش بیانگر آن است که الگوی مناسب اشتراکگذاری اطلاعات در کتابخانههای دانشگاهی کشور، متشکل از ابعادی چون به کارگیری فناوری، سیاست‌های سازمانی، مهارت‌های فردی و گروهی، آمادگی محیطی، الزامات اجرایی و پیش نیازهای س...
- چارچوبهای قواعد فقهی در بررسی حقوقی
فعالیتهای داوطلبانه در کتابخانه های
ایران
Abstract: هدف: جستار حاضر باهدف کنکاش چگونگی کاربست قواعد فقهی در بررسی‌های حقوقی (به‌طور کلی) و در بررسی فعالیتهای داوطلبانه در کتابخانهها (به‌طور ویژه)، به دنبال این است که نشان دهد قواعد فقهی را تنها با چارچوب خاصی می‌توان در این راستا مورد بهره‌برداری قرار داد.روش پژوهش: اطلاعات لازم با استفاده از روش کتابخانهای گردآوری و با منطق فقهی و حقوقی و بهره‌گیری متعادلی از ادراکات عقلی، مورد تحلیل قرارگرفته است. دامنه مطالعات حقوقی، محدود به حقوق ایران و دامنه مطالعات فقهی، محدود به فقه امامیه است.یافتهها: «قاعده احسان» در باب فعالیتهای داوطلبانه در کتابخانهها، گویای این است که فردی که به چنین فعالیتی مبادرت می‌کند، به دلیل اینکه کارش محسنانه (خیرخواهانه) است، قابل‌مؤاخذه نیست. «قاعده اقدام» نیز بیانگر این است که چون وی بااراده خود استحقاق دستمزد را زایل کرده، کتابخانه مسئولیتی در باب آن نخواهد داشت.نتیجهگیری: امکان کاربست دو قاعده فوق، مطلق نبوده و دارای دو چارچوب «شرعی» و «عقلی» است، چارچوب شرعی آن برگرفته از ادله روایی مربوطه است که به‌موجب آن، اگر کاربست این دو قاعده موجب ضرر شود، آن منتسب به قانون‌گذار &#...
- استنساخ کتابهای فقهی در دوره صفویه اول
درایران با استناد به نسخ خطی کتابخانه
های ایران
Abstract: بیان مسئله: مسئله اصلی این پژوهش، بررسی فراوانی استنساخ کتب فقهی در دوره صفوی اول است. پس از بررسی نسخ خطی فقهی که در دوره صفوی استنساخ شده می توان به رشد و توسعه فزاینده علم فقه امامیه در این دوره و تداوم این سیر صعودی در دوره های بعدی پی برد. قلمرو تحقیق: با توجه به گستردگی موضوع، دامنه موضوعی این تحقیق کتب فقهی استنساخ شده در دوره اول صفویه، از ابتدا تا عصر شاه عباس اول(از 907 تا1038ق) است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که از مجموع 554 کتاب و رساله فقهی تولید شده در دوره صفوی اول، 3/38 % آن آثار با ساختار کتاب و 7/61% آثار در قالب رساله تالیف شده است. در میان 212 کتاب فقهی تولید شده در این دوره، 45 عنوان کتاب مستقل و 167 عنوان کتاب غیر مستقل(در شرح و حاشیه کتاب های دیگر) می باشد. 84 عنوان کتاب صرفا تالیف فقهای این دوره است و نسخه هایی ازاین عناوین، در ادوار بعدی استنساخ شده است؛ و 128 عنوان نیز دارای نسخه های کتابت شده در این دوره می باشند. آثار شهید ثانی، محقق کرکی، شیخ بهایی و مقدس اردبیلی دارای بیشترین فراوانی در استنساخ هستند.نتیجه گیری: با توجه به اینکه آثار فقهی علمای مذکور، کتابهای جامع فقهی و استدلالی بوده، می‌توان نتیجه گرفت که فراوانی استنساخ این آثار ...
- تحلیل عوامل و مؤلفه‌های مؤثر بر
فعالیتهای داوطلبانه کتابخانههای
ایران
Abstract: مقدمه: در عصر حاضر کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی با فراگیرشدن فعالیتهای داوطلبانه، به بهره‌گیری از حضور نیروهای داوطلب جهت پویاسازی و توسعه ارائه خدمات روی آورده‌اند. مطالعه حاضر نیز درصدد تحلیل عوامل و مؤلفه‌های مؤثر بر فعالیتهای داوطلبانه کتابخانههای ایران می‌باشد.روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع پیمایشی با رویکرد کمی است. در این مطالعه از روش نمونهگیری خوشه‌ای استفاده شد و دادهها با با ابزار پرسشنامه گردآوری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSSوAMOS مورد تحلیل قرار گرفتند. جامعه آماری شامل اساتید علم اطلاعات و دانش شناسی، متولیان فرهنگی، مدیران اجرایی کتابخانهها، رؤسای کتابخانهها، کتابداران و متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی و کارکنان کتابخانههای ایران در 5 استان بوشهر، خراسان رضوی، خوزستان، قزوین و همدان بودند.یافتهها: یافتهها نشان داد میزان همبستگی بین عوامل بستر حاکم، مداخله‌گر، راهبردی، پیامدی با متغیر عوامل علّی به ترتیب 419/0، 503/0، 65/0، 448/0 بوده که در سطح p<0.05 معنادار است. همچنین نتایج نشان داد که مقدار آماره t مشاهده‌شده در متغیر فعالیتهای داوطلبانه و عوامل آن مثبت و معنادار (p<0.05)، بوده است و میزان ...
- ارائه مدلی مفهومی از تحولات آینده فناوری
های اطلاعات و ارتباطات (ICT)بر مهندسی دانش
سازمانی در سازمان های دانش بنیان
Abstract: هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدل مفهومی از تحولات آینده فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر مهندسی دانش سازمانی در سازمان های دانش بنیان می‌باشد. نوع پژوهش کاربردی و رویکرد کیفی است که با استفاده از نظریه زمینه ای و داده بنیاد انجام شده است. این پژوهش با بهره گیری از رویکردی امیک و تبیین ایدوگرافیک به دنبال عوامل پیش برنده تحولات آینده فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) و مهندسی دانش است. جامعه آماری پژوهش شامل تعداد 178 نفر متشکل از مدیران و کارشناسان شاغل در شرکت‌های دانش بنیان در سطح ارشد می‌باشند. روش نمونهگیری پژوهش، نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی بوده و جهت گردآوری اطلاعات از ابزار مصاحبه باز و ساختار‌‌نیافته با صاحب نظران و اهل فن استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل در پژوهش حاضر، روش‌های تحلیل تماتیک و نظریه زمینه ای می‌باشد و آزمون‌های آماری با استفاده از روش تحلیل عامل تائیدی انجام گرفته است. بر اساس نتایج تحقیق مشخص گردید عوامل موثر بر ارائه مدل مفهومی از تحولات آینده فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات بر مهندسی دانش سازمانی در سازمان‌های دانش بنیان شرایط علّی (تغییر و تحولات در نقش دانشگاه‌ها)، شرایط زمینه‌ای (ا...
- عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی
کتابداران کتابخانههای آستان قدس رضوی
Abstract: هدف: امروزه بهبود بهره‌وری عملکرد کتابخانهها جهت بقا، توسعه و پیشرفت آنها دارای اهمیت زیادی است. توجه به تأثیر رفتار شهروندی سازمانی کتابداران که مربوط به وظایف فرانقش تعریف نشده آنها است و باعث بهبود عملکرد کتابخانهها می‌شود، از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت رفتار شهروندی سازمانی کتابداران کتابخانه آستان قدس رضوی در شهر مشهد و عوامل مؤثر بر آن است.روش : این پژوهش ترکیبی از نوع تبیینی متوالی است. نمونه آماری این تحقیق، 127 نفر از کتابداران کتابخانه آستان قدس رضوی شهر مشهد هستند که به روش نمونهگیری چندمرحله‌ای از جامعه 200 نفری انتخاب شدند. گردآوری داده-های کمی، با استفاده از پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی انجام شد. دادهها به دو شیوه کمی و کیفی تحلیل شد. نمونه ‘گیری جامعه آماری در بخش کیفی10درصد از کتابدارانی که در مرحله کمی نمره میانگین بالاتری کسب نموده بودند، بهصورت هدفمند تعیین شد. برای گردآوری داده‌های کیفی از روش مصاحبه نیمه-ساختاریافته استفاده شد. همچنین داده‌های موردنظر به شیوه کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافتهها در بخش کمی نشان داد که رفتار ش&...
- آینده پژوهی و سناریوپردازی نهاد
کتابخانه های دانشگاهی ایران با رویکرد
ترکیب تحلیل اثر متقابل
Abstract: هدف: مدیران کتابخانههای دانشگاهی برای مواجهه با محیط متغیر و رقابتی آتی، نیازمند درکی از آینده هستند تا آمادگی کافی برای به کارگیری راهبردهای متناسب با شرایط مختلف پیشآمده را داشته باشند. این پژوهش با هدف بررسی و طراحی سناریو برای آینده کتابخانههای دانشگاهی کشور در جهت کمک به ارائه راهبردهای پابرجا در ارتقاء و توسعه این کتابخانهها انجام شده است. روش: در این پژوهش کاربردی-پیمایشی، 16 کتابخانه دانشگاهی به روش نمونهگیری سهمیهای انتخاب و تنی چند از صاحبنظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی به همراه مدیران یا معاونین کتابخانههای دانشگاههای منتخب، پنل خبرگی را تشکیل دادهاند. ابزار گردآوری داده ها، چهار دسته پرسشنامه محققساخته است. در مرحله نخست، پیشرانهای موثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی با مطالعه جامع ادبیات پژوهش و پایش وغربالسازی آنها از سوی خبرگان با روش دلفی فازی، شناسایی شده است. سپس اوزان هریک از پیشرانها به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه و در ادامه، با ترکیب نتایج حاصل از این روش با رویکرد تحلیل اثر متقابل، پیشران های کلیدی و عدم قطعیت‌‌های نهایی تعیین شده است.یافتهها: با تحلیل وجوه عدم ...
- تحلیل ساختار محتوایی سنورنامه‌ها
(شکلگیری، تکامل و کارکردها)
Abstract: هدف: حکومت صفوی پس از جنگ چالدران، معاهده (آماسیه،962.ق) با عثمانی‌ها را پذیرفت که در مفاد آن به جزییات حدود و ثغور مورد پذیرش طرفین نرسیده بود و همین پایة منازعات عدیدة آتی گردید. در توافقی که میان شاه‌عباس صفوی و سلطان مراد سوم عثمانی صورت پذیرفت، زمینه شکلگیری اسنادی به نام سنورنامه که نوعی توافق بر سرحدات بود شکل گرفت. هدف این پژوهش ساختارشناسی و تحلیل محتوایی این نوع اسناد است.روش و رویکرد پژوهش: این پژوهش، با روش توصیفی و تحلیلی و بر پایة اسناد سنورنامه‌های در دسترس و متن سنورنامه‌های برخی نسخ خطی و منابع کتابخانهای به ساختارشناسی سنورنامه‌ها می‌پردازد.یافتهها و نتیجهگیری: سنورنامه‌ها بیان میکنند چه آگاهی تاریخی نسبت به تعارضات منطقه‌ای خاندان‌های حکومت‌گر و اقوام ساکن در این سرحدات غربی وجود داشته است و همچنین جزییات بیشتر و ملموس‌تری از حدود قلمرو دو ایران و عثمانی را ارائه میکنند. این معاهدات مرزی به فراخور شرایط، مفاد و کارکرد آنها گسترش زیادی یافت.سنورنامه‌ها، اسناد دیپلماسی مسالمت‌آمیز سیاسی و نظامی در راستای جلوگیری از یک درگیری یا در خاتمه یک نزاع قومی تهیه شده‌اند و در آنها بر روی حدودی مع&...
- آسیب‌شناسی کمّی پایان‌نامه‌های
دانشگاهی نگارش‌یافته با تکیه‌بر
کتابهای چاپ سنگی (1354-1401ش)
Abstract: بهره‌گیری از منابع آرشیوی ازجمله موضوعات حائز اهمیت در عرصه پژوهش محسوب می‌گردد. یکی از منابع در این حوزه، کتابهای چاپ سنگی است. این صنعت از اواسط دوره قاجار (1249ق) به ایران وارد و در اندک زمانی جایگزین چاپ سربی شد و تا پایان دوره قاجار (1344ق) و اندکی پس از آن، به‌واسطه استقبال فراگیر جامعه، مورد استفاده قرار داشت. در حدود یک قرن، آثار متعددی با بهره‌گیری از این تکنیک چاپ سنگی انتشار یافت که غالباً بازنشر آثار ادوار قبل و یا نشرِ مولفانِ این دوره بود. هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به پرسش‌هایی چندگانه است مبنی بر اینکه تاکنون چه تعداد از پایان‌نامه‌های دانشگاهی نگارش‌یافته در ایران با محوریت منابع چاپ سنگی بوده و پراکندگی جغرافیایی (شهر-دانشگاه)، پراکندگی رشته، پراکندگی مقطع و سالشماری آن، به چه نحو و در این بین چه رویکردهایی در استفاده از این منابع پژوهشی حاکم بوده است؟ مبنی بر کلیه پایان‎نامه‌های استخراج‌شده از دو پایگاه مورد تأیید وزارت علوم و مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی (ایران‌داک و کتابخانه ملی) و بررسی سایت کتابخانههای دانشگاهی، یافتهها حاکی از آن است یافتهها حاکی از آن است که 43 مرکز دانشگاهی در 17 شهر، صرفاً به نگارش 255 ...
- تحلیل قانون مجاورت پرگنانز در
نسخهآرایی قرآن (مطالعه موردی: نسخه‌ی
مذهب قرآنی قاجاری از کتابخانه مرکزی
تبریز بر مبنای روانشناسی تئوری مکتب
گشتالت)
Abstract: بیان مسأله و هدف پژوهش: اصول پرگنانز هسته‌ی مرکزی نظریه ادراک دیداری گشتالت را تشکیل میدهد که اولین بار در سال 1910م، توسط ماکس ورتایمر، روان‌شناس چک‌تبار، محقق شد. این قانون عامل موثری در نسخهآرایی است که سبب همبستگی، تداوم،تعادل بصری،ریتم،تناسب و وحدت و انسجام می‌شود.یکی از نسخه‌هایی که قابل تـأمل در حوزهی گشتالت‌شناسی می‌باشد، سرلوح مذهب قرآنی عصر قاجار از کتابخانه مرکزی تبریز است. لذا در این پژوهش به معرفی قانون مجاورت پرگنانز و سرلوح مذهب قرآنی مذکور و مطالعه عوامل موثر در شکلگیری یک اثر متعادل و منسجم بر اساس قوانین حاکم ادراک دیداری گشتالت پراخته می‌شود.روش/رویکرد پژوهشی: چگونگی طبقه‌بندی قانون مجاورت و همچنین چگونگی ارتباط بین اصول ادراک بصری با عملکرد قانون مجاورت پرگنانر در سرلوح مذکور از سوالات اساسی این تحقیق هستند که به روش تحلیل محتوای کیفی از طریق منابع کتابخانهای و میدانی به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است.یافتهها: قانون مجاورت از هفت قانون پرگنانز گشتالت در چهار دسته قابل تقسیم‌بندی است که شامل: تماس، نزدیکی لبه، همپوشانی و تلفیق می‌باشد. این چهار اصل در موقعیت‌های م&...
