 Subjects -> ANTHROPOLOGY (Total: 398 journals)
| A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z | | The end of the list has been reached or no journals were found for your choice. |
|
|
- Kultura oddolna w średnim mieście.
Authors: Justyna Marcinkowska
Pages: 10 - 33
Abstract: Celem artykułu jest przedstawienie roli działaczy oddolnych organizujących życie kulturalne na zdegradowanych terenach pozametropolitarnych. Przyglądając się aktywistom z perspektywy uczestniczki/aktywistki/antropolożki, będę starać się wychwycić, jak osoby organizujące wydarzenia kulturalne, mogą wpływać na wytwarzanie, adaptację i rearanżację lokalnych i ponadlokalnych wzorów kultury poprzez nieoczywiste centro-peryferyjne związki, w które są uwikłani. Zapraszam na etnograficzną przechadzkę po jednym z byłych miast wojewódzkich.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.01
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Apatia czy sprawczość' Strategie i taktyki ubierania się
warszawskiej młodzieży w latach 80. XX wieku
Authors: Natalia Pomian
Pages: 34 - 54
Abstract: Dla młodych ludzi w latach 80. w Warszawie moda była ważnym elementem życia społecznego, który wpływał na ich samopoczucie i pozycje społeczną. W latach kryzysu młodzież musiała jednak wykazać się dużą zaradnością, aby stworzyć wymarzony styl. Artykuł skupia się na przedstawieniu konkretnych praktyk związanych z ubieraniem się, np. szycie, przeróbki, wymiana ubrań z koleżankami czy wyjazdy zagraniczne. Odwołując się do pojęć „strategii” i „taktyk” Michela de Certeau, pokazane zostało, w jaki sposób młodzież zdobywała ubrania, które nie były dostępne w państwowych sklepach. Istotnym kapitałem była wiedza, która umożliwiała zdobycie wymarzonych ubrań i stworzenie własnego stylu, który bazował na guście. Pierre Bourdieu łączy to pojęcie z habitusem, który określa co wydaje się jednostce realne i możliwe do wprowadzenia we własnym życiu. Na habitus składają się normy narzucone przez otoczenie, które jednostka uznaje za własne.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.02
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Polok, co nie godo po polsku to głupi Polok.
Authors: Karolina Bielenin-Lenczowska
Pages: 55 - 74
Abstract: Celem tego artykułu jest analiza praktyk i ideologii językowych potomków osadników, którzy przybyli na południe Brazylii pod koniec XIX wieku. Byli to chłopi, rolnicy, w większości niepiśmienni, pochodzący z różnych obszarów ówczesnego Królestwa Polskiego i Galicji Wschodniej. Na podstawie materiałów z etnograficznych badań terenowych prowadzonych w latach 2015-2021 w jednej z wsi w stanie Paraná próbuję odpowiedzieć na pytania, czym dla Brazylijczyków polskiego pochodzenia jest polszczyzna, jak jest przez nich używana, waloryzowana oraz przekazywana z pokolenia na pokolenie. W analizie posługuję się kluczowymi pojęciami z zakresu antropologii lingwistycznej – praktyk i ideologii językowych, które umieszczam w kontekście historycznych i współczesnych polityk językowych Brazylii.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.03
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Matka Polka ekspertka
Authors: Agnieszka Kosiorowska
Pages: 75 - 107
Abstract: Bazując na etnograficznych badaniach terenowe przeprowadzonych wśród społeczności polskiej w Paryżu, odpowiadam na pytanie, dlaczego wykształcone Polki z klasy średniej skutecznie przekazują język polski swoim dzieciom. Zwracam uwagę, że członkowie społeczności polskiej we Francji nie zawsze uczyli dzieci polskiego i analizuję czynniki, które doprowadziły do utrwalenia się normy przekazywania języka w badanej grupie. Zgromadzony materiał przedstawiam w kontekście francuskiej historii imigracji i mniejszości, w którą wpisuje się historia polskiej imigracji do Francji. W szczególności, pokazuję, że społeczność polska skorzystała na osiągnięciach ruchów społecznych, które miały miejsce w latach osiemdziesiątych i były zainicjowane przez młodzież wywodzącą się z krajów Maghrebu. Analizuję także wpływ, jaki na kształtowanie praktyk językowych moich rozmówczyń wpływają dyskursy narodowe oraz eksperckie. Przyglądam się temu, w jaki sposób skonstruowany jest dyskurs ekspercki na temat dwujęzyczności i pokazuję, że posługiwanie się nim może stanowić strategię oporu wobec polityk asymilacyjnych państwa francuskiego. Zwracam także uwagę, jaki wpływ na opisywane zjawiska ma sytuacja moich rozmówczyń na francuskim rynku pracy.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.04
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Których imigrantów przyjmiemy'
Authors: Karolina Sydow
Pages: 108 - 136
Abstract: Artykuł prezentuje percepcję radnych lokalnej wspólnoty, praktykowane sposoby tworzenia hierarchii i klasyfikacji. Autorka przygląda się wspólnocie lokalnej przede wszystkim przez pryzmat jej cudzoziemskich mieszkańców – imigrantów. Artykuł zawiera wnioski z badań przeprowadzonych w Poznaniu wśród samorządowców, a zaprezentowana interpretacja opiera się o analizę dyskursów obecnych w narracji radnych. W oparciu o analizę dyskursów autorka charakteryzuje, dlaczego i jak niektórzy migranci są akceptowani, a inni odrzucani ze wspólnoty lokalnej.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.05
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Oskar Kolberg i jego dzieło w etnografii/etnologii polskiej i w
innych etnografiach narodowych
Authors: Zbigniew Jasiewicz
Pages: 137 - 172
Abstract: Artykuł poświęcony jest omówieniu obecności Oskara Kolberga i jego prac w polskich i europejskich naukach etnologicznych. Autor analizuje świadectwa pamięci o badaczu i jego działalności naukowej oraz jej rezultatach, utrwalanych w studiach z zakresu historii dyscypliny i źródłoznawczych, a także w opracowaniach dotyczących kultury ludowej, o charakterze monografii ogólnopolskich, regionalnych i problemowych, przygotowywanych przez kolejne pokolenia badaczy, korzystających ze zgromadzonych przez Kolberga materiałów jako cennych źródeł etnograficznych.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.06
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Representativeness and cultural variation of ethnic groups from the former
Polish-Lithuanian Commonwealth in G.P. Murdock’s Ethnographic Atlas
Authors: Rafał Miśta
Pages: 173 - 207
Abstract: George P. Murdock's Ethnographic Atlas is one of the largest and most popular ethnographic databases in the world. It takes the form of a table containing systematically coded cultural characteristics for nearly 1,300 societies from around the world, and its structured form is particularly suited to cross-cultural quantitative research. One issue often raised in the context of using the Ethnographic Atlas is the underrepresentation of European ethnic groups. The aim of this paper is to examine how the database represents the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth: what are its deficiencies and what are the potential opportunities for its improvement in terms of representativeness and cultural diversity. For this purpose, a descriptive-statistical analysis of representativeness, cultural variation, and cultural similarities and differences between ethnic groups from the territory of the Commonwealth was conducted. The purpose of this paper is to help ethnographers decide what data in the Ethnographic Atlas can be added to or improved in a way that is effective in terms of the character and application of the dataset.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.07
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Religious individualism and how young religious LGBT+ persons approach
parenthood in Poland
Authors: Jędrzej Burszta
Pages: 208 - 232
Abstract: The article is based on research material consisting of ethnographic interviews with young non-normative Poles practising as religious members of the Roman Catholic Church. The author analyses their life narratives, discussing how they are struggling to integrate their religious beliefs with their non-normative gender and sexuality, gradually distancing themselves from the institutional Church and sensing that they a becoming “a minority within a minority”. In the second part of the article, the author focuses on the non-normative religious Poles’ approach to reproduction, family and life plans.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.08
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Wheelwrighting today: transformation and sustainability of the craft in
Central Europe (an example of Czechia, Slovakia and Poland)
Authors: Aleš Smrčka
Pages: 233 - 260
Abstract: The study deals with the transformation and current form of wheelwrighting in three Central European countries - the Czech Republic, Poland, and Slovakia. The introductory section informs about the research on the theme in the above territory, and using the example of the range of products, manufacturing technology and producers, it points out that traditional crafts can exist even today without maintaining their viability artificially. However, the text also takes into consideration how the craft has developed recently, and while evaluating its viability the author argues that the sustainability of wheelwrighting is affected not only by the economic purpose, but it is also its entertaining and tourist role and the nostalgia that begin to prove successful in addition to the former purely financial aspect. The original financial aspect shifts from the use of the wheelwright´s products for transport and livelihood to the modern use of tradition and heritage concept in business, especially in emphasizing the symbolic value of the products of traditional craftsmanship for both the producer and the consumer. Moreover, it is not only the vision of economic profit but also the element of remembering and evoking the past that are being pursued. Institutional protection of wheelwright's trade is equally important for the existence and sustainability of the craft.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.09
Issue No: Vol. 106 (2022)
- A ghost village. Spatial cleansing in Wigancice-Żytawskie in the
landscape of the Turów mining and power complex, Lower Silesia
Authors: Katarzyna Majbroda
Pages: 261 - 297
Abstract: The article presents an excerpt of some empirical research undertaken by an anthropologist on local ways of experiencing the operation of the Turów mining and energy complex in the Bogatynia commune in Lower Silesia within the context of an just energy transition. The aim of the reflections contained in this research sample is to present Wigancice Żytawskie – a town once located in the Bogatynia commune in the Zgorzelec poviat as a ghost village that functions in the minds of its former inhabitants and the generations that have followed as a lost and demolished yet remembered place. Wigancice was demolished by the end of the 2oth century due to the expansion of the lignite open pit in the Turów mine and the creation of an external dump, which was considered a threat to the village and its inhabitants. The text draws from Michael Herzfeld’s understanding of the term ‘spatial cleansing’, which in the case of Wigancice was closely related to the activity of the Turów mining and energy complex. Adopting energy anthropology as a theoretical framework, the anthropologist shows the course and effects of this process in terms of human/non-human assemblage, at the same time asking questions about the special characteristics of human life in areas rich in energy resources and ways of experiencing a landscape changing under the influence of industrialization processes. The author also attempts to recover the stories of the inhabitants of the ghost village, whose fates intertwined with the functioning of the Turów mine and were marked by the experience of loss, dispossession and relocation in the process of industrial transformations in the region.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.10
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Trwanie, transformacja i awans lecznictwa tubylczego w krajach Ameryki
andyjskiej
Authors: Aleksander Posern-Zieliński
Pages: 298 - 336
Abstract: Tubylcze praktyki lecznicze zyskały znaczne uznanie w krajach andyjskiej Ameryki Południowej, ulegając profesjonalizacji i instytucjonalizacji. Dzięki akceptacji wielokulturowości, wieloetniczności i prawnego uznania różnorodności tradycyjne praktyki szamanistyczne, zielarskie, lecznicze i magiczne awansowały do kategorii tubylczej medycyny, akceptowanej przez społeczeństwo i publiczną służbę zdrowia. W ten sposób tubylcze tradycje lecznicze i koncepcje choroby i zdrowia wkroczyły także do miast, szpitali, przychodni, szkół wyższych i aptek zyskując szerokie uznanie w środowiskach nie-indiańskich. W rezultacie ukształtował się swoisty dualizm medycznych praktyk polegający na komplementarnym współistnieniu sektora medycyny popularnej o korzeniach tubylczych i sektora akademickiej biomedycyny skierowanego do zamożniejszych kręgów społecznych. Słowa kluczowe: tubylcza medycyna, Ameryka andyjska, instytucjonalizacja leczniczych tradycji.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.11
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Prowincjonalizując Bourdieu: o źródłach i badaniach
gustu ludowego
Authors: Waldemar Kuligowski
Pages: 337 - 347
Abstract: Artykuł zestawia ze sobą dwie prace poświęcone kategorii gustu ludowego. Mirosław Pęczak skupia się na twórczości muzycznej w Polsce od 1956 roku, bazując na wywiadach, kwerendzie źródeł i swoim wieloletnim doświadczeniu fana i krytyka. Oto Polouček bada prowincjonalną kulturę południowych Moraw w latach 1969–1989, za symboliczne uznając organizowane lokalnie zabawy taneczne. Mimo odmiennych metod i skali badań, obaj autorzy formułują bardzo podobne wnioski. Są one polemiką ze spetryfikowaną koncepcją Pierre’a Bourdieu. Kategoria gustu ludowego okazuje się znacznie bardziej heterogeniczna i otwarta niż sugeruje logika habitusu. Gust ludowy kształtowała oficjalna polityka kulturalna, ale także formy oporu wobec niej, wielkie festiwale i wiejskie wesela, tradycja i telewizja, zarówno muzyka samouków, jak i zachodnie przeboje rockowe. W rezultacie teoria Bourdieu ujawnia swoje poważne ograniczenia. Po raz kolejny przemyślenia wymaga także kategoria ludu.
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.12
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Armenia - obieg zamknięty' Antropologiczna polemika z wybranymi
aspektami książki Macieja Falkowskiego
Authors: Ewelina Maria Ebertowska, Karolina Pawłowska
Pages: 348 - 370
Abstract: Maciej Falkowski podejmuje w książce Armenia. Obieg zamknięty próbę krytycznego spojrzenia na kulturę ormiańską, przedstawiając ją w sposób mało zniuansowany i uproszczony. Stąd nasza potrzeba podjęcia polemiki z autorem i przedstawienia alternatywnej interpretacji kwestii związanych z kulturą ormiańską, w oparciu o znane nam badania oraz własną praktykę terenową i dostępne opracowania. Skupiamy się na trzech wybranych zagadnieniach: nacjonalizmie Ormian, ich stosunku do religii oraz problemom związanym z niską pozycją kobiet w społeczeństwie. Pokazujemy, że kwestie te są o wiele bardziej złożone, niż przedstawia to Falkowski, oraz próbujemy wyjaśnić je pełniej, w oparciu o dostępną literaturę oraz przy uwzględnieniu szerszych czynników społeczno-ekonomicznych oraz kulturowych. Słowa kluczowe: Armenia, Turcja, feminizm, Apostolski Kościół Ormiański, generalizacja, esencjalizacja, nacjonalizm
PubDate: 2022-12-16
DOI: 10.12775/lud106.2022.13
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Etnograficzne warsztaty pisarskie: cztery opowiadania
Authors: Urszula Małecka, Zuzanna Nalepa, Aleksandra Krzyżaniak, Zuzanna Majerowicz, Waldemar Kuligowski
Pages: 371 - 396
Abstract: Prezentowany zbiór jest niewielkim przeglądem efektów Warsztatów pisarskich. Jednym z zadań było stworzenie antropolożki/antropologa jako bohaterki/bohatera. Urszula Małecka niby to wykorzystuje schematy znane z cyklu o Harrym Potterze, nadaje im wszelako zupełnie inny sens, który suspensowo wyjawia na końcu swojej opowieści. O kulisach fieldrecordingu traktuje Zuzanna Nalepa, hojnie nasycająca swoją opowieść żargonem wspinaczy górskich. Aleksandra Krzyżaniak sięga po formułę wywiadu etnograficznego, o tyle jednak oryginalną, że osadzoną w iście diabelskim entourage’u. Zuzanna Majerowicz natomiast przenosi „panią Stefę” w kosmiczną przyszłość, gdzie kolizja z meteorem stawia pod znakiem zapytania prezentację pewnej specjalnej wystawy. Różne głosy, różne style. Spaja je jedno: głęboka wiara w transformacyjną moc antropologii. To chyba jeden z najbardziej zaskakujących – ale również krzepiących – rezultatów etnograficznych. Warsztatów pisarskich.
PubDate: 2022-12-16
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Agnieszka Gąsienica-Giewont, Stanisława Trebunia-Staszel „Podhalanie.
Wokół tożsamości”
Authors: Maria Małanicz-Przybylska
Pages: 397 - 404
Abstract: Recenzja książki Agnieszki Gąsienicy-Giewont i Stanisławy Trebunia-Staszel „Podhalanie. Wokół tożsamości”, Tatrzański Park Narodowy, Zakopane 2022. ISBN (TPN) 978-83-965603-2-2, ss. 216
PubDate: 2022-12-16
Issue No: Vol. 106 (2022)
- Janusz Maria Saryusz Kamocki (1927-2021)
Authors: Maria Zachorowska
Pages: 405 - 413
Abstract: Wspomnienie o dr. Januszu Kamockim
PubDate: 2022-12-16
Issue No: Vol. 106 (2022)
|
Open Access journal
