JournalTOCs

Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi
Number of Followers: 0

This is an Open Access Journal

Open Access journal
ISSN (Print) 1300-9362
Published by Mustafa Kemal University

[3 journals]

Adana ilinde çiftçi koşullarında yetiştirilen Kıl keçilerinde
üreme performansı ve oğlak gelişimi
- Authors: İbrahim Ethem ERDOĞAN; Recep KARAMAN, Hatice HIZLI, Sabri GÜL
  Abstract: Bu çalışma, Adana’nın ilçelerine bağlı köylerde yürütülen “Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi” kapsamında, 2020-2022 yıllarında doğan oğlaklarda doğum ve sütten kesim (90. gün) dönemleri arası büyüme ve yaşama gücü özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada toplam 15200 baş oğlak verisi kullanılmıştır. Doğumdan sonra oğlaklarda doğum ağırlığı, cinsiyet ve doğum tarihi kayıt altına alınmış ve 90. günde sütten kesim ağırlıkları tespit edilmiştir. Oğlaklar, sabah ve akşam analarını emmişler günün diğer saatlerinde ağılda kalmışlardır. Yaklaşık 2 haftalık yaştan itibaren oğlaklar meşe dalı, saman ve küspe ile beslenmişlerdir. Oğlaklarda ortalama doğum ağırlığı erkeklerde 3.10 kg, dişilerde 2.98 kg; sütten kesim ağırlıkları ortalamaları dişilerde 16.05 kg, erkeklerde 17.50 kg olarak bulunmuştur. Doğumda ve sütten kesim dönemindeki canlı ağırlıklar bakımından doğum yılı, cinsiyet, doğum tipi ve ana yaşı grupları arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (P < 0.001). Oğlakların yaşama gücü % 97.20, yıllara göre anlamlı (P < 0.05), fakat cinsiyet, doğum tipi, ana yaşı bakımından istatitiki olarak önemsiz bulunmuştur (P > 0.05). Sonuç olarak, Kıl keçilerinin döl verimi ve oğlakların gelişim özellikleri açısından sürüler arasında önemli bir varyasyon olduğu tespit edilmiş ve oğlaklarda büyüme ve gelişim özelliklerinin çevresel faktörlerden etkilendiği belirlenmiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Hatay ilinde havuç üretimi ve kadınların rolü
- Authors: Aybüke KAYA; Veysi ACIBUCA
  Abstract: Bu çalışmanın amacı, Hatay ili havuç üretimini değerlendirmek; üreticilerin ve bu alanda çalışan kadınların sorunlarını inceleyerek sektörel ilerlemeye yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Araştırmanın ana materyalini Hatay ili havuç üretiminde yer alan üreticiler, tüccarlar ve kadın işçiler oluşturmaktadır. Araştırmada üretici ve tüccarlarla derinlemesine görüşme yapılmış olup, kadın işgücüne yönelik 2020/21 havuç üretim sezonu için anket çalışması yürütülmüştür. Anket çalışması ile elde edilen veriler SPSS paket programı ile değerlendirilmiştir. Verilerin güvenilirliği Cronbach’s Alpha katsayısı ile test edilerek yorumlanmıştır. Türkiye’de tarımda istihdam edilen yaklaşık 4.5 milyon kişinin, %40’ı kadındır. Havuç üretiminde de kadın işgücü yoğun olarak kullanılmaktadır. Dereceleme ve paketleme işinde çalışan kadınlara 0.05 ₺/kg işgücü ücreti ödendiği, hem iş hem ev sorumluluğunun yıpratıcı olduğu ve kadınların ciddi ölçüde sırt ağrısı yaşadıkları belirlenmiştir. Bu faaliyetlerde rol oynayan kadınların günlük ₺50-60 arasında (yaklaşık $8) gelire sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, kırsal alanlarda kadınların kayıt dışı aile işçisi olarak çalıştığı, sosyal faaliyetlerde bulunamaması kadınlar üzerinde olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Hatay ilinde oluşturulacak havuç işleme ve paketleme tesisinin desteklenmesi ile bölgede kurulabilecek bir tesisin gerekliliğine dikkat çekilmelidir. Bu konuda yürütülecek olan faaliyetler sürdürülebilirlik ve kalkınma açısından da önem arz etmektedir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Susam hasadı için disk bıçaklı kesim sisteminin geliştirilmesi ve
kesim kalitesinin belirlenmesi
- Authors: Selçuk UĞURLUAY; Gamze GENÇ
  Abstract: Susam bitkisinin hasadında kısmi mekanizasyon uygulamaları bulunmaktadır ve makasla kesme ünitesi kullanılarak tarladan uzaklaştırılmaktadır. Makaslı kesme tabanlı biçme makineleri çok sayıda parçaya sahiptir, sürekli ayar gerektirir, sık sık yağlanmalıdır ve titreşim sorunları vardır. Döner bıçaklı kesme sistemlerinin kullanılması bu olumsuz durumları ortadan kaldırmaktadır. Bu nedenle disk bıçakların kullanım olanaklarının belirlenmesi önemlidir. Çalışmada, susam bitkisine göre hasat yöntemlerinden kesme-biçme esasına göre çalışan disk bıçaklı bir deney düzeneği tasarlanmış ve üretilmiştir. Deney düzeneğinde farklı çaplardaki (10, 15 ve 20 mm) bitki gövdeleri kesilerek (disk bıçak çapları 150, 180 ve 210 mm) kesme kaliteleri belirlemeye çalışılmıştır. Deney düzeneğinde yer alan disk bıçaklarda farklı ağız tipleri (30°-30°, 30°-Düz, 45°-45°, 45°-Düz) kullanılmıştır. 30° ve 45° kesici kenarlı bıçak çiftleri, tüm çaplardaki gövdeleri kesmek için kesme kalitesi açısından en uygun olanlarıdır. Disk bıçaklı kesme sistemi, susam hasadında kullanılabilecek yeni bir yöntem olarak kabul edilebilir bulunmuştur.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Elazığ ili domates ve biber alanlarında fitoplazma hastalıklarının
tespiti ve karakterizasyonu
- Authors: Deniz ÇAPLIK; Serhat KARA, Osman ÇİFTÇİ, Feyzullah YILMAZ
  Abstract: Bu çalışmada Elazığ iline bağlı Merkez ve Maden ilçelerindeki domates ve biber alanlarında fitoplazma hastalık etmenlerinin durumları belirlenmiştir. Güdümlü örnekleme yöntemine göre yapılan bu sörveyler sonucu 27 bitki örneği toplanmıştır. Moleküler analizler Phytoplasma F, Phytoplasma R ve Phytoplasma Probe üniversal primerleri kullanılarak qPCR ve R16mF2/R16mR1 ile R162Fn/R16R2 üniversal primerleri kullanılarak Nested qPCR ile gerçekleştirilmiştir. Moleküler analizler sonucunda 4 örneğin fitoplazma ile enfekteli olduğu belirlenmiştir. Fitoplazma örneklerinin 16S rDNA bölgesinden elde edilen 1.25 kb’lik amplifikasyon ürünlerine BLAST ve RFLP analizleri uygulanmıştır. Bu analizler sonucunda domates alanlarında tespit edilen 2 örneğin Candidatus phytoplasma solani (ELZ 5, Acc. No:ON171767; ELZ 17, Acc. No:ON171769) ve 1 örneğin Candidatus phytoplasma trifolii (ELZ 25, Acc. No:ON171770) olduğu, biber üretim alanlarında tespit edilen 1 örneğin ise Candidatus phytoplasma trifolii (ELZ 14, Acc. No:ON171768) olduğu belirlenmiştir. Fitoplazma izolatlarına ait 16S rDNA dizilerinin BLAST karşılaştırmasında dünyadaki diğer fitoplazma izolatları ile %99-100 arasında benzerlik gösterdiği, yapılan filogenetik analizler sonucunda ise elde edilen izolatların referans izolatları ile aynı grupta yer aldığı tespit edilmiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Keten (Linum usitatissimum L.) hastalığı üzerine 2001-2021 döneminde
yapılmış küresel yayınların bibliyometrik analizi
- Authors: Sıtora KARİMOVA; Erkin KHOLMURADOV, Mukhiddin JULİEV, Farangiz BOYTORAYEVA, Hamro NURALİYEV
  Abstract: Dünyanın dört bir yanındakı araştırmacılar keten (Linum usitatissimum L.) hastalıkları hakkında makaleler yayınladı. Ancak Scopus veritabanında keten ve hastalıklarının bibliyometrik analizi yoktur. Bu çalışmanın amacı keten ve hastalıkları alanındakı bilimsel sonuçları analız etmek ve Scopus veri tabanından toplanan verilere dayanarak dünya çapındakı gelişiminı takip etmektir. Makalede keten ve hastalıkları ile ilgilı küresel bilimsel yayınlar bibliyometrik olarak incelenmiştir. Bu çalışmada 2001-2021 yılları arasında yayınlanmış toplam 243 makale değerlendirilmiştir. Sonuçlar veritabanındaki makale sayısının yıldan yıla arttığını Kanada Avustralya ve Amerika Birleşik Devletlerinın dünya çapında yayınlanan toplam makalelerin 64.6 % sını oluşturan çekirdek konumları işgal ettiğinı gösterıyor. P.N.Dodds bu konuda en fazla makalesi olan yazardır. Bu makale birkaçolası araştırma fikrini özetlemektedir ve sistematık bibliyometrik analiz araştırma gruplarının ve araştırmaçıların keten ve hastalıklarındaki küresel araştırma eğilimlerini anlamalarına ve gelecektekı araştırmalara odaklanmalarına yardımcı olacaktır. Ayrıca istatistiksel ve görsel bibliyometrik analiz kullanılarak ketenle ilgili makalelrin bu sistematik derlemesinde elde edilen sonuçlar bu konuda araştırma yapan bilim insanlarına önemli ve ayrıntılı bilgiler sağlayabilir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Hatay ili tarımsal alanlarında bulunan canavar otu türleri,
yaygınlıkları, yoğunlukları ve potansiyel zarar seviyesinin
belirlenmesi
- Authors: İlhan ÜREMİŞ; Soner SOYLU, Merve KARA, Aysun UYSAL, Şener KURT, Erdal SERTKAYA
  Abstract: Canavar otları (Orobanche spp.) dikotiledon bitkilerde önemli düzeyde ürün kayıplarına neden olan tam parazit bitkilerdir. Türkiye’nin de yer aldığı Akdeniz iklimine sahip ülkelerde domates, tütün, patates, havuç, maydanoz, ayçiçeği ve mercimek, gibi bazı önemli kültür bitkilerinin üretimi canavar otları (Orobanche spp./Phelipanche spp.) tarafından tehdit edilmektedir. Bu çalışmada Hatay ilinin farklı ilçelerinde canavar otu tür(ler)inin konukçusu olduğu (domates, patates, havuç, maydanoz, tütün, ayçiçeği, bezelye vb.) ürünlerin yetiştirildiği tarlalardaki yaygınlık ve yoğunlukları 2 farklı dönemde yapılmış surveylerle belirlenmiştir. Her iki dönemde yaygın tür Orobanche ramosa L. olurken, havuç ve bezelye tarlalarında O. crenata türü de belirlenmiştir. Aralık 2020-Mart 2021 aylarında yapılan ilk surveylerde 31 ha alana sahip 69 tarlanın 29’unda canavar otu saptanmış olup il geneli olarak rastlama sıklığı % 42.02 olarak belirlenmiştir. Nisan 2021-Eylül 2021 aylarında yapılan ikinci surveylerde 73.7 ha alana sahip 148 tarlanın 29’unda canavar otu saptanmış olup il geneli olarak rastlama sıklığı % 19.59 olarak hesap edilmiştir. Doğal olarak bulaşık havuç kökünde O. crenata’nın kök boyunda % 58.8, kök çapında % 91.9 ve kök ağırlığında ise % 88.6 oranında azalmaya neden olduğu hesaplanmıştır.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Türkiye’de Amasya ilindeki çiftçilerin tarımsal yayım ve
danışmanlık hizmetlerinden yararlanma düzeyleri ve bilgi kaynakları
- Authors: Eren ŞENYÜZ; Nermin BAHSİ
  Abstract: Bu çalışmada, Amasya ilindeki çiftçilerin tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinden yararlanma ve memnuniyet düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemine göre belirlenen 395 kişi ile yüz yüze görüşülerek veri toplanmıştır. Amasya’daki çiftçilerin %6.3’ü danışmanlık hizmetlerinden yararlanırken, %93.7’si ise yararlanmadığını belirtmektedir. Çiftçilerin %47.8’i tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerini yetersiz bulurken, %51.4’ü tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti için verilen desteklemeleri yetersiz bulmaktadır. Çiftçilerin çoğunluğu pek çok konuda her zaman danışmanlığa ihtiyaçları olduğunu ifade etmelerine rağmen, sadece %11.1’i özel bir tarım danışmanı ile çalışmaktadır. Tarımsal faaliyetleri gerçekleştirirken karşılaşılan en önemli sorunlar pazarlama (%43.4), tarımsal alet yetersizliği (%18.5) şeklinde sıralanmaktadır. Bütün ülkeler için stratejik öneme sahip olan tarımsal üretimin sürekliliğinin sağlanması açısından çiftçilerin sorunlarının çözümü ve tarımsal üretimin ve verimliliğin geliştirilmesine yönelik düzenlemeler konusunda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın gerekli önlemleri alması ve uygun politika ve teşvik araçları geliştirmesi gerekmektedir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Arapgir mor reyhanında lokasyon ve hasat dönemi etkileşiminin verim ve
bazı kalite özellikleri üzerine etkileri
- Authors: Cem TÜFEKÇİ; Kazim GUNDUZ, Yılmaz UĞUR
  Abstract: Bu çalışmanın amacı, yetiştirme lokasyonları ve hasat dönemlerinin mor reyhan bitkisinde verim ve bazı kalite özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Araştırma coğrafi İşaret almış olan Arapgir Mor Reyhanı’nın üç farklı lokasyonda (Arapgir İlçesi Kozluk (914 m), ve Boğazlı mevki (1470 m) ile Battalgazi ilçesi Malatya Turgut Özal Üniversitesi Ziraat Fakültesi arazisinde (Battalgazi; 750 m)) verim ve bazı bitkisel özellikleri karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre lokasyonlar arasında en yüksek bitki boyu (55.8 cm), yaprak alanı (7.8 cm2/ ana yaprak), yaprak boyu (7.8 cm), yaprak eni (4.7 cm), taze herba verimi (2707.2 kg da-1) ve kuru herba verimi (370.7 kg da-1) kozluk lokasyonundan elde edilmiştir. Derim zamanlarına göre en yüksek bitki boyu (58.6 cm), yaprak alanı (8.1 cm2/ana yaprak), yaprak boyu (8.1 cm), yaprak eni (4.9 cm), taze herba verimi (3461 kg da-1), kuru herba verimi (469.4 kg da-1) ve toplam fenolik miktarı (4479.6) üçüncü derim zamanında elde edilmiştir. Lokasyon ve hasat zamanları birlikte değerlendirildiğinde bitkisel özelllikler bakımından Kozluk ve 3. hasat döneminin ön plana çıktığı görülmektedir. Mor reyhan yetiştiricilik alanları ve hasat zamanları bakımından verim ve kalite faktörleri dikkate alındığında nisbeten serin rakımlı alanların ön plana çıktığı belirlenmiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Saksıda yetiştirilen dış mekân süs bitkileri üretimini etkileyen
yabancı otların tespiti ve sürdürülebilir yönetimi: Sakarya ili
fidanlıkları örneği
- Authors: Özlem ÇEVİK KÜÇÜK; Zübeyde Filiz ARSLAN, Necmi AKSOY
  Abstract: Bu çalışma, dış mekân süs bitkisi saksılarındaki yabancı ot türlerini, bu türlerin yaygınlık ve yoğunluk değerlerini ve baskın türleri tespit etmek amacıyla, 2017 ve 2018 yıllarında Sakarya ilinde yürütülmüştür. Tespit edilen yabancı ot türleri, yaygınlık (%) ve yoğunluk (adet/m2) değerlerine göre sınıflandırılmıştır. Çalışma sonucunda, üretim alanlarında kaydedilen 122 adet yabancı ot türünün 18 tanesi tek çenekli, 103 tanesi çift çenekli ve bir tanesi tohumsuz bitkidir. Üretim saksılarında yabancı ot tür zenginliğinin fazla olduğu ve kaydedilen türlerin genel olarak yaygın ve yoğun bulunduğu ortaya çıkmıştır. Baskın olan 12 tür tüm fidanlıklarda kaydedilmiştir ve bunlardan 10 türün yoğunluğu m2’de 50 adetten daha yüksek çıkmıştır. Baskın yabancı ot türlerinden Erigeron canadensis, Melilotus officinalis, Alopecurus myosuroides, Cynodon dactylon, Echinochloa crus-galli ve Portulaca oleracea sahip oldukları biyolojik özellikler nedeniyle istilacı tür olarak kabul edilmektedir. Bölgedeki üretim saksılarında sorun olan yabancı otlara karşı üretim sezonu boyunca elle yolma yapılmaktadır. Pratik ve ekonomik olmayan bu yönteme alternatif olarak, malçlama, alevleme ve çıkış öncesi herbisit uygulamaları gibi yöntemlerin etkinliği ile ilgili araştırmalar yapılmalı ve başarılı uygulamalar yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıca, yabancı otların etkili mücadelesi için bölgesel ve ülkesel ölçekte bazı önlemler alınmalıdır.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Sığır embriyolarında 2G/3G cep telefonu sinyallerinin in vitro
fertilizasyon, embriyo gelişimi ve cinsiyet dağılımı üzerine
etkileri
- Authors: Ali Galip ÖNAL; Yusuf Ziya GÜZEY
  Abstract: Bin yıllık insan evrimi boyunca eşit olan erkek/dişi oranı, son yıllarda bir şekilde bu dengeden uzaklaşmaktadır. Yapılan bu çalışmanın amacı, cep telefonlarından yayılan elektromanyetik radyasyonun sığır embriyolarında in vitro fertilizasyon, embriyo gelişimi ve cinsiyet farklılaşması üzerindeki etkilerinin araştırılması olmuştur. Kesimhaneden alınan ovaryumlardan elde edilen MII oositler deneme materyali olarak kullanılmıştır. İnkübatör içerisine yerleştirilen bir cep telefonunun belirli aralıklarla çaldırılması ile gametler elektromanyetik alana maruz bırakılmıştır. Embriyo gelişim aşamaları, bölünme ve 7-8’inci günlerdeki blastosist gelişim aşamaları bakımından takip edilmiştir. İn vitro koşullarda üretilen embriyolarda cinsiyet tayini polimeraz zincir reaksiyon (PCR) ile belirlenmiştir. Sonuç olarak radyofrekans elektromanyetik alanların embriyo gelişimi üzerine olumsuz bir etkisinin olmadığı, ancak radyofrekans elektromanyetik alanların blastomer sayısını, embriyo gelişim aşamasını ve embriyo kalitesini azaltabileceği belirlenmiştir. Ayrıca elektromanyetik alanlara maruz kalmanın erkek embriyoların yaşama şansını büyük ölçüde azalttığı tespit edilmiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Pamuğun vegetatif ve generatif özelliklerinin su stresi ve yapraktan
kükürt gübrelemesine tepkisi
- Authors: Berkant ÖDEMİŞ; Yaşar AKIŞCAN, Batuhan AKGÖL, Deniz CAN
  Abstract: Bu çalışma, farklı su stresi düzeylerinin pamuğun (Gossypium hirsutum L.) vegetatif ve generatif özelliklerine etkisini ve su stresinin etkisinin giderilmesinde yapraktan kükürt uygulamalarının etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Denemede, elverişli kapasitenin 3 farklı sulama düzeyinde (I100, I66, I33, I0) ve ) yapraktan kükürt uygulamalarının [kükürtsüz (S0), 150 ml da-1 (S1), 250 ml da-1 (S2), 350 ml da-1 (S3)] etkileri araştırılmıştır. Bitki su tüketimi (ET) kükürt dozları arttıkça ilk yıl bir miktar azalmış, ikinci yıl da ise artmıştır. Kükürt dozları ilk yıl kuru madde miktarında ikinci yıl YAI’nde (yaprak alan indeksi) polynominal artışa neden olmuştur. Ana dal üzerindeki kırmızılık boyu su stresi arttıkça doğrusal olarak artmıştır. Sulama suyu miktarı sulanmayan konuya göre kuru madde, bitki boyu ve yaprak alan indeksi ortalama %112-49, %46-64, %56-360 artırmıştır. S0 dozu esas alındığında aynı parametreler %14-4, %0.80-28 ve %10-12 arasında artış göstermiştir. Taraklanmadan ilk çiçeğin görüldüğü döneme kadar olan periyodun verim unsurlarını etkileyen en önemli gelişme dönemi olduğu; kuraklığa en duyarlı dönemin çiçeklenme dönemi olduğu gözlenmiştir. Kükürtün yapraktan uygulanması klorofil içeriğini artırsa da vegetatif ve generatif özelliklere önemli bir etkisi belirlenmemiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Adıyaman ili antepfıstığı bahçelerinin toprak örnekleri ile
verimlilik durumlarının belirlenmesi
- Authors: Ceren Ayşe BAYRAM; Gökhan BÜYÜK, Nurettin KIYAS, Ahmet UÇAR
  Abstract: Adıyaman’da Antepfıstığı bahçelerinde verimlilik durumlarını belirlemek amacıyla 77 farklı köyden toprak örnekleri alınarak, analizler yapılmıştır. Topraklar, killi tın bünyeye sahip, hafif alkalin reaksiyonlu, tuzsuz içerikleri olmalarıyla berabar kireç içerikleri % 0.10 ile % 56 arasında değişerek ortalama % 18.7 oranında bulunmuştur. Total N (azot) konsantrasyonu % 0.04-0.65 arasında değişmiştir. P2O5 (fosfor) içeriği 0.02-30.3 kg da-1 arasında değişirmiş ve ortalama 2.76 kg da-1, alınabilir K2O (potasyum) kapsamlarının 15.5-281.2 kg K2O da-1, ortalama ise 114.6 kg K2O da-1, alınabilir Ca (kalsiyum) miktarı 605-1866.9 kg da-1 arasında değişmekte olup, ortalama olarak 1242.1 kg da-1 olarak Mg (magnezyum) kapsamları 70.2-558.3 kg da-1 arasında değişmiş; ortalama olarak 217.4 kg da-1 olarak belirlenmiştir. Örneklerde ortalama Fe (demir), Zn (Çinko), Mn (mangan ve Cu (bakır ) değerleri sırasıyla, 6.4 mg kg-1, 0,72 mg kg-1, 11.5 mg kg-1 ve 3,24 mg kg-1 olarak belirlenmiştir. Analizlenen bahçelerde bitki besleme sorunları belirlenmiştir, çiftçi bahçelerine yönelik çalışmaların yürütülmesi fikri ortaya çıkmıştır. Geleneksel uygulamalar dikkate alınarak yeni ve güncel gübreleme programını organik ve kimyasal gübrelerden yararlanılarak oluşturulması ayrıca iklim değişikliğini de gözönüne alarak mutlaka sulama projelerine de yer verilmesi gerekliliği belirlenmiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Kolza çeşitlerinde farklı tohumluk miktarlarının verim ve kalite
özelliklerine etkisi
- Authors: Cenk Burak ŞAHİN; Dilan DURMUŞ, Necmi İŞLER
  Abstract: Bu çalışmada, Hatay koşullarında kışlık olarak yetiştirilen kolza (Brassica napus ssp. oleifera) çeşitlerinde farklı tohumluk miktarlarının verim ve kalite özelliklerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Alanında 2020-2021 ekim sezonunda yetiştirilmiştir. Bölünmüş parseller deneme desenine göre üç yinelemeli olarak yürütülen çalışmada, çeşitler (PT264, PT275, Süzer, Samibey, DK Exception) ana parsellere ve tohumluk miktarları (6, 9, 12 kg ha-1) alt parsellere yerleştirilmiştir. Tohum verimi açısından çeşitler istatistiki olarak önemsiz olurken tohumluk miktarları önemli bulunmuştur. En yüksek tohum verimi 374.22 kg da-1 değeriyle PT275 çeşidinden ve 402.67 kg da-1 değeriyle 12 kg ha-1 uygulamasından alınmıştır. Yağ oranı açısından DK Exception %43.43 oranıyla ön plana çıkarken, tohumluk miktarında en yüksek oran %40.10 değeriyle 9 kg ha-1 uygulamasından alınmıştır. Çalışmanın tek yıllık olması nedeniyle kesin bir yargıya varılamamakla birlikte Hatay koşullarında kolza bitkisinin kışlık olarak yetiştirilebileceği ve yapılacak yeni çalışmalara katkı sunabileceği düşünülmektedir. İncelenen tüm özellikler düşünüldüğünde optimum seçeneklerin çeşitler içerisinde DK Exception ve tohumluk miktarında 12 kg ha-1 uygulaması olabileceği görülmüştür.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Trichogramma pintoi (Voegele) (Hymenoptera: Trichogrammatidae)’nin
farklı yaşlardaki ve türlerdeki konukçu yumurtalarını tercih
çalışması
- Authors: Esra TAYAT; Nihal ÖZDER
  Abstract: Ephestia kuehniella (Zeller), Cadra cautella (Walker) ve Plodia interpunctella (Hübner) yumurtaları biyolojik mücadelede kullanılan parasitoid Trichogramma pinto (Voegele)’nin konukçularındandır. Bu çalışmada T. pinto’nun ergin dişisinin parazitleme performanslarında konukçı tür ve yumurta yaşı tercihleri belirlenmiştir. Konukçu türü ve yumurta yaş tercihi çalışmalarında, her konukçu türü için, 1, 2, 3 ve 4 yaşındaki yumurtalar dişi parazitoid erginlerine verildikten sonra kontrollü koşullarda parazitoitlerin tümü çıkıncaya kadar bekletilmiş ve sayımları yapılmıştır. Ergin T. pintoi türleri ayrıca 4 gün süre boyunca 4±1 °C’de depolanmıştır. Depolama süresi uzadıkça dişi parazitoitlerin doğurganlığı ve yaşam sürelerinin azaldığı belirlenmiştir. T. pintoi’nin her üç konukçuda da en fazla 1 yaşındaki yumurtaları tercih ettiği belirlenmiş olup, her üç konukçuda da 2, 3 ve 4 yaşındaki yumurtaları istatiksel olarak aynı oranda tercih ettiği görülmüştür. Konukçu tercihlerine bakıldığında ise, istatiksel olarak E. kuehniella ve C. cautella yumurtalarını en fazla tercih etmiş, bunu P. interpunctella izlemiştir. Ergin T. pintoi dişilerinin deplanması sonucu en fazla yaşayan dişiler 1 gün süre ile depo edilenlerde belirlenmiştir. En fazla parazitlenmenin yine 1 gün süre ile depo edilen dişilerde olduğu belirlenmiştir. Konukçu türü, yumurta yaşı tercihi ve ergin parazitoidlerin depolanma süresinin T. pintoi’nin kitle üretimi ve salımı çalışmalarında oldukça önemli olduğu düşünülmektedir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Bazı bitki uçucu yağların iki noktalı kırmızı örümcek
Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) ergin dişileri üzerine
akarisidal etkisi
- Authors: Asiye UZUN YİĞİT; Fatma Zehra OK, Ozan DEMİRÖZER, Arif ŞANLI
  Abstract: Bu çalışmada, beş farklı bitki uçucu yağın [nane (Mentha arvensis L.), kekik (Origanum onites L.), limon otu (Cymbopogan citratus), okaliptüs (Eucalyptus globulus) ve karanfil (Syzgium aromaticum L.)] akarisidal etkisi iki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae Koch, Acari: Tetranychidae) ergin dişileri üzerinde belirlenmiştir. Çalışmada uçucu yağların 4 farklı konsantrasyonu (%0.01, 0.02, 0.03 ve 0.04) yaprak-disk (4 cm) yöntemine göre hazırlanmış fasülye yaprakları üzerindeki ergin dişilere püskürtülerek uygulanmıştır. Uygulamalardan sonraki 24. saatte tüm uçucu yağların %0.04 konsantrasyonunda gerçekleşen ölümün %6±1.87-%11±1.00, 72 saat sonra ise % 25±3.53-%41±1.87 (P< 0.001, F=11.7) arasında değiştiği, en yüksek ölümün limon otu’nda olduğu (%41±1.87) belirlenmiştir. Beşinci günde en yüksek ölüm kekik uygulamasında (%77±5.14, %0.04 konsantrasyon) olmuştur. Son gözlem günü olan 7. günde, limon otu %99±1.00 (%0.04 konsantrasyon) ölüme neden olurken, bunu sırasıyla karanfil (%98±1.22), kekik (%96±1.87), okaliptus (%85±2.73) ve nane (%82±2.00) uçucu yağı uygulamaları takip etmiştir. Çalışmadaki 5 uçucu yağın uygulamadan 7 gün sonra en yüksek uygulama dozunda (%0.04) T. urticae ergin dişileri üzerinde toksik etkisinin olduğu belirlenmiştir. Limon otu, karanfil ve kekik uçucu yağlarının T. urticae ergin dişileri üzerinde önemli bir akarisit etkisi olabileceği düşünülmektedir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Afrika yerli bitkilerinin insan ve hayvan beslenme güvenliğine
katkısı: Kuzeybatı Nijerya’da baobab kullanımından içgörü
- Authors: Mercy SALAMİ; Raphael BABATUNDE, Grace AKİNSOLA
  Abstract: Bu çalışmada, Afrika’nın yerli bir bitkisi olan baobab’ın, Kuzeybatı Nijerya da yer alan Hausa-Fulani’de yaşayan hane halklarının beslenme güvenliğini nasıl etkilediği incelenmiştir. Çalışmada 239 haneden elde edilen karma veri seti kullanılmıştır. Çalışmada özellikle, baobab’ın beş yaşın altındaki çocukların beslenme güvenliğine nasıl katkıda bulunduğu ve baobabın çiftlik hayvanlarını yönetmek için nasıl kullanıldığı incelenmiştir. Hausa-Fulani ailelerinin özelliklerinin de incelendiği çalışmada, veriler, çok terimli regresyon modelleri ve tanımlayıcı istatistikler kullanılarak analiz edilmiştir. Odak Grup toplantılarından elde edilen bilgiler, baobab’ın çocukların beslenme durumunu iyileştirdiği tespit edilirken, çok terimli regresyon analiz sonuçlarına göre, Baobab tüketiminin kilo alımını olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Baobabın çok sayıda etno-veteriner işlevi rapor edilirken, Baobab’ın araştırma alanındaki hanelerin beslenme güvenliğine önemli katkı sağladığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, gıda biyo-zenginleştirmesi için baobab kullanımı ve Afrika'nın yerel gıda sistemlerini desteklemek için bu bitkinin daha fazla araştırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, baobab bitkisi parçalarının diyetlerin zenginleştirilmesinde kullanılmasını teşvik etmeye ve bitkinin değer zinciri sistemini güçlendirmeye yardımcı olacaktır.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Son on yılda hayvan bilimlerinde kantitatif genetik araştırmalarının
bibliyometrik analizi
- Authors: Adile TATLIYER TUNAZ
  Abstract: Bu çalışma, Clarivate Analytics’in Web of Science (WoS) ile hayvan biliminde kantitatif genetik alanında yayımlanan makaleleri, tüm disiplinlerde kullanımı giderek artan bibliyometrik yöntemle analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma verileri, WoS'tan başlık bazında, 2012-2021 yılları arasında yayınlanmış toplam 1281 çalışmadan oluşmaktadır. Verilere, R yazılımındaki "bibliometrix" işlevi kullanılarak tematik odak, alıntı analizi, ülke üretkenliği, ülke işbirliği, kavramsal yapı, tarihsel olarak doğrudan alıntı ağının kapsamlı bir genel bakışıyla bibliyometrik bir yaklaşım uygulanmıştır. K-means kümeleme ile çoklu uyum analizi (MCA) kantitatif genetikte yapılan çalışmalar kategorileştirilmiştir. KeyWord Plus ile tematik harita üzerinde kümeler oluşturulmuştur. Sonuçlar şu şekildedir: “Journal of Dairy Science” en aktif dergi olmuştur. En çok alıntı yapılan ülkeler ve dolayısıyla en üretken ülkeler Brezilya ve ABD’dir. MCA ile kavramsal yapı haritasında iki ayrı küme oluşmuş olup, genel olarak “süt üretimi” ve “genetik parametreler” üzerinedir. KeyWord Plus analizi ile yayınlarda en çok tercih edilen anahtar kelime “seleksiyon” olmuştur. Araştırmacılar bulgulara dayanarak alanda neler olup bittiğine dair genel bir fikir edinebilir ve hatta bulgular araştırmacıları söz konusu alanda iş birliği yapmaya bile motive ettirebilir. Bu çalışmanın, trend araştırma noktalarını ve alanın gelecekteki yönünü kapsamlı bir genel bakış ile net bir şekilde sunarak araştırmacılara yararlı katkılar sağlanması amaçlanmıştır.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Bazı sütçü sığır ırklarında somatik hücre sayısı (SHS) ve süt
üre nitrojen (MUN) seviyesinin süt verimi ve bileşimine etkileri
- Authors: Ali KAYGISIZ; Onur ŞAHİN
  Abstract: Bu araştırmada, somatik hücre sayısı (SHS) ve Süt üre nitrojeni (SÜN) seviyesinin birbirleri ile ilişkileri ve süt kompozisyonuna olan etkileri araştırılmıştır. Danimarka Kırmızısı, Simental, ve Siyah Alaca ırklarında SHS değerleri sırasıyla; 201.6±13.11x103 (Log10 SHS: 4.90±0.622), 178.22±14.532x103 (Log10 SHS: 4.90±0.567) ve 305.7±94.37x103 hücre ml-1 (Log10 SHS: 4.95±0.619); süt üre nitrojen (SÜN) değerleri sırasıyla; 8.07±0.221, 17.81±0.353 ve 7.53±0.667 mg dl-1; 305 günlük süt verimleri 7603.3±79.57, 8125.0±85.037 ve 7995.9±216.51 kg; laktasyon süresi 348.9±3.82, 380.0±14.26, , 466.4±32.45 gün; sütün yağ oranı %3.60, 3.68 ve 3.72; sütün protein oranı %3.40, 3.55 ve 3.33; sütün laktoz oranı %4.69, 4.73 ve 4.67; süt kuru madde oranı %12.41, 12.72 ve 12.26 olarak tesbit edilmiştir. SHS’na üre sınıflarının etkisi Sarı Alaca ırkında önemsiz, Danimarka Kırmızısı ve Siyah Alaca ırklarında ise önemli (P<0.05), metabolik hastalık sınıflarının etkisi Sarı Alaca ve Siyah Alaca ırkta önemsiz, Danimarka Kırmızısı ırkında ise önemli (P<0.05) bulunmuştur. SÜN değerine SHS sınıflarının etkisi Simental ve Danimarka Kırmızısı ırklarında çok önemli (P<0.01), Siyah Alaca ırkında ise önemsiz, metabolik hastalık sınıflarının etkisi tüm ırklarda önemli (P<0.05) bulunmuştur. Metabolik hastalıklar bakımından ırklar arasındaki farklar önemli (P<0.05) bulunmuştur. Siyah Alaca ırkında ketosis oranı diğer iki ırka göre daha yüksek, ketosis oranı ise daha düşük düzeyde bulunmuştur.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Mersin ili Tarsus ilçesi portakal bahçelerinin yaprak ve toprak
örnekleri ile beslenme durumunun belirlenmesi
- Authors: Rıdvan OYA; Kerim Mesut ÇİMRİN
  Abstract: Çalışma, Mersin-Tarsus ilçesini temsilen seçilen portakal (Citrus sinensis) bahçelerinin beslenme durumlarını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla 15 farklı bahçe ile 0-30 ve 30-60 olmak üzere iki farklı derinlikten 30 adet toprak ve aynı bahçeden alınan 15 adet yaprak örneğinde bünye, CaCO3, tuzluluk, pH, EC, organik madde, bazı makro-mikro besin elementleri analizleri yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, yöre topraklarının ortalama kil, silt ve kum miktarları sırasıyla %34.3, %36.5 ve %29.2 olarak, genelde orta ve ağır bünyeli oldukları belirlenmiştir. Genelde hafif alkalin reaksiyonlu, tuzsuz, hafif orta tuzlu ve fazla tuzlu özellik gösteren bu toprakların büyük çoğunluğu az ve orta düzeyde organik madde içerikli, fazla ve çok fazla kireçli olduğu belirlenmiştir. Topraklar besin elementleri bakımından yaklaşık %36’ sı N, %20’ si P, %6.6’ sı K, %70’i Zn %56’sı B ve tamamının Mn içeriklerinin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bahçelerden alınan portakal yaprak örneklerinin ise %6.67’sinde N, %40’ ında P, %46.67’sinde K, %66.67’sinde Mg, %20’sinde Fe, %93.3’ünde Mn, %90’ında Zn içerikleri bakımından noksan olmasına rağmen %93’ ü B bakımından yeterli olduğu belirlenmiştir. Toprak ve yaprak analiz sonuçları bir arada değerlendirildiğinde, P, K, Mg ve Fe bitkide yetersiz olduğu, B yönünden ise bitkide fazlalık olduğu gözlenmiştir. Buradan da anlaşılacağı gibi bahçelerin beslenmesinde bazı sorunlar mevcuttur. Sonuç olarak bu çalışmada bitki ve toprak analizleri sonucunda bir gübreleme programının önemi ortaya çıkmıştır.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030
Nijerya’da tavşan kanamalı hastalık salgını ve Kwara eyaletindeki
tavşan çiftçileri üzerindeki ekonomik etkileri
- Authors: Muhammad BELLO; Matthew AYENI, Matthew ADEWUMI, Ismail AHMED
  Abstract: Ölümcül ve hızla yayılan bir viral hastalık olan Tavşan Kanamalı Hastalığı (RHD), son zamanlarda Nijerya'da tavşan endüstrisini kasıp kavurarak yıkıcı etkileri oldu. Hastalık Nijerya tavşan yetiştiriciliğinde yeni bir tehdit oluşturduğu gibi önemli ekonomik kayıplara neden oldu. Ölümcül tavşan hastalığı RHD'nin Nijeryalı tavşan çiftçileri üzerindeki ekonomik etkisi üzerine herhangi bir çalışmanın olmaması nedeniyle bu çalışmada Nijerya’nın Kwara Eyaletindeki çiftçiler üzerindeki ekonomik etkisini incelenmiştir. Çalışma, bir kartopu tekniği kullanılarak örneklenen 120 tavşan çiftçisini içermiştir. Çiftçilerin sosyoekonomik özelliklerinin tanımı ve tavşan çiftçilerine yönelik ekonomik kaybın analizi tanımlayıcı istatistikler kullanılarak yapılırken, salgının tavşan çiftçilerine verdiği zararın boyutunu belirlemek için Garrett'in sıralama tekniği kullanılmıştır. Ekonomik kayıp analizi, etkilenen bir tavşan çiftçisinin salgın sonucunda 383.600 ₦ kaybettiğini ortaya çıkarırken, yüksek ölüm oranı, tavşan çiftçilerinin yaşadığı ilk önemli hasar ve etkilenen çiftçiler için diğer ekonomik kayıpların habercisi olarak belirlendi. Sonuçta çiftçilere sıkı biyogüvenlik uygulama ihtiyacı konusunda sürekli bir yayım eğitimi verilmesi tavsiye edilmiştir.
  PubDate: Thu, 17 Aug 2023 00:00:00 +030