Authors:Leszek Kopciuch Abstract: Sprawozdanie z konferencji Contemporary Challenges and Values 3:/ Value Plurality and Relativism/ Współczesne wyzwania i wartości 3: Pluralizm wartości i relatywizm PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:58:11 +020
Authors:Renata Łukiewicz-Kostro; Jakub Majchrzak Abstract: Artykuł ma charakter interdyscyplinarny i plasuje się na pograniczu kilku dyscyplin naukowych, a mianowicie filozofii, teologii i językoznawstwa stosowanego. Filozofia i teologia, a konkretnie personalizm chrześcijański, stanowią tło teoretyczne dla jakościowej analizy przypadku dokonanej na podstawie oryginalnego tekstu źródłowego, jakim jest Dzienniczek autorstwa współczesnej polskiej katolickiej mistyczki i prorokini, Faustyny Kowalskiej, jednocześnie świętej w Kościele katolickim. Celem jest odkrycie i opis konceptu „mądrość” w tymże zapisie językowym. Metody i narzędzia o charakterze tak zwanym „mieszanym” zaczerpnięto z nauk społecznych i humanistycznych (SSH). Autorzy posłużyli się zarówno zestawem badawczym głównego nurtu cieszącym się już ustaloną pozycją i rangą, jak i komplementarnymi metodami i narzędziami proponowanymi przez badaczy funkcjonujących w najnowszych, od niedawna wyłaniających się dyscyplinach. Oryginalny akcent eksperymentalny został położony na jakościową analizę tekstu pola semantycznego pojedynczej jednostki leksykalnej „mądrość,” ekstrahowanej z analizowanego tekstu źródłowego. Wyniki wykazały, że pod pojedynczym wyrazem kryje się koncept poszerzony w porównaniu z konceptami opisanymi przez inne dyscypliny, a także to, iż oryginalne źródłowe teksty duchowe stanowią wspaniale źródło wiedzy dotyczącej ludzkiego umysłu i myślenia. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:58:06 +020
Authors:Michał Gniadek Abstract: Artykuł stanowi próbę analizy problemu przemocy w myśli społeczno-politycznej Edwarda Abramowskiego z perspektywy dwóch pojęć: myślenia utopijnego – które, zdaniem Karla Poppera, nieuchronnie prowadzi do przemocy – oraz nieposłuszeństwa obywatelskiego, czyli aktu sprzeciwu wobec władzy, programowo odrzucającego przemoc. W pierwszej części artykułu pokazuję, jak krytyka utopizmu u Abramowskiego kształtuje jego własną wizję świata wolnego od przemocy, urzeczywistnianego krok po kroku w ramach oddolnych instytucji. Część druga jest natomiast poświęcona zmowie powszechnej przeciw rządowi, która – będąc jednym ze sposobów praktykowania jego utopii – dopuszcza walkę narodowowyzwoleńczą. Ostatecznie wydaje się, że wizja Abramowskiego wpisuje się w koncepcję społeczeństwa otwartego, zaś odrzucenie przemocy jako metody zmiany świata czyni ją bliższą inżynierii cząstkowej niż utopijnej.
Authors:Katarzyna Makocka-Wojsiat Abstract: W artykule poddano analizie kwestię kreatywności maszyn w kontekście ludzkiej kreatywności oraz postawiono pytanie o kulturowe konsekwencje włączenia sztucznej inteligencji w przestrzeń działań twórczych. Na przykładzie kreatywnych sieci przeciwstawnych (CAN) tworzących grafikę i generującego poezję algorytmu code-davinci-002 omówiono maszynowy proces twórczy. Wskazano, że systemy sztucznej inteligencji mają zdolność kreatywnego działania oraz generowania oryginalnych rozwiązań, tekstów, muzyki i obrazów, jednak to człowiek jest źródłem intencji twórczej i odbiorcą dzieła, tym, który nadaje dziełu znaczenie i status sztuki. Maszyny odgrywają obecnie coraz większą rolę w procesach twórczych, co może prowadzić do powstania nowych gatunków sztuki, lecz wiąże się z ryzykiem automatyzacji sfery estetycznej. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:58:02 +020
Authors:Volha Saroka Abstract: W ostatnich latach kwestia migracji nabiera coraz większego znaczenia. Migracja, dobrowolna lub przymusowa, może mieć pozytywny lub negatywny wpływ na dobrostan jednostki. Jednym z narzędzi, które pomagają w adaptacji do nowej sytuacji może być wirtualna rzeczywistość (VR). Artykuł zaprezentuje pilotażowe badanie nad migrantkami i migrantami, w którym została użyta technologia VR w połączeniu z arteterapią. W serii czterech spotkań zastosowano fenomenologiczne podejście do przeprowadzania arteterapii. Do analizy wyników stosowano interpretacyjną analizę fenomenologiczną. Wyniki wskazują, że przestrzeń wirtualna ma duży potencjał do tego, aby tworzyć środowisko samopoznania, ale również może być dobrym polem badań nad poznaniem ucieleśnionym. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:58:00 +020
Authors:Tomir Jędrejek Abstract: Wpływ wirtualnej rzeczywistości (VR) i doświadczeń wirtualnych na nasze życie staje się współcześnie coraz większy. Środowiska wirtualne znajdują zastosowanie w terapii psychologicznej oraz w treningu umiejętności, które później wykorzystywane są w rzeczywistych sytuacjach. Celem artykułu jest porównanie dwóch stanowisk, tj. wirtualnego realizmu z wirtualnym fikcjonalizmem, które przyznają różny status ontologiczny i epistemologiczny rzeczywistości wirtualnej. Według realistów rzeczywistość wirtualna jest prawdziwą rzeczywistością, a podmiot bezpośrednio oddziałuje ze środowiskiem i obiektami wirtualnymi, nie musząc wyobrażać sobie, że te przedmioty istnieją. Według fikcjonalistów, środowiska i przedmioty wirtualne nie istnieją realnie, a interakcja z nimi polega na grze w udawanie, opartej na wyobraźni. W artykule zostaje postawiona teza, że doświadczenie wirtualne nie jest identyczne z doświadczeniem fikcyjnym. Wbrew fikcjonalistom, doświadczenie wirtualne nie opiera się na wyobraźni i znacząco różni się od przeżywania fikcji. Zamiast wyjaśniać doświadczenie wirtualne jako grę w udawanie, bardziej naturalne jest opisanie go w kategoriach rzeczywistego oddziaływania między użytkownikiem a interaktywnym środowiskiem działania. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:57:57 +020
Authors:Maciej Musiał Abstract: W artykule zostają omówione trzy stanowiska funkcjonujące w ramach dyskusji o statusie moralnym robotów. Pierwsze z nich, określane mianem „ortodoksyjnego”, wyraża wciąż chyba jeszcze dominujący we współczesnej kulturze zachodniej pogląd antropocentryczny, przypisujący człowiekowi wyróżniony, centralny status, ze względu na jego szczególne właściwości takie jak świadomość, emocje, wolna wola itp. Dwa stanowiska alternatywne wobec ortodoksyjnego, etyczny behawioryzm i zwrot relacyjny, proponują odmienne niż wspomniane wyżej właściwości kryteria przypisywania statusu moralnego i zostają zinterpretowane jako przejawy tendencji do negowania wyjątkowego statusu ontologicznego i aksjologicznego człowieka. W przypadku etycznego behawioryzmu, człowiek zostaje „uzwyczajniony” do poziomu innych bytów na sposób redukcjonistyczno-naturalistyczny, podczas gdy w zwrocie relacyjnym mamy do czynienia „uniezwyklaniem” tego, co nieludzkie poprzez re-legitymizację myślenia magicznego w duchu posthumanistycznym. Tym samym, artykuł ilustruje w jaki sposób w dyskusji nad statusem moralnym robotów ujawniają się obecne we współczesnej kulturze tendencje do dwojakiej eliminacji wyjątkowości człowieka na gruncie redukcjonistycznego naturalizmu oraz magicznego posthumanizmu. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:57:54 +020
Authors:Tomasz Łach Abstract: Celem tekstu jest odpowiedź na pytanie, jak należy rozumieć tezę o niedookreśleniu na gruncie badań nad techniką' Co ta teza pomaga wyjaśnić' Jakie można dostrzec trudności w przypadku jej przyjęcia' Najpierw prezentuję kontekst powstania tezy oraz jej pierwsze sformułowanie na gruncie filozofii techniki. Następnie przedstawiam studium przypadku, które obrazuje mechanizm zrekonstruowany w tezie, a zarazem jest argumentem za jej przyjęciem. Stanowi także modelowy przykład analiz prowadzonych w ramach SCOT (Social Construction of Technology) – społecznej konstrukcji techniki. Następnie dokonuję rekonstrukcji alternatywnego sformułowania tezy – nie wyklucza się ono z propozycją Feenberga, lecz w mojej ocenie można je traktować jako jej uszczegółowienie. W dalszej części prezentuję główne konsekwencje, które pociąga za sobą przyjęcie omawianej tezy. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:57:52 +020
Authors:Halina Rarot Abstract: W artykule dokonuję przeglądu i analizy aksjologicznej refleksji nad rolą techniki w życiu społecznym, reprezentowanej przez filozofów, których zaliczam do technorealizmu. Technorealizm jest trzecim i pośrednim stanowiskiem w aksjologii techniki, obok technopesymizmu i technoptymizmu. Prezentuję krótko historię tego sposobu filozofowania. Jest to zarówno historia myślenia technorealistów należących do filozofów kultury i filozofów techniki, między innymi Lewisa Mumforda, Martina Heideggera, Leszka Kołakowskiego, Langdona Winnera, Shoshany Zuboff i Juvala noi Hararri, nowe idee technorealistów z grona filozofów inżynierii (między innymi Carla Mitchama), jak również poglądy samych praktyków/inżynierów. Technorealizm fomułuje wyważone oceny artefaktów techniki i tym samym może dostarczać ludziom argumentacji w ich problematycznych spotkaniach z najnowszymi wytworami techniki, jak też zachęcać do konkretnych działań w życiu społecznym w epoce trzeciej nowoczesności, zwłaszcza w edukacji dzieci i młodzieży. PubDate: Wed, 31 Jul 2024 22:57:50 +020
Open Access journal
