 Subjects -> PHILOSOPHY (Total: 762 journals)
| A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z | | The end of the list has been reached or no journals were found for your choice. |
|
|
- „Piękno osoby” według Karola Wojtyły (ontologia
i doświadczenie)
Authors: Dariusz Radziechowski
Pages: 5 - 22
Abstract: Niniejszy artykuł kreśli zasadniczy zrąb myśli Karola Wojtyły na temat piękna. Wprowadzając centralną kategorię „piękna osoby”, Wojtyła zasadniczo zintegrował i uporządkował wszystkie inne znaczenia tego terminu. To, co jest piękne w adekwatnym ujęciu, jest i dobre moralnie. Odnośnie do piękna człowieka Wojtyła zwracał uwagę, że różnicuje się ono poprzez płeć – piękność kobieca i piękność męska, a także według „warstw” – piękno zewnętrzne (piękno estetyczne, zmysłowe, ciała) oraz ważniejsze od niego – piękno wewnętrzne, które stanowi o pięknie człowieka jako osoby. Piękno zewnętrze pozwala osobom się zauważyć, poznać, w miłości jednak nie można poprzestać na pięknie zewnętrznym (pokusa potraktowania ciała jako możliwego przedmiotu użycia). Miłość to bowiem miłość całej osoby, nie zaś wyłącznie jej pięknego ciała i seksualnej atrakcyjności. Szczegółowym zagadnieniem jest analiza tworzenia pięknych rzeczy, które zarazem odciskają się we wnętrzu człowieka i – o ile człowiek nie podda się egoistycznej „pokusie samoubóstwienia” – dają świadectwo o jego „nieśmiertelności”.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59101
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- „Immediacy of Experience Principle” z plemienia Pirahã jako możliwa
powszechna podstawa epistemologii
Authors: Karol Petryszak
Pages: 23 - 38
Abstract: Szeroko opisane przez Daniela Everetta plemię Pirahã pozwala na odniesienie kierującej zachowaniem jego członków zasady bezpośredniości doświadczenia do szerszego kontekstu epistemologicznego. W artykule poza przedstawieniem samej zasady bezpośredniości doświadczenia uzasadniono, dlaczego stanowi ona ostatecznie podstawę każdej epistemologii – choć w różnym stopniu wpływa na późniejsze rozwiązania epistemologiczne. Sformułowano również postulat opracowania „poziomów abstrakcji”, co pozwoliłoby na prowadzenie dalszych badań pod kątem choćby rzeczywistego istnienia desygnatów danych tzw. pojęć abstrakcyjnych.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59102
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Między zawodem a służbą. O pracy pracownika socjalnego z osobami
starszymi w perspektywie etyki personalistycznej
Authors: Michał Stachurski
Pages: 39 - 56
Abstract: Wobec wyzwania, jakim jest proces starzejącego się społeczeństwa (zwłaszcza w Europie), wydaje się słuszne podjęcie tematu dotyczącego roli pracownika socjalnego wobec osób starszych. Zagadnienie to rozważane jest w aspekcie etycznym, w oparciu o współczesne trendy wypracowane na gruncie utylitaryzmu i personalizmu. W artykule kładzie się nacisk głównie na personalizm, który pozwala spojrzeć na opiekę nad starszymi z punktu widzenia osoby, podmiotowości, godności i odpowiedzialności, obowiązków zawodowych i służby; pozwala dowartościować pozycję starszych w strukturze społecznej, a także docenić pracę na ich rzecz.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59103
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Między wiarą a rozumem. Doświadczenie prawzorcze u Hansa Ursa von
Balthasara a Absolutnie Niepojęte u Siemiona Ludwigowicza Franka
Authors: Andrzej Koszczka
Pages: 57 - 78
Abstract: W niniejszym artykule podejmuję próbę odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania dotyczące możliwości doświadczenia Boga. W tym celu zestawiam stanowiska dwóch myślicieli reprezentujących odrębne dyscypliny i tradycje religijno-kulturowe: rosyjskiego filozofa Siemiona L. Franka i szwajcarskiego teologa Hansa Ursa von Balthasara. Ukazuję ograniczenia metodologiczne filozofii, które stają się polem dla teologii. Absolutnie Niepojęte Franka zestawione z doświadczeniem prawzorczym Balthasara otwiera nowe perspektywy dla obu dyscyplin kroczących między wiarą a rozumem.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59104
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Śmierć Boga i upadek metafizyki. O „historycznym” charakterze
zapowiedzi Nietzschego
Authors: Hernán Guerrero-Troncoso
Pages: 79 - 104
Abstract: Niniejszy artykuł koncentruje się na tym, co można by nazwać „historycznym” charakterem metafizyki, który tłumaczyłby jej narodziny i ostateczny upadek, czego ilustracją jest ogłoszenie śmierci Boga przez Nietzschego. Omówiono w nim dwa aspekty tego ogłoszenia. Po pierwsze, porównuje dwie postacie, które Nietzsche odnosi do śmierci Boga, „obłąkanego człowieka”, który pojawia się w The Gay Science i Zaratustra, którego Nietzsche początkowo uważał za proklamującego to wydarzenie, ale później odrzucił. Po drugie, proponuje interpretację obrazów śmierci Boga jako zarys tego, jak tradycyjne pojęcia bytu najwyższego całkowicie straciły swój sens, a co za tym idzie, wszelką moc poruszania światem, pozostawiając metafizykę dryfującą „na horyzoncie nieskończoności”.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59105
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- „Etyka” a „moralność” – analiza zmiany terminów w
maszynopisach pracy habilitacyjnej Karola Wojtyły
Authors: Karol Petryszak
Pages: 105 - 132
Abstract: Prezentowany artykuł ma na celu przybliżenie zmiany terminologicznej („etyka” – „moralność”) w archiwalnych wersjach pracy habilitacyjnej Karola Wojtyły. Poza samym zestawieniem i wskazaniem zasady podziału terminologicznego, jaką expressis verbis podaje Wojtyła, zaprezentowano pogłębioną analizę tychże zmian, której efekty wskazują na znacznie większe zróżnicowanie semantyczne i definicyjne obu terminów niż wynikałoby to z informacji pochodzącej od samego Wojtyły. Tekst ma charakter pionierski i przedstawiona w nim propozycja podziału zmian ma za zadanie wstępne naszkicowanie kierunku dalszych badań i w żadnym wypadku nie rości sobie prawa do wyłączności lub ostateczności.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59106
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Utopia anielska jako wzorzec społeczności ziemskiej w myśli
Pseudo-Dionizego i Tomasza z Akwinu
Authors: Marcin Tomasiewicz
Pages: 133 - 148
Abstract: Artykuł porusza zagadnienie wpływu nauki o aniołach Pseudo-Dionizego Areopagity i Tomasza z Akwinu na filozofię społeczno-polityczną w średniowieczu. Kluczowym pojęciem, którym posługuje się angelologia Pseudo-Dionizego jest „hierarchia”. Koncepcja hierarchii jest osadzona na założeniach metafizyki neoplatońskiej, stąd też Pseudo-Dionizy przedstawia byty anielskie w porządku enneadycznym. Tak przedstawiona hierarchia wywarła wpływ na rozumienie i uzasadnienie porządku społecznego w wiekach średnich oraz na legitymizację struktury władzy politycznej. Wreszcie, wedle wymienionych autorów głównym celem społeczności anielskiej jest jedność stworzenia w Bogu. Tym samym również idealny porządek polityczny ziemski musi realizować cele eschatologiczne.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59107
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Kryzys nadziei i zadanie filozofii w myśli Józefa Tischnera
Authors: Tomasz Niezgoda
Pages: 149 - 176
Abstract: Kryzys nowoczesności jest kryzysem fundamentalnym, jest bowiem, jak uważa Józef Tischner, kryzysem nadziei. Zadaniem współczesnego człowieka jest przezwyciężenie tego kryzysu, a filozofia może w tym dopomóc – ponieważ myśl może sięgnąć do źródłowego doświadczenia nadziei, może odnaleźć te pokłady rzeczywistości, które umożliwiają odnowienie nadziei. W takiej perspektywie Tischnerowska filozofia dramatu i agatologia – a więc myślenie skupione na analizie i interpretacji dramatu ocalenia i zguby, a także na ujawieniu swoistej logiki tego, co ponad bytem i byciem – prowadzą do możliwości przezwyciężenia naznaczonej kryzysem sytuacji współczesnego człowieka. W rzeczywistości wydaje się nieusuwalnie tkwić nieredukowalny element dobra.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59108
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Prolegomena do filozofii gór Józefa Tischnera
Authors: Tadeusz Sierotowicz
Pages: 177 - 192
Abstract: Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie o możliwość sformułowania Józefa Tischnera filozofii gór. Podstawą refleksji jest niewielka „próbka” tekstów Tischnera, których analiza pozwala na wskazanie drogi prowadzącej do sformułowania tej filozofii.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59109
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Dramaturgia artykułu 17. kodeksu etyki lekarskiej. Ujęcie sytuacji
niepomyślnych rokowań z wykorzystaniem aksjologii Józefa Tischnera
Authors: Marcin Jaranowski
Pages: 193 - 212
Abstract: Tekst prezentuje interpretację aksjologicznego tła artykułu 17. kodeksu etyki lekarskiej, w której wykorzystane są przede wszystkim elementy filozofii wartości Józefa Tischnera. Autor posługuje się pojęciami aksjologii, by opisać szczególną dynamikę deontologii zawartej w artykule dotyczącym sytuacji informowania pacjenta o niepomyślnych rokowaniach co do jego stanu zdrowia. Zamiast opisów powszednich sytuacji tego typu, czytelnik otrzymuje inspirowaną przede wszystkim filozofią Tischnera rekonstrukcję układu wartości i roszczeń, w którym znajduje się lekarz.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59110
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- (Nie)wolna wola
Authors: Agnieszka Biegalska
Pages: 213 - 232
Abstract: Autorka podejmuje ważną dziś kwestię wolności ludzkiej woli, która wraz z ogłoszeniem przez nurty posthumanistyczne śmierci podmiotu została zakwestionowana. W tekście są postawione pytania: czy dziś wolność nadal jest kategorią definiującą człowieczeństwo i stanowi podstawę wszelkiego rodzaju relacji (moralnych, prawnych, ekonomicznych, społecznych itp.)' Czy może czas obwieścić panowanie królestwa niewolnej woli' W poszukiwaniu odpowiedzi autorka przygląda się temu, jak utraciliśmy władzę woli i odpowiada na pytanie, dlaczego wola została zniewolona oraz jaką rolę w tym procesie odegrało odrzucenie klasycznych zasad racjonalnego myślenia.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59111
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- O kobiecości
Authors: Marek Błaszczyk
Pages: 233 - 254
Abstract: Niniejszy artykuł ukazuje fenomen kobiecości, rozpatrując go w kontekście egzystencjalnej dialektyki. Zwraca uwagę na specyfikę kobiecego podmiotu, akcentując jego „otwarty” charakter. Wskazuje też na wzajemną „inność” kobiety i mężczyzny, argumentując za zniesieniem jej obiegowego wartościowania, w tym interpretowania jej na korzyść jednej bądź drugiej płci. W duchu dialektycznym zaznacza się, że kobiecość i męskość, choć inaczej się manifestują, nieustannie na siebie oddziałują, wzajemnie się uzupełniają i twórczo stymulują.
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59112
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Marsilio Ficino, „Teologia platońska. O
nieśmiertelności dusz”
Authors: Tomasz Sójka
Pages: 257 - 294
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59113
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Próba ujęcia tego, co nieujmowalne. Recenzja: Krzysztof Paczos,
„Noetyka”, Béziers 2021
Authors: Marcin Walczak
Pages: 297 - 304
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59114
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Oblicza filozofii samotności. Recenzja monografii: Piotr Domeracki,
„Horyzonty i perspektywy monoseologii. Filozoficzne studium
samotności”, Toruń 2018
Authors: Marek Błaszczyk
Pages: 304 - 314
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59115
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
- Recenzja książki Davida Benatara, „Najlepiej – nie urodzić się.
Istnienie jako źródło krzywd”, tłum. Patryk Gołębiowski, Kraków
2022
Authors: Karol Petryszak
Pages: 315 - 324
PubDate: 2023-04-03
DOI: 10.15633/lie.59116
Issue No: Vol. 59, No. 1 (2023)
|
Open Access journal
