 Subjects -> PHILOSOPHY (Total: 762 journals)
| A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z | | The end of the list has been reached or no journals were found for your choice. |
|
|
- Opowieści pielgrzyma jako wprowadzenie w duchowość
hezychastyczną
Authors: Irena Saszko
Pages: 9 - 17
Abstract: Opowieści pielgrzyma zostały napisane przez nieznanego autora z drugiej połowy XIX wieku. To cieszące się dużą popularnością w świecie prawosławnym dzieło jest wprowadzeniem we wschodnio-chrześcijańską duchowość hezychastyczną. Książka opowiada o pielgrzymowaniu rosyjskiego chłopa do różnych sanktuariów i monasterów na terenach Imperium Rosyjskiego. Pątnik, przy pomocy swojego starca – ojca duchowego, zgłębia tajemnicę nieustannej modlitwy. Mądrość Bożą czerpie z Pisma Świętego oraz Filokalii. Spotykając na swej drodze pielgrzymowania różne osoby, rozmawia z nimi o modlitwie, a także dzieli się własnym doświadczeniem obecności Boga. W artykule zostały przeanalizowane główne zagadnienia Opowieści pielgrzyma, a mianowicie:
wprowadzenie w modlitwę Jezusową, przemieniająca moc Bożego Słowa, walka z pożądliwościami oraz znaczenie przewodnictwa duchowego w życiu każdego chrześcijanina.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.01
- Wielkotygodniowe inspiracje w hymnografii Zaśnięcia Bogurodzicy
Authors: Pantelejmon Karczewski
Pages: 19 - 28
Abstract: Zaśnięcie Bogurodzicy to jedno z najbardziej uroczyście obchodzonych świąt w prawosławnym roku liturgicznym. Ma bogatą hymnografię, w tym dodatkowy obrzęd Pogrzebu Bogurodzicy. Teksty święta są w dużej mierze inspirowane hymnografią Wielkiego Tygodnia, a zwłaszcza Wielkiej Soboty. Niniejszy artykuł prezentuje na przykładzie święta Zaśnięcia Bogurodzicy ogólne zjawisko intertekstualności w hymnografii. Wzajemne przenikanie się tekstologiczne hymnów pojawia się bowiem w kontekście wielu świąt i wielu świętych.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.02
- Teologiczno-egzegetyczna analiza niedzielnych dogmatyków wielkiej
wieczerni 1-go tonu
Authors: Vladimir Petručik
Pages: 29 - 39
Abstract: Dogmatyk (gr. δογματικὸν) – to krótka pieśń o tematyce dogmatycznej, poświęcona Przenajświętszej Bogurodzicy. Według prawosławnej tradycji za ich autora uważany jest święty Jan z Damaszku (VIII wiek). Dzięki swojemu poetycznemu stylowi, formie, budowie oraz treści dogmatyki są najlepszym dowodem na to, że nasza cerkiewna hymnografia jest świątynnym wyznaniem naszych dogmatów, nauki wiary oraz nauki moralności. W taki sposób podczas uważnego wsłuchiwania się w te pouczające pieśni, chrześcijanin w trakcie nabożeństwa wnika w mistyczne głębiny naszej wiary.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.03
- Teologia w podejmowaniu decyzji zarządczych
Authors: David Rahimov
Pages: 41 - 46
Abstract: Decyzje dotyczące zarządzania są zawsze podejmowane na podstawie zestawu nieprzypadkowych alternatyw. Każda opcja ma charakter duchowy. W obliczu niepewności człowiek wybiera nie przypadkowe alternatywy, ale w ramach sytuacji, którą zaoferował mu Bóg. W istocie człowiek dokonuje wyboru między cnotą a pasją, dobrem a złem.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.04
- Biblijna koncepcja wahań koniunkturalnych w gospodarce człowieka
Authors: David Rahimov
Pages: 47 - 53
Abstract: Przyczyny wahań koniunkturalnych w gospodarce mają charakter duchowy. Bóg pozwala człowiekowi czynić niegodziwość do czasu, jednak później nadchodzi moment, gdy Bóg poskramia bieg człowieka. Zatrzymanie wzrostu gospodarki pożądanej przez człowieka, a następnie jej recesja następuje z woli Bożej, która ratuje człowieka przed samozniszczeniem.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.05
- Uniwersyteckie podręczniki teologiczne: charakterystyka leksykalna w
odniesieniu do akademickich prac teologicznych
Authors: Ivana Knežević
Pages: 55 - 62
Abstract: Styl charakterystyczny dla prac naukowych z zakresu teologii w znacznym stopniu różni się od stylu naukowego innych dziedzin naukowych lecz można również zauważyć wiele wspólnych cech i podobieństw. Specyficzna metodologia z zakresu teologii i specyfika tego rodzaju wiedzy naukowej niewątpliwie wpływa na pozajęzykowe i wewnątrzjęzykowe cechy teologicznych prac naukowych. Warstwa leksykalna języka jest czołowym przedstawicielem każdej dziedziny nauki, w tym również teologii. W niniejszym artykule podjęto kwestię specyfiki poziomu językowego podręczników uniwersyteckich z zakresu teologii. W trakcie analizy wyżej przedstawionego problemu autorka przeprowadziła i zastosowała wyniki analizy statystycznej reprezentatywnego korpusu podręczników uniwersyteckich i naukowych prac z zakresu teologii, a tam, gdzie było to możliwe i konieczne, zastosowano również analizę kontrastową.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.06
- „Rosyjska Stara Cerkiew Chrystusa Hierarchii Białokrynickiej” –
jurysdykcja „biskupa” Alimpiusza (Wierbickiego): historia powstania i
stan obecny
Authors: Pavel Bočkov
Pages: 63 - 67
Abstract: Artykuł opowiada o historii powstania małej jurysdykcji staroobrzędowców, która pojawiła się w 2010 roku na tle zawirowań administracyjnych i kryzysu wewnątrz Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej. Niewielka grupa wiernych, zjednoczona przez biskupa staroobrzędowca Alimpiusza (Wierbickiego), nadal istnieje i prowadzi swoją działalność religijną na terenie Rosji i Ukrainy. Jest ona również obecna w Internecie.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.07
- Organizacja i funkcjonowanie duszpasterstwa wyznania prawosławnego w
Wojsku Polskim na Zachodzie w latach 1941-1943
Authors: Joanna Pyczel
Pages: 69 - 75
Abstract: W 1940 r. strona brytyjska udzieliła formalnej zgody na utworzenie na swoim terytorium Polskich Sił Zbrojnych. Na poziomie operacyjnym miały być one podporządkowane dowództwu brytyjskiej armii. Wśród tworzonych oddziałów polskich, stacjonujących wówczas na Wyspach Brytyjskich, znajdowali się żołnierze wyznania prawosławnego. Reprezentowali oni mozaikę narodowościową. Wśród wyznawców prawosławia, odbywających służbę w wojsku lądowym i marynarce, znajdowali się m.in. Polacy, Białorusini, Ukraińcy, Rusini i Rosjanie. Początkowo zapewnienie żołnierzom prawosławnym stałej opieki duszpasterskiej było problemem głównie ze względu na brak kapelana tego wyznania. Stan ten utrzymywał się do początku 1941 r. Utworzono wówczas szefostwo duszpasterstwa wojskowego wyznania prawosławnego dla oddziałów Wojska Polskiego w Wielkiej Brytanii. Zamierzeniem tekstu było przedstawienie procesu tworzenia duszpasterstwa, podejmowanych przez duchownych działań i trudności, które musieli pokonać podczas swojej posługi.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.08
- Wiacki ksiądz i nauczyciel-metodolog N. N. Blinov
Authors: Vladimir Pomelov, Lûdmila Saharova, Vasilij Saharov
Pages: 77 - 87
Abstract: Artykuł ukazuje działalność pedagogiczną i metodologiczną słynnego księdza Wiackiego i nauczyciela-metodologa N.N. Blinova, który dał się poznać jako ksiądz, praktyczny nauczyciel, metodolog edukacji podstawowej, lokalny historyk, badacz historii ludu Udmurtów. Teoretyczne i praktyczne opracowania N. N. Blinova tworzą jasną kartę historii regionu Wiackiego.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.09
- Notatka Nikołaja Grinkiewicza „O szkole” i teksty
uzupełniające
Authors: Aleksandr Simakov
Pages: 89 - 95
Abstract: Rozpatrzono zbiór tekstów projektu badawczo-tłumaczeniowego Grinkiewicza „O szkole”, który miał aktywną fazę w latach 2014-2019. Źródłami 9 tekstów są: 2 – archiwum „Rosyjskiego Kościoła Alaski” w Bibliotece Kongresu USA, 3 – broszura N. Russela, 4 – gazety San Francisco; notatka N. Grinkiewicza „O szkole” jest uzupełniona, potwierdzając przedstawione w niej fakty, przez 2 relacje samego doktora Russela (w tym o historii powstania notatki), 3 części dedykowane uczniowi szkoły pochodzenia „białorusko-tlingickiego” N. Sawczenko (listy od jego ojca Demiana), 2 publikacje prasowe ujawniające niejednoznaczną rolę Grinkiewicza. Oczywistymi przyczynami „zmiany stanowiska” tego psalmisty, później członka Konsystorza Kościelnego Alaski w odniesieniu do problemów szkoły kościelnej były przestrzeganie rutynowych zasad i procedur, oficjalne podporządkowanie i chęć utrzymania pozycji. Dymisja protojereja – drugiej najważniejszej postaci eparchii Aleutów i Alaski – kojarzy nam się z ogłoszeniem jego notatki przez rewolucjonistów.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.10
- Rosyjska Cerkiew Prawosławna po śmierci patriarchy Tichona
(Biełławina)
Authors: Kamila Pawełczyk-Dura
Pages: 97 - 103
Abstract: Cerkiewna smuta, wywołana śmiercią patriarchy Tichona (Biełławina), doprowadziła do głębokich podziałów w łonie rosyjskiego prawosławia. Precedens w kanonicznym porządku władzy cerkiewnej i desygnowanie na strażnika tronu patriarszego metropolity krutickiego Piotra (Polanskiego) nie utrzymały monolitu wspólnoty. Targane wewnętrznymi podziałami i osobistymi ambicjami, ujawniającymi się szczególnie po aresztowaniu patriarszego locum tenes, a nade wszystko prześladowane przez komunistyczne władze państwowe środowisko cerkiewne spolaryzowało ostatecznie objęcie tronu patriarszego przez metropolitę niżnienowogrodzkiego Siergieja (Stragorodskiego). Pozycję hierarchy, de facto zastępcy strażnika tronu patriarszego, komplikował konflikt o charakterze kanonicznym z arcybiskupem jekaterynburskim Grigorijem (Jackowskim) oraz osłabiały kontrowersje personalne narosłe między nim a metropolitą jarosławskim Agafangelem (Prieobrażenskim). Rozłamy wewnętrzne przypieczętowało ostatecznie ogłoszenie Posłania (deklaracji) zastępcy strażnika tronu patriarszego metropolity niżnienowogrodzkiego Siergieja (Stragorodskiego) i utworzonego przy nim Tymczasowego Świętego Synodu o stosunku Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej do władzy państwowe.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.11
- Allah i nie tylko – podstawowe określenia Boga w arabskiej
terminologii prawosławnej
Authors: Dominika Kovačević
Pages: 105 - 111
Abstract: Słowo „Allah” zazwyczaj utożsamiane jest z islamem. Jednakże ten termin był używany przez arabskich chrześcijan na długo przed powstaniem islamu. Język arabski jest używany na prawosławnych nabożeństwach od blisko 2000 tysięcy lat. Przeto wiele terminów rozwinęło się dawno temu. Wśród najbardziej podstawowych terminów są te nazywające Boga i opisujące Go. Stosowane są one w hymnografii i modlitwach, kazaniach, artykułach i życiu codziennym. Jednakże, w polskie literaturze te terminy wciąż są mało znane. Jako że arabski należy do rodziny języków semickich, to jego charakter bardzo różni się od greckiego, cerkiewnosłowiańskiego czy polskiego. To zaś wpływa na inną perspektywę na poszczególne terminy teologiczne oraz ich różnorodność. To także skutkuje bogactwem terminów odnoszących się do Boga. Głównym powodem tych różnic w porównaniu z językami europejskimi jest specyficzny system języka arabskiego: system rdzeni i tematów. To jest wyjaśnione w części wstępnej. Następne są przedstawione i przeanalizowane najbardziej podstawowe terminy związane z Bogiem. Są one wzięte przede wszystkim z tekstów liturgicznych, a niektóre także z Pisma Świętego i kazań. Każdy termin jest napisany również w języku cerkiewnosłowiańskim, aby czytelnikowi łatwiej było go zrozumieć, jako że polska prawosławna terminologia wciąż nie jest dobrze ugruntowana i jednolita. Każdy termin arabski jest w oryginalnym zapisie oraz transkrypcji ISO używanej przez arabistów w Polsce.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.12
- Monastery prawosławnej Diecezji chełmsko-bełskiej w XVI wieku –
świadectwa rozwoju Prawosławia polskiego
Authors: Mirosław Lewczak
Pages: 113 - 117
Abstract: Niniejszy artykuł stanowi przyczynek do historii polskiego Prawosławia, a dotyczy problematyki relacji pomiędzy rozwojem diecezjalnym a kształtowaniem się monastycyzmu na terenie diecezji chełmskiej i bełskiej. Pomimo braku pełnej gamy źródeł archiwalnych i niedostatecznej ilości opracowań naukowych, poniższy zarys potwierdza, iż relacje te bywały niekiedy burzliwe (procesy sądowe), lecz zawsze potwierdzały ten szczególny aspekt historii polskiej, któremu na imię polskie Prawosławie.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.13
- System organizacji administracji diecezjalnej Białoruskiego
Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w latach 1949– 1980
Authors: Aleksandr Slesarev
Pages: 119 - 126
Abstract: Artykuł poświęcony jest historii rozwoju systemu administracji diecezjalnych nieuznanego Białoruskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (BAOC). Powstała w latach 1948–1949 wspomniana organizacja religijna przez kilka następnych dziesięcioleci była wpływowym ośrodkiem konsolidacji powojennej białoruskiej diaspory. Działalność parafii BAOC nie ograniczała się do organizowania nabożeństw, zakładała również prowadzenie działalności społecznej, kulturalnej, oświatowej, wydawniczej i innej. Z kolei kontrola, zarządzanie i koordynacja działalności parafialnej w dużej mierze zależała od organizacji administracji diecezjalnej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdza się stopniowe zmniejszanie zakresu uprawnień administracyjnych episkopatu i wzmocnienie roli świeckich w administrowaniu diecezjami. Obserwowaną niestabilność struktur diecezjalnych BAOC w badanym okresie tłumaczy się wysokim stopniem zależności przynależności diecezjalnej parafii od relacji z określonym hierarchą.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.14
- Współczesne prawosławne prawo kościelne – problemy związane z
systematyzacją i materiałami źródłowymi w języku polskim
Authors: Marek Ławreszuk, Piotr Makal
Pages: 127 - 135
Abstract: Niniejszy artykuł ukazuje problemy związane z próbą systematyzacji współczesnego prawosławnego prawa kościelnego. Wskazuje na rozbieżności związane z przyjętymi w poszczególnych Cerkwiach lokalnych korpusach źródłowych, a także braki lub przemilczenia istniejące w prawie kanonicznym. W części końcowej poruszono także kwestię oceny komplementarności materiałów źródłowych w języku polskim oraz trudności związane z brakiem usystematyzowanej terminologii prawosławnego prawa kościelnego w języku polskim.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.15
- Pojęcie „nowej sakralności” w muzyce cerkiewnej
Authors: Rafał Dmitruk
Pages: 137 - 140
Abstract: Poniższy artykuł dotyczy pojęcia „nowej sakralności” w muzyce cerkiewnej. „Nowa sakralność” to termin który pojawił się od pewnego czasu w tej dziedzinie. W artykule zostaną przeanalizowane wszystkie źródła tego terminu. Śpiew cerkiewny ma za zadanie pomóc wiernemu w czasie nabożeństwa w rozmowie z Bogiem. Muzyka cerkiewna i jej oddziaływanie ma stworzyć odpowiedni klimat który zbliża człowieka do Boga. Bardzo ważną rolę w tym przekazie odgrywają dyrygent oraz kompozytor. To na nich spoczywa wielka odpowiedzialność ponieważ ich głównym zadaniem jest pomoc wiernemu w dotarciu do Boga.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.16
- Zarys problematyki obcojęzycznych odpowiedników wyrazów hasłowych
Słownika polskiej terminologii prawosławnej
Authors: Grzegorz Makal, Włodzimierz Misijuk
Pages: 141 - 145
Abstract: Artykuł prezentuje ogólne zasady przypisywania wyrazom hasłowym Słownika polskiej terminologii prawosławnej ich greckich, cerkiewnosłowiańskich i angielskich odpowiedników, wskazuje na problemy wynikające z różnic w zakresach terminologii w poszczególnych kategoriach wyrazów hasłowych i ich obcojęzycznych odpowiedników, analizuje zaistniałe problemy i prezentuje ustalane w toku prac nad Słownikiem sposoby ich rozwiązywania przy użyciu obcojęzycznych odpowiedników synonimów wyrazów hasłowych. Artykuł wskazuje na zróżnicowane źródła i brak źródeł niektórych obcojęzycznych odpowiedników terminów prezentowanych w Słowniku polskiej terminologii prawosławnej.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.17
- Najstarsze dzieje parafii mielnickich
Authors: Antoni Mironowicz
Pages: 147 - 153
Abstract: Najstarsze dzieje prawosławnych parafii mielnickich wskazują, że były one ściśle związane z dziejami miasta. Pierwsza murowana świątynia powstała w grodzie ruskim w XIII wieku. Do tradycji XIII – wiecznej świątyni nawiązywała wybudowana w 1431 roku drewniana cerkiew Narodzenia NMP przy ulicy Drohickiej na podzamczu a następnie kolejne wzniesione na wzgórzu ruskim w 1614 roku i obecna wybudowana w latach 1821-1823. Duże znaczenie dla mieszkańców miasta miała cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa usytuowana przy ulicy Brzeskiej na początku XVI wieku. Odbudowana po pożarze w 1648 roku przetrwała do 1878 roku. Na terenie parafii Narodzenia NMP w 1777 roku wybudowano kaplicę cmentarną Opieki Matki Bożej, w której znajdowała się otoczona szacunkiem ikona Matki Boskiej Orantki.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.18
- Mistyczne znaczenie pokarmu
Authors: Mariusz Kiślak
Pages: 155 - 159
Abstract: W artykule podjęta jest próba przedstawienia mistycznego znaczenia pokarmu. Przez pokarm zostaje rozerwana wieź między Bogiem a człowiekiem, poprzez pokarm, którym jest Eucharystia więź ta zostaje przywrócona. Ponadto Cerkiew w obrzędach poświęcenia pokarmów i płodów ziemi w przeciągu roku liturgicznego uświęca materię i cały świat.
PubDate: 2021-09-23
DOI: 10.15290/elpis.2021.23.19
|
Open Access journal
