Authors:Bogusław Marian Śliwerski Pages: 11 - 26 Abstract: W artykule poruszam problem stosunku przedstawicieli kontestacyjnego/alternatywnego ruchu myśli i praktyki edukacyjnej, jakim są deskolersi (deschoolers). Dzisiaj, w dobie globalizacji i nowoczesnych technologii komunikowania się, tradycyjna szkoła musi zmierzyć się z rewolucją pozaszkolną, która wymusza radykalną zmianę kształcenia młodych pokoleń. Tymczasem w Polsce szkoły nadal są organizowane i prowadzone na wzór biurokratycznych instytucji państwowych końca XIX w., by realizować w nich cele zgodnie z zasadą administracyjnej racjonalności, a więc przy stosowaniu tych samych środków, w tym samym czasie i względnie tych samych warunkach. Chodzi o to, by do maksimum wykluczyć z ich funkcjonowania przypadek (los), co jest możliwe tylko wówczas, kiedy postępowanie jednostek w instytucji nie będzie warunkowane ich indywidualnymi potrzebami i uniezależni się od ich subiektywnych doznań. Uczenie się jest tym ludzkim działaniem, które nie wymaga kierowania nim przez inne osoby, natomiast niezbędne jest mu zapewnienie wolności, swobodnego dostępu do źródeł wiedzy oraz otwartości na ludzkie potrzeby, zdolności i zainteresowania. Przedstawiam zatem wyniki badań, które ilustrują stan spowalniania przez polityków koniecznych reform w polskim systemie edukacyjnym. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.1 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)
Authors:Grażyna Cęcelek Pages: 26 - 46 Abstract: Potrzeby determinowane przez szybko zmieniający się świat, którego podstawą jest gospodarka oparta na wiedzy, stawiają przed szkołą nowe, niełatwe wyzwania. Podstawowym zadaniem systemów edukacyjnych jest bowiem przygotowanie młodego pokolenia do szybkiej adaptacji do zachodzących dynamicznie przeobrażeń. Konieczne w takiej sytuacji jest kształtowanie samodzielności, aktywności, kreatywności, poczucia sprawczości oraz radzenia sobie w nowych, nierzadko trudnych sytuacjach życiowych, co wymaga nowego podejścia do procesu kształtowania osobowości młodego pokolenia oraz przeorientowania procesu dydaktyczno-wychowawczego z toku podającego na tok poszukiwania wiedzy. Szczególnymi zadaniami w tym zakresie zostali obarczeni współcześni nauczyciele, którzy bardzo często są jednocześnie inicjatorami, twórcami oraz realizatorami procesu dydaktyczno-wychowawczego. Dla realizacji modelu edukacji, którego fundamentem jest nurt konstruktywistyczny, szczególnie istotne są nauczycielskie kompetencje społeczne oraz informatyczne. Dlatego niezwykle ważne jest ich diagnozowanie w celu doskonalenia procesu edukacji nauczycielskiej w tym zakresie. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.2 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)
Authors:Katarzyna Tomaszek Pages: 47 - 69 Abstract: W badaniu poszukiwano związku między doświadczaniem wyobcowania przez młodzież a syndromem wypalenia szkolnego. Analizy przeprowadzono na grupie 84 uczniów z I i II klasy gimnazjum (47 kobiet i 37 mężczyzn) w wieku 12–15 lat (M wieku = 13,70 lat). Poziom poczucia alienacji mierzono inwentarzem PAI, do pomiaru syndromu wypalenia szkolnego wykorzystano skalę ESSBS. Uzyskane wyniki wskazały na istnienie różnic międzypłciowych w zakresie ogólnego poziom wypalenia szkolnego oraz brak takich różnic w odniesieniu do ogólnego poziomu wyobcowania. Wyniki wskazują ponadto na istotne relacje między wyalienowaniem a wypaleniem, przy czym siła związków była znacznie wyższa w grupie dziewcząt. Poziom wyobcowania wyjaśnia 31% wariancji wyniku ogólnego wypalenia szkolnego. Istotnymi predyktorami wypalenia były poczucie anomii i bezsensu. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.3 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)
Authors:Lesław Kulmatycki Pages: 73 - 94 Abstract: Doświadczane przez wszystkich zmiany cywilizacyjne związane również z pandemią, która uniemożliwia otwarte relacje ze światem oraz innymi osobami, z jednej strony demobilizuje oraz wywołuje stany zatrzymania i apatii, a z drugiej, poszukiwania nowych rozwiązań oraz sposobów radzenia sobie. Wyzwanie, przed którym stoi dziecko czy młody człowiek jest niewyobrażalnie trudniejsze od tego, które dotyka osobę dorosłą. W sytuacji lock-downu bardzo często pozostaje do minimum ograniczona możliwość nawiązywania kontaktu czy budowania relacji ze światem. Dlatego zaprezentowana autorska wersja „Relaksacji w relacji” jest propozycją relaksacji aktywnej i kreatywnej, kiedy rodzic, nauczyciel czy terapeuta podejmuje relaksacyjny dialog z dzieckiem dotyczący tego, co dla dziecka jest, w danej chwili, ważne. Nie mogąc do końca przewidzieć reakcji dziecka, prowadzący powinien być przygotowany na pozostawanie w otwartej relacji i ją utrzymać przez czas sesji. W tego rodzaju pracy sugeruje się, aby podczas „relaksacji w relacji” (w porównaniu do tradycyjnej sesji relaksacyjnej) ingerować w sposób bardziej kompleksowy, gdzie stosowane są nie tylko werbalne instrukcje, ale też ruch, dotyk czy dzielenie się emocjami, myślami czy wyobrażeniami. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.4 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)
Authors:Katarzyna Gębura Pages: 95 - 108 Abstract: W ostatnich kilku latach odnotowuje się w Polsce znaczny wzrost zachowań autoagresywnych wśród dzieci i młodzieży oraz pogorszenie ich ogólnego stanu zdrowia psychicznego. Siedzący tryb życia, przyzwolenie na czas „wypełniony” przez elektronikę, nieodpowiednia dieta, brak kontaktu z naturą, osłabienie relacji rodzinnych, to tylko cząstka tworząca współczesne warunki rozwoju dzieci i młodzieży. Obowiązkiem i koniecznością w kontekście chęci zapobiegania problemom zdrowotnym wśród dzieci i młodzieży staje się wzmacnianie już od najmłodszych lat zasobów osobistych będących potencjałami zdrowia. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie walorów jogi i relaksacji, ich psychosomatycznych praktyk jako właściwych środków umacniania dobrostanu psychicznego i fizycznego dzieci i młodzieży. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.5 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)
Authors:Nina Budziszewska, Klaudia Bączyk-Lesiuk Pages: 109 - 129 Abstract: Artykuł wpisuje się w polską, a nawet globalną dyskusję na temat wprowadzenia elementów jogi w szkole ponadpodstawowej. Asumptem do jego napisania stała się obserwacja pogarszającego się stanu psychofizycznego młodych ludzi w obliczu epidemii wirusa SARS-CoV-2. W tekście zaprezentowano autorski scenariusz zajęć jogi, odwołując się do Jogasutr i Hathapradipiki oraz własnych praktyk jogicznych i obserwacji uczniów. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.6 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)
Authors:Zofia Czaplińska Pages: 133 - 140 Abstract: Niniejszy tekst obejmuje refleksje nad wyzwaniami, jakie napotyka psycholog prowadzący psychoterapię w szkole. Zadanie to wymaga dużej czujności terapeuty, który powinien przede wszystkim dbać o dobrostan swojego klienta i jego bezpieczeństwo emocjonalne. Jednocześnie specjalistę obowiązuje prawo oświatowe, regulujące jego obowiązki w placówce, kodeks etyczny psychologa oraz formalne i nieformalne zasady funkcjonowania szkoły. Praktyk, który podejmuje się prowadzenia psychoterapii, musi pozostawać uważny na wszystkie wymienione aspekty i ich konsekwencje dla procesu terapeutycznego. PubDate: 2022-02-01 DOI: 10.34862/fo.2021.2.7 Issue No:Vol. 33, No. 2(66) (2022)