JournalTOCs

Sztuka Edycji
Number of Followers: 4

This is an Open Access Journal

Open Access journal
ISSN (Print) 2084-7963 - ISSN (Online) 2391-7903
Published by UMK

[22 journals]

Wstęp
- Authors: Justyna Bajda; Olga Taranek-Wolańska, Dorota Ucherek
  Abstract: Wstęp do numeru „Od deski do deski. Retoryka oprawy”.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Informacje o Autorach
- Authors: Agnieszka Markuszewska
  Abstract: Informacje o Autorach.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Z pamiętnika książkowej krawcowej
- Authors: Anna Juchnowicz
  Abstract: W artykule zawarto rozważania o roli przemijania w życiu książki, zwłaszcza książki artystycznej. Zaczynając od przykładów książek „zwykłych”, autorka analizuje przemiany, jakie zachodzą w tych przedmiotach pod wpływem ich użytkowania. Następnie porównuje je z technikami szycia składek, które rozwija w ramach zainteresowań introligatorskich, a w książkach artystycznych traktuje jako inspirację. Jednym z ważniejszych aspektów książki jest to, że stanowi ona obiekt ruchomy, ale i zmieniający się w czasie. Te cechy są wspólne zarówno dla książek artystycznych, jak i książek „zwykłych”, o ile ich istnienie nie jest wirtualne.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Oprawy gotyckie w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu
- Authors: Marta Czyżak
  Abstract: Sprawozdanie z wystawy „Oprawy gotyckie XIII–XVI wieku ze zbiorów toruńskich”, Ratusz Staromiejski w Toruniu, 14 grudnia 2024–3 marca 2025 roku. Kuratorzy wystawy: A. Wagner, K. Nierzwicki. Kuratorka ze strony Muzeum Okręgowego w Toruniu: M. Nierzwicka. Aranżacja plastyczna: J. Nawrocki. Organizatorzy wystawy: Muzeum Okręgowe w Toruniu, Katedra Mediów Drukowanych w Instytucie Badań, Informacji i Komunikacji Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu, Archiwum Państwowe w Toruniu, Muzeum Diecezjalne w Toruniu.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
„Wreszcie będę miała z kim rozmawiać”. Uwagi do leksykonu z
zakresu oprawoznawstwa
- Authors: Jakub Maciej Łubocki; Elżbieta Herden
  Abstract: Recenzja: E. Pokorzyńska, M. Pronobis-Brzezińska, A. Wagner, Leksykon oprawoznawczy, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2023.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
PRL nie taki szary, jak go malują
- Authors: Szymon Makuch
  Abstract: Rec. Wy-twórcy książek. Historia społeczności wydawniczej w czasach PRL-u, red. J. Mrowczyk, Karakter, ASP Katowice, Kraków–Katowice 2023.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Uwagi na marginesie nowego wydania krytycznego
„babinianów”
- Authors: Krzysztof Obremski
  Abstract: Rec. D. Chemperek, Rzeczpospolita Babińska. Monografia staropolskich źródeł literackich, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2023.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Gest Ordona
- Authors: Maciej Szargot
  Abstract: Rec. Adam Mickiewicz. „Reduta Ordona. Opowiadanie adiutanta”. Antologia interpretacji, oprac. i wprowadzenie do antologii M. Woźniewska-Działak, Pewne Wydawnictwo, Kielce 2023.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Przewodnik edytorski za 2024 rok
- Authors: Katarzyna Płońska; Filip Bukowski
  Abstract: Przewodnik edytorski za 2024 rok.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Retoryka oprawy. Kilka dotknięć i spojrzeń na
całokształt
- Authors: Jan A. Choroszy
  Abstract: Retoryka oprawy wydaje się pojęciem ambiwalentnym, a na pewno odległym od tradycyjnego myślenia o tym materialnym składniku książki. Powszechnie stosowany termin „okładka” sprowadza oprawę do jednego wymiaru, redukuje jej przestrzenną złożoność, przesuwa ją w pobliże plakatu. Potrzeba nowego określenia retoryczności oprawy rodzi się ze spostrzeżenia niepełności ujęć dotychczasowych, pomijających całość oddziaływania w środowisku kulturowym. Współczesne teorie percepcji i emocji, neuropsychologia i psychiatria, kognitywistyka mogą tu być źródłem inspiracji, choć doraźnie wystarczy zakorzenienie refleksji w antropologii obrazu, rzeźby, sztuk widowiskowych i performansu. W tym kontekście należy zmierzać w kierunku ujęcia, w którym oprawa jest konstruktem znakowym, semantycznym, ideologicznym, obrazowo-figuralnym i retorycznym (językowym), a jednocześnie dynamicznym, relacyjnym, performującym, staje się aktem wizualnym. Skoro oprawy nie można ograniczać do obrazu i obrazowości, a tym bardziej do graficznych reprezentacji werbalnych jej składników, skoro i materialność rzutuje na jej percepcję, która kształtuje się jako migotliwy wynik indywidualnej lub kolektywnej symbolizacji, można ją zdefiniować jako wizualno-werbalno-fakturalną figurę retoryczną – kompozycję ustanawiającą specyficzny typ otwartej relacji komunikacyjnej, której kontekst stanowi zarówno treść (tekst) książki, jak i otoczenie socjo-historyczno-kulturowe, a proces odbioru jest uwarunkowany osobowością czytelnika.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Współczesny „obraz tekstowy” i „obraz tekstu”. Znaczenie oraz
funkcje okładki
- Authors: Anna Folta-Rusin
  Abstract: Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad możemy obserwować wzrost zainteresowania zarówno tematyką projektowania, jak i własnościami frontalnej części oprawy. Jest to spowodowane m.in. zmianą formy tekstów krytycznych publikowanych w środkach masowego przekazu oraz działalnością niektórych wydawnictw, które zaczęły tematyzować proces projektowania książek w ramach publikowanych serii, a także omawiać go w trakcie kampanii promocyjnych. Prezentowany artykuł stanowi przede wszystkim próbę wyodrębnienia perswazyjnych własności sfery paratekstowej (teksty i obrazy umieszczone w zwierciadle oprawy), które choć zwykle bywają pomijane w procesie literaturoznawczej interpretacji jako właściwości suplementarne, to od dawna stanowią – w obrębie gatunku recenzji, eseju i felietonu krytycznego – ważny składnik interpretacji aksjologicznej. Autorka odróżnia również tę sferę książki od tradycyjnej reklamy. Przy czym funkcja reklamowa okładki, chociaż jest w tym ujęciu uwzględniana, w przypadku okładek utworów literackich nie wydaje się funkcją priorytetową. Znacznie częściej okładkowe przedstawienie tekstu literackiego przyjmuje formę parodii reklamy, by zadrwić, podważyć, zdyskredytować ten gatunek. Z tej przyczyny wartości euforyczne ewokowane przez zwyczajne reklamy przybierają tutaj postać pokraczną, zdeformowaną, tak że można mówić o ich dysforycznym charakterze. Analizując współczesne okładki, autorka wykorzystuje ustalenia i terminologię stworzoną przez Gérarda Genette’a i Jacques’a Derridę odnoszącą się do opisu i specyfikacji sfery paratekstowej, a także interpretacje obrazów autorstwa Rolanda Barthes’a.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Okładka jako wizytówka wydawnictwa
- Authors: Dorota Piekarczyk
  Abstract: Wychodząc od przyczyn wzrostu zainteresowania okładkami i ich roli w społecznym obiegu informacji o książce, autorka skupia się na jednym, wspominanym dotąd tylko, temacie – funkcji okładki w tworzeniu wizerunku wydawnictwa. Autorka, korzystając z metodologii językoznawczej i semiotycznej, pokazuje i analizuje te elementy okładki, które dają wydawcy największe możliwości kształtowania wizerunku instytucji, jaką reprezentuje. Analizy pokazują, że do elementów tych należą: cały projekt typograficzny okładki, nazwa i logo wydawnictwa oraz parateksty, takie jak: opis handlowy książki, nota o autorze, recenzje i opis serii. Autorka koncentruje się na strukturze poszczególnych znaków, mechanizmach i środkach językowych, zwłaszcza perswazyjnych, które pozwalają budować wiarygodność i rzetelność wydawnictwa, wzbudzać w odbiorcach zaufanie i szacunek do instytucji.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
„L’Histoire des quatre Fils Aymon” – kompozycje ornamentalne
Eugène’a Grasseta
- Authors: Justyna Bajda
  Abstract: Twórczość Eugène’a Grasseta (1841–1917), francuskiego ilustratora uznawanego za współtwórcę Art Nouveau, była dobrze znana na przełomie XIX i XX wieku w całej Europie. Do jego największych osiągnięć typograficzno-ilustratorskich zalicza się opracowanie L’Histoire des quatre Fils Aymon, très nobles et très vaillants chevaliers (1883) – książki uznawanej za jedno z najpiękniejszych wydawnictw końca XIX stulecia. Cechy charakterystyczne dla stylu Grasseta, obecne w wielu jego dziełach, a opierające się na twórczym traktowaniu elementów natury sprowadzanych do najprostszych elementów geometrycznych, zostały skodyfikowane przez autora we wzorniku La Plante et ses applications ornementales (1896) oraz w podręczniku Méthode de Composition Ornementale (1905). Autorka artykułu pokazuje, że są jednak widoczne już w znacznie wcześniejszych opracowaniach, m.in. w Historii czterech synów Aymona (począwszy od okładki książki).
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Zespolenie treści z formą. Uwagi o wybranych projektach wydawniczych
Emila Zegadłowicza
- Authors: Joanna Kulczyńska-Kruk
  Abstract: Emil Zegadłowicz był pasjonatem literatury pięknej i wielokrotnie nawiązywał do tradycji sztuki edytorskiej Johna Ruskina i Williama Morrisa. Przywiązywał dużą wagę do edycji swoich utworów. Dzięki bogatemu archiwum pisarza, które się zachowało, mamy dostęp do wielu dokumentów świadczących o jego zaangażowaniu w przygotowanie książki do druku, jej skład, dystrybucję i wreszcie promocję. Twórczy udział Zegadłowicza w projekcie obejmował sferę tekstową, graficzną oraz edytorską. W artykule omówiono wybrane projekty wydawnicze Emila Zegadłowicza: Powsinogi beskidzkie, Wielka nowina w Beskidzie, Noc świętego Jana Ewangelisty, „Niam niam”. Antologia poezji murzyńskiej, Siedem pieśni zgrzebnych o Janie Kasprowiczu, Pallas Atene, Podkowa na progu.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
The Bednarczyk duo and their Poets’ and Painters’ Press.
Hidden between covers
- Authors: Justyna Gorzkowicz
  Abstract: The article introduces the activities of the Polish émigré small press, Poets’ and Painters’ Press, founded by Krystyna and Czesław Bednarczyk. It highlights their unconventional approach to publishing design, with a particular focus on binding. In this case, the covers not only exemplify visual mastery, but also serve as a key to understanding both literary content and the intricacies of interpersonal relationships, forging links between publishers and authors. The Press operated in the London publishing market from 1949 to 2011, producing unique works in which form and content were harmoniously intertwined. Its contribution to the publishing world and its distinctive aesthetic are the focus of this article. Particular attention is paid to the Bednarczyks’ collaboration with the acclaimed artist Feliks Topolski.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Pół wieku okładek „Pamiętnika z powstania warszawskiego” Mirona
Białoszewskiego
- Authors: Adam Poprawa
  Abstract: W artykule omówiono okładki zaprojektowane do Pamiętnika z powstania warszawskiego wydawanego w latach 1970–2021. Autorzy tych projektów graficznych wybierali różne rozwiązania, od obrazów abstrakcyjnych do przedstawień mimetycznych, nawiązujących niejednokrotnie do konwencjonalnych tradycji. Zdarzały się propozycje zaskakujące, o dużych wartościach artystycznych.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
O semiotyce okładek frontowych w wydaniach zbiorów wierszy
Rafała Wojaczka
- Authors: Marcin Czerwiński
  Abstract: W artykule omówiono pierwsze strony okładek zbiorów wierszy Rafała Wojaczka (1945–1971) publikowanych zarówno za jego życia, jak i pośmiertnie, aż do dzisiaj. Autor szczegółowo prześledził historię okładek wydań w Polsce: od książkowego debiutu poety w 1969 roku aż po publikację całej twórczości w 2014 roku i utworów nieznanych w 2016 roku. Po w przeważającej mierze chronologicznej prezentacji i interpretacji semiotyki poszczególnych okładek wskazano dominujące tendencje oraz dokonano próby ich klasyfikacji. Wniosek, jaki nasuwa się po zestawieniu ze sobą zgromadzonego materiału empirycznego, wskazuje na kilka sposobów opracowywania graficznego okładek zbiorów poetyckich wynikających z obowiązujących konwencji. Autor dowodzi przy tym pozornie oczywistej tezy, że dominującą konwencją takiego opracowania w wypadku Rafała Wojaczka, a więc poety bardzo rozpoznawalnego, jest ilustrowanie pierwszej strony okładki jego wizerunkiem. Inaczej dzieje się z poetyckimi debiutami książkowymi oraz kolejnymi publikacjami poetek i poetów spoza tzw. mainstreamu. Dopiero wydawca twórczości poety/poetki o mocno ugruntowanej pozycji może używać jego/jej wizerunku jako swoistego znaku firmowego działającego na tych samym zasadach co nazwisko autora/autorki, a nawet wzmacniać je marketingowo.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Wzór na diabelsko dobrą okładkę. O wybranych
projektach Bohdana Butenki
- Authors: Anita Wincencjusz-Patyna
  Abstract: W artykule omówiono ideę całościowego projektu graficznego książki w odniesieniu do wybranych przykładów z twórczości jednego z najmocniejszych filarów polskiej szkoły ilustracji – Bohdana Butenki (1931–2019). Analizie poddano okładkę do powieści sensacyjnej dla młodzieży Cyryl, gdzie jesteś' pióra Wiktora Woroszylskiego (1962), okładkę powiastki młodzieżowej o tematyce szkolnej Agnieszki Osieckiej pt. Wzór na diabelski ogon (1974) oraz obwolutę i okładkę antologii dla dorosłych zbierającej utwory diaboliczne polskich pisarzy i poetów zatytułowanej Diabli wiedzą co… (1972). Odnosząc się do terminologii związanej z architekturą, w ślad za ugruntowanym w literaturze przedmiotu określeniem Butenki jako „architekta książki”, autorka próbuje wskazać powiązania między elementami całości projektu w pełni widocznymi na okładce/obwolucie. Analizie zostają też poddane te trzy oryginalne, ale za każdym razem zupełnie inne koncepty.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Relacje semantyczne między okładką a treścią wybranych książek
Marii Janion w perspektywie komunikacyjnej
- Authors: Jakub Rawski
  Abstract: Celem artykułu jest analiza relacji semantycznych między okładkami a treścią wybranych książek naukowych Marii Janion. W tym kontekście ważne wydają się odpowiedzi na następujące pytania: w jaki sposób okładki woluminów badaczki oddają ich warstwę tematyczną' Czy zachodzi między nimi korelacja' Czy można postawić tezę o jedności znaczeniowej okładek i treści prac Janion' Wychodząc z założenia, że pierwsza strona okładki to jej część najbardziej reprezentatywna i ważna z uwagi na pierwszeństwo kontaktu autorem z czytelnikiem, warto podkreślić aspekt komunikacyjny. Interesującym zadaniem poznawczym jest typologizacja okładek ze względu na pojawiające się na nich elementy graficzne oraz określenie funkcji komunikacyjnych, które realizują. Niezbędne okazało się również określenie znaczeń generowanych przez okładki, czyli tego, jakie zwierają komunikaty, oraz wskazanie tematów, toposów, motywów, do których okładki nawiązują i które pojawiają się w książkach uczonej.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Karakterne okładki. O projektach Przemka Dębowskiego
- Authors: Dorota Ucherek
  Abstract: W artykule zanalizowano projekty okładek przygotowanych przez Przemka Dębowskiego dla wydawnictwa Karakter, a także zrekonstruowano proces ich kreacji graficznej oraz opisano sposoby przemawiania za ich pomocą do odbiorcy. Istotnym punktem odniesienia są wypowiedzi grafika, w tym zwłaszcza specyfika definiowania przezeń okładek oraz koncepcja czterech strategii komunikacyjnych, na których opiera on ich tworzenie. W ofercie oficyny znajdują się literatura piękna, literatura faktu, eseje oraz tytuły dotyczące designu, architektury i sztuki, materiał badawczy stanowią więc prace reprezentatywne dla poszczególnych gatunków. Jak pokazuje przeprowadzona analiza, Dębowski każde okładkowe zadanie traktuje indywidualnie, a poszukując rozwiązań najlepszych dla danego tytułu, swobodnie przechodzi od wzorców niemiecko-szwajcarskich do amerykańskich, czyli od surowości i minimalizmu do dynamiczności i żywiołowości. Nie stroni również od zabiegów budzących kontrowersje estetyczne, zawsze wprowadzanych rozmyślnie.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Edytorstwo jest jak maraton. Rozmowa Wojciecha Kruszewskiego i Dariusza
Pachockiego z Mirosławem Strzyżewskim
- Authors: Mirosław Strzyżewski; Wojciech Kruszewski, Dariusz Pachocki
  Abstract: Wywiad Dariusza Pachockiego i Wojciecha Kruszewskiego z Mirosławem Strzyżewskim.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Narodziny broszury
- Authors: Elżbieta Pokorzyńska
  Abstract: Celem badania było stwierdzenie, jak wyglądały wczesne oprawy broszurowe, kiedy zaczęły być używane, a także czy można dostrzec w tym zakresie polską specyfikę, odmienną od tej ogólnoeuropejskiej. Na potrzeby artykułu przeprowadzono kwerendę magazynową w zbiorze książek osiemnastowiecznych w Bibliotece Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, odnotowując znajdujące się w nim oprawy broszurowe. Przeanalizowano również ogłoszenia księgarskie z epoki, wyszukując w nich informacje o oprawie broszurowej. Uzyskane dane skonfrontowano z ustaleniami badaczy zagranicznych. Stwierdzono istnienie czterech typów opraw broszurowych, z czego na ziemiach polskich stosowano trzy typy. Miękkie oprawy papierowe – choć znano je od XV wieku – były używane sporadycznie, na szerszą skalę weszły do użytku w latach sześćdziesiątych XVIII wieku. W formie podstawowej były sporządzane z szaroniebieskiego papieru. Wśród nich zidentyfikowano dwa typy, różne pod względem technologii i zastosowania: oprawy tymczasowe, zszywane (związywane) na sztorc, i oprawy szyte na zwięzy, z wyklejką, uchodzące za tańszą wersję opraw bibliotecznych. Obok książek w oprawie standardowej odnotowano nieznaczną procentowo ilość opraw z papierów dekoracyjnych, a także egzemplarze wyposażone w drukowaną nalepkę tytułową, który to element badacze uznają za najwcześniejszy wariant oprawy wydawniczej. Typ trzeci – oprawa bez okładki, a tylko z papierową lamówką – był używany do publikacji okazjonalnych o niewielkiej objętości. W aspekcie terminologicznym ustalono, że nazwa alla rustica była w tamtej epoce stosowana w odniesieniu do różnych odmian miękkiej oprawy papierowej i jest tożsama z zastosowaną później broszurą.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
O bezcennych znaleziskach wydobytych z makulatury introligatorskiej (rzecz
o szesnastowiecznych kartach do gry)
- Authors: Katarzyna Krzak-Weiss
  Abstract: Artykuł jest poświęcony szesnastowiecznym kartom do gry odkrytym w oprawach starych druków znajdujących się w polskich księgozbiorach, m.in. w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie. Karty te zostały wydobyte z makulatury introligatorskiej, którą wykorzystano do wykonania tekturek służących do usztywnienia okładzin, czyli tzw. kompaturek (lub kompatywek). Najstarsze tego typu znalezisko zostało odkryte przez Tomasza Ujazdowskiego już w pierwszej połowie XIX wieku. Odkrycie gnieźnieńskie jest zaś jak dotąd najmłodsze i nigdy wcześniej nie było opisywane.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
Oprawa, okładka, obwoluta i inne formy ochrony dokumentu jako obiekt
muzealny (na przykładzie zbiorów Działu Sztuki Wydawniczej Muzeum
Narodowego we Wrocławiu)
- Authors: Jakub Maciej Łubocki
  Abstract: Sztuka wydawnicza nie jest szczególnie popularnym działem polskiego muzealnictwa, a w jej obrębie tylko oprawa indywidualna postrzegana jest jako obiekt dostatecznie wartościowy artystycznie lub historycznie (są to główne cechy kwalifikujące obiekt do kolekcji muzealnej), aby stać się przedmiotem gromadzenia. Dzieje się tak, ponieważ jest to wyrób rzemiosła artystycznego, którego kolekcjonowanie ma długie tradycje w muzealnictwie. Tymczasem kolekcja muzealna zorientowana na kolekcjonowanie różnych przejawów ochrony dokumentów in gremio (oprawa nakładowa, obwoluta, zwierciadło okładki, introligacja itd.) i w różnym stadium realizacji (szkic, projekt okładki, makieta wydawnicza, gotowy produkt introligatorski) może pełnić doniosłą funkcję w trwałej ochronie bibliologicznego dziedzictwa kulturowego. W tym celu przedstawiono rodzaje artefaktów związane z procesem ochrony i/lub oprawy dokumentu na przykładzie zbiorów Działu Sztuki Wydawniczej Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Umożliwiło to nakreślenie możliwych pożytków, jakie mogą płynąć z celowego i świadomego kolekcjonowania tego rodzaju artefaktów jako obiektów muzealnych. Wynikiem tych czynności jest podkreślenie znaczenia kolekcji muzealnej w badaniach nad oprawą, okładką i introligacją oraz uwypuklenie, że jedynie tego typu kolekcja jest nastawiona na zachowanie dokumentu pod względem jego kompletności i walorów estetycznych (kolekcje biblioteczne i archiwalne pierwszeństwo dają walorom informacyjnym i proweniencyjnym).
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010
„Szczur i motyl”. Listy Barbary Czerwijowskiej do siostry Kazimiery
Iłłakowiczówny
- Authors: Magdalena Bizior
  Abstract: Artykuł stanowi omówienie problematyki listów Barbary Czerwijowskiej do siostry Kazimiery Iłłakowiczówny z lat 1939–1973. Zbiór listów jest przechowywany w archiwum prywatnym Zbigniewa Wołka, wcześniej został przekazany córce Barbary, Janinie Czerwijowskiej, przez Iłłakowiczównę. Dotąd skomplikowane dzieje relacji dwóch sióstr były znane dzięki edycji listów Kazimiery Iłłakowiczówny do siostry z lat 1946–1959 opracowanej przez Lucynę Marzec (Poznań 2014) oraz Wspomnieniom Barbary Czerwijowskiej opracowanym przez Magdalenę Bizior-Dombrowską i Marcina Wołka (Toruń 2022). Na przygotowywany do wydania zbiór listów Czerwijowskiej do Iłłakowiczówny składają się w głównej mierze rękopisy: karty pocztowe lub listy na pojedynczych kartach papieru listowego formatu A4 złożone na pół (pozbawione kopert). Zdarzają się pojedyncze listy i kartki pisane na maszynie (zawierają wówczas odręczne poprawki autorki). Wszystkie kartki i listy są datowane, dodatkowo na niemal wszystkich kartkach znajdują się czytelne daty stempla pocztowego. Uporządkowanie chronologiczne listów nie stanowiło zatem większego problemu. Dużą pomocą w tym względzie (a także przy ustalaniu opisywanych zdarzeń i osób) okazała się edycja listów Kazimiery Iłłakowiczówny do siostry Barbary Czerwijowskiej opracowana przez Lucynę Marzec. Dzięki niej możliwe stało się odtworzenie swoistego siostrzeńskiego dwugłosu. Prezentowany w artykule wybór listów pochodzi z lat 1957–1959 – jest to okres, kiedy siostry rzadko się już odwiedzają i piszą do siebie regularnie, zazwyczaj co drugi dzień. Najczęściej są to kartki pocztowe z krótkimi informacjami dotyczącymi bieżących spraw życia codziennego (pracy, obowiązków domowych, zdrowia, pogody). Ale zdarzają się też długie listy pełne zwierzeń, wspomnień, wrażeń z lektur. Obie namiętnie czytają książki, znają wiele języków obcych, są tłumaczkami, obie też są obdarzone talentem poetyckim, ale tylko jedna z nich wybrała ścieżkę poetki. Być może dlatego w ich wspólną historię była wpisana wyraźna nuta zazdrości i rywalizacji.
  PubDate: Mon, 24 Feb 2025 00:00:00 +010

HOME > Browse the 73 Subjects covered by JournalTOCs
Subject	Total Journals