| Publisher: Tabriz University of Medical Sciences
|
Similar Journals
|
Journal of Philosophical investigations
Number of Followers: 3  Open Access journalISSN (Print) 2251-7960 - ISSN (Online) 2423-4419 This journal is no longer being updated because: the publisher no longer provides RSS feeds |
- عشق ورزی در شهر مطلوب؛ تطبیق اندیشه
افلاطون در «ضیافت» و سهروردی در
«فی حقیقه العشق»
Abstract: عشق از معدود مباحث مشترکِ موثر در فلسفه، هنر، عرفان می باشد. می توان باور داشت بزرگ ترین فیلسوف یونان که به جد و وسیع در مورد عشق سخن گفت افلاطون است. نگاه او نه تنها بر فلسفه ی جهان غرب، بلکه بر فلسفه ی اسلامی نیز تأثیر مستقیم نهاد. در فلسفه ی اسلامی نیز عشق، در آثار سهروردی نقش محوری دارد. آنها نقش معرفت شناسانه نیز به عشق داده اند. اهمیت دیگر این موضوع از این وجه است که عشق در دین و اندیشه ی غرب و شرق توسط هر دو فیلسوف بسیار وارد گشته و ایفای نقش نموده است. هر دو فیلسوف شهر مطلوبی ارائه نموده اند که بدون درک مفاهیمی نظیر عشق، قابل تصور و درک درست نیستند. از سویی دیگر، بخش قابل توجهی از عشق ورزی های کنونی مسیری انحرافی سپری نموده و موجب فاصله زیاد شهرهای کنونی و شهر مطلوب در منزلت انسان شده که ارائه الگویی صحیح را می طلبد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی بر آن است تا روشن نماید افلاطون و سهروردی در مبحث عشق به چه می اندیشیدند، چگونه می اندیشیدند، چه نتیجه می گیرند و عشق ورزی در شهر مطلوب آنان چگونه است و چه اشتراکات و تفاوت هایی دارد؟
- حکمت زمین: جهانِ معنای نقاشیهای مکتب
شیراز-بهبهان از منظر فلسفۀ
پدیدارشناسانه- هرمنوتیکی هانری کربن با
رجوع به متون مزداییِ ایران باستان
Abstract: پژوهشِ حاضر کوشیده به یاریِ دستگاه پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن به جهانِ معنایِ پنج نمونه از نقاشیهای تمثیلی گلچین اشعار به تاریخ 801ه.ق متعلق به مکتب شیراز-بهبهان راهیابد. سه پرسش اصلی این پژوهش عبارتند از: چه ارتباطی میان حکمتِ زمین (جغرافیایِ شهودی) با فضای نقاشیهای تمثیلی وجود دارد؟ دستگاه فکری هانری کربن چه امکاناتی برای خوانش نگارگری ایرانی –بهطور ویژه نقاشیهای مکتب شیراز-بهبهان- دارد؟ نقاشیهای گلچین اشعار به تاریخ 801ه.ق متعلق به مکتب شیراز-بهبهان چه جهانِ معنایی را آشکار میسازند؟ هدف مقاله استفاده از امکانات دستگاه فکری هانری کربن در خوانش نگارههای مکتب شیراز- بهبهان است. رویکرد این پژوهش توصیفی-تحلیلی و برگرفته از فلسفۀ پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که برای نشاندادن/تمثلِ حکمتِ زمین/جغرافیایِ شهودی میتوان بهجای استفاده از روشهایِ ترسیمهای متداول در نقاشی، از شیوههای بازنمایی نقاشیهای تمثیلی (نگارگری ایرانی) بهرهمند شد. دستگاه فکری و آرای هانری کربن در "مواقعی" –مانند نقاشیهای گلچین مذکور- برای "گونه"ای از تفسیرِ نگارگری ای&#...
- شناسنامه علمی شماره ۴۱
- توجیه پذیری تجربه حسی و تجربه دینی در
نظام فکری آلستون؛ مناقشات و پاسخ ها
Abstract: آلستون با تمایز دو دیدگاه توجیهی تجربه حسی؛ یعنی دیدگاه توجیهی مستقیم و غیر مستقیم بر این باور است که تجربه حسی متعلقات خودش را به صورت مستقیم توجیه می کند؛ یعنی در تجربه حسی ما مستقیما با عین خارجی در ارتباطیم. آلستون به تبع تجربه حسی، تجربه دینی را نیز از همین سنخ می داند و در نتیجه بر این باور است تجربه دینی نیز مستقیم متعلق خودش را توجیه پذیر می کند. سوال اصلی، با توجه به دیدگاه آلستون در باب توجیه پذیری تجربه حسی و تجربه دینی، چه اشکالات و مناقشاتی در این زمینه مطرح است؟ دستاوردها، از دیدگاه آلستون با توجه به تشابهات موجود میان ادراک حسی و ادراک دینی، تجربه حسی و تجربه دینی هر دو از یک ماهیت در نقش معرفتی و توجیهی خودشان برخوردارند، اما در این زمینه مناقشاتی مطرح شده است که به آنها پاسخ داده شده است، مناقشاتی مانند: تجربه حسی نمی تواند هیچ باوری را به طور مستقیم توجیه کند. بنا بر نظریه پدیدار، تجربه های حسی ما برخی باورهای ما را به طور مستقیم توجیه می کند. کسی که قبلا هیچ گونه تجربه ای از خداوند نداشته است، چگونه می فهمد که متعلق ادراک او خداوند است؟
- The Erosion of Academic Virtue
Abstract: Haack articulates something of what she takes the moral demands of academic life to be, calling for such virtues as industry, honesty, realism, patience, and consideration. She then explains why she believes the current academic environment is sapping the strength of character these virtues require, and why graduate students are caught in the middle. She writes primarily about philosophy, but much of what she has to say applies to other humanities disciplines and much of that to other disciplines as well---and while she writes primarily about the U.S. situation, much of what she says applies elsewhere too.
- From the Conflict of the Faculties to the Reconciliation of Knowledge and
Nature at Kantian University and Its Lessons for Iran's Higher Education
Abstract: In the early works of the eighteenth-century German philosopher, Immanuel Kant, besides explaining the philosophical and metaphysical foundations of various sciences, has illustrated a comprehensive philosophical system and desirable metaphysical critique. In his later works, through emphasizing the concept of Nature and the growth of Reason, he has considered special and multifaceted responsibilities for the Education and the University. For him, the alignment of knowledge and Nature in the university is the main mission of this institution; a mission that is required by the Faculty of Philosophy in a legitimate conflict with the top three faculties of Theology, Law, and Medicine to bring them in line with the design of Nature. This effort, in fact, is a necessary condition for accomplishing the future metaphysics and attaining the unity of knowledge and a complete philosophical system. This article, apart from explaining the idea of "the unity of knowledge" and a model of the unity of knowledge and nature in the conflict of faculties, attempts to show the relationship of this model with the plan of a complete future philosophical and metaphysical system in Kant’s Critique of Pure Reason. In the following, the lessons of this approach have been considered, especially in the discussion of university independence for the reconstruction of Iran's higher education.
- Educational Time Based on Heidegger's Approach to Temporality
Abstract: In this article, an attempt has been made to analyze the issue of time in education. First, to explore the nature of this concept, the distinction between the temporality of Being [Temporality] and the temporality of beings [temporality] which were distinguished by Heidegger, is discussed. Second, it’s indicated that the moment of vision is the authentic state of falling and one of the six temporal states. Considering the movie “Enemy at the Gates” this moment is explained the temporality of Being, preparations can be made for this moment in education. Third, it is argued that preparing for the moment of vision contradicts the elements of inauthentic education, i.e non-temporal goal and transcendence and speed- based orientation. finally, preparing for the moment of vison in education is a kind of lingering and soaking in the classical texts passing through the paths-experienced in encountering the texts. As a result, the moment of educational vision means time is no longer Newtonian-Aristotelian time. The mentioned moment, has fullness, and its fullness is caused by existentials and being-in-the-world of the learner and the teacher.
- Philosophy of Islamic Education: environmental and behavioral pathology of
children's religious education
Abstract: This study was conducted with the aim of environmental and behavioral pathology of religious education of children. The research method was descriptive and content analysis. Studies show that the foundation of religious education of children is closed in the family and children are the expression of parents' beliefs and behaviors and they are silent but effective teachers of children; Also, school and friends, as formal and informal spaces that complement their personality, are parallel to the phenomenon of cyberspace, environments whose characteristics have a significant impact on their inclination or non-inclination to religious issues; In the behavioral dimension, the findings indicate that harms such as: upbringing, humiliating behaviors, unjustified harshness and discrimination, etc. are among the incorrect methods that can be inflicted on children by those around them. Suggestions: Promoting media literacy of families, raising children's values, creating a bridge between family and school, paying serious attention to attracting committed people and taking care of the expansion without supervision of non-profit schools.
- An Investigation into Teachers’ Perception of (Postmodern)
Postmethod Pedagogy
Abstract: This study investigates into teachers’ perceptions in order to find out whether they are thinking beyond the concept of method. Specifically speaking, the underlying goal is to diagnose whether teachers are context sensitive and are aware of the uniqueness of each specific teaching-learning context, that is, whether they are able to differentiate between the different requirements of one teaching context from another. Instead of exploring teachers’ views on the term’s method, postmethod, which is a dominant pattern in the literature of postmethod studies, teachers’ perceptions of postmethod teaching strategies (Stern, 1992) were explored across two proficiency levels of elementary and intermediate as a kind of contextual variable. To this end, a questionnaire tapped into three teachers’ perceived effectiveness of each of the two distinctive strategies of each dimension across two levels of intermediate and elementary. The statistical analysis didn’t reveal any significant difference in teachers’ perceptions across the two proficiency levels. This indicated that teachers didn’t consider the requirements of context but rather they adhered to just one method at both levels. Therefore, these teachers were not thinking beyond the framework of the method concept and were not oriented toward postmethod pedagogy in their thoughts.
- Political Conception of Islamic Education: Revisiting al-Afghani’s
Ideas on Education
Abstract: Traditionally, Sufis, jurists, philosophers, and theologians, are known as different schools of Islamic thought, each of which has its own approach to Islamic education. However, from the 19th century onwards, another powerful approach emerged: political Islam, which also had a different conception of Islamic education. The present study tries to explain how the political conception of Islamic education was formulated in this approach. To achieve this goal, al-Afghani's ideas have been examined. Al-Afghani was one of the first Islamic theologians who formulated modern political Islam and called for accepting modern values because of their consonance with Islamic values. This article, interprets Al-Afghānī’s political theology as an emancipatory proclamation that aimed at the liberation of Muslims. His emancipatory attitude concentrated on the cultural reform; and the education of the nation was the core of this cultural reform. He believed that a general education system must be established that all people enjoy from childhood; and the core of the curriculum of this education should be based on political education with the theme of the greatness of the nation.
- The Challenges of Higher Education in Nigeria Vis-À-Vis Hegel’s Model
of Development: a critical analysis
Abstract: This work takes a critical and cursory look at the term ‘education’ as well as the challenges of higher education in Nigeria. The paper explicates these issues from Hegel’s model of development. It argues that education is imperative for the development of any nation and underscores the relevance of man to his social-cultural milieu. It insists that the current problems or challenges bedeviling higher education in Nigeria is a systemic one, especially given the long, total neglect by the Nigerian political institution. The article concludes that Hegel’s view of society as containing intrinsic or inner contradictions; exemplified by the dialectic of history—portrayed by the triadic movement could not be sustained when x-rayed vis-à-vis the enormous problems plaguing higher education in Nigeria. However, the view of the paper is that though the challenges are not insurmountable, determined and pragmatic efforts must be made by all stalk-holders to address the ills bedeviling Nigerian education sector.
- Comparative Comparison of Self-control and Piety from the Perspective of
Psychology and Islamic Education
Abstract: The main Purpose of this study is to explore the Nature of piety from an anthropological perspective by reflecting on the Qur'an and comparing piety construct with self-control. Methodologically, conceptual analysis was used. Verses from the Holy Quran that share the root of taqwa were taken into consideration. Based on anthropological foundations of piety in holy Quran, the process of piety entails a goal-oriented valuing of options and making preferences at the moment of selection. The selection can be based on instinctive, intellectual or religious criteria but it contains all three phases of diagnosis, preference, and practical commitment to preferred option. This structure of piety is comparable with self-control. Overlap of Islamic and psychologic perspectives in explaining the basic structure of piety and self-control is very impressive. Although Piety as a monotheistic life concept will ultimately separate from self-control but overlapping of anthropological elements of these two concepts are essential
- The Human Soul Is Immaterial
Abstract: Since old times the two dimensionalities of human beings, i.e., their having a material body and an immaterial soul (spirit), has been a controversial problem. In the Abrahamic religions, the human soul is considered to be immaterial and in interaction with the body. Furthermore, it is considered to be a special effusion of God to each individual human being. During the modern times, with the dominance of empiricism, the prevalent view considers human soul a byproduct of matter. In fact, from the naturalistic viewpoint of modern science, there is no place for mind or consciousness as a novel and immaterial subject, but there are some important ideas about this subject, and some eminent scientists of our time believe that the human soul is immaterial and is never explainable by science. Among the latter group, there are some celebrated scientists who believe that human soul is God’s special effusion to human beings. In this article, we mention and analyze some of these important ideas.
- Frommian Biophilic Ethics in Tolstoy’s The death of Ivan Ilyich
Abstract: Ilene Philipson, the Californian born sociologist and licensed psychologist, asserts that Erich Fromm is the second widely read psychoanalyst in the world standing after Freud. Fromm discusses “necrophilia”, love of death, and “biophilia”, love of life. He also studies “being mode” and “having mode”, one’s general orientation toward being a better person or toward having more, respectively. This paper is the case study of Tolstoy’s novella The death of Ivan Ilyich (1886/2009) in light of Fromm’s insights as reflected in his later works. There are two opposing views arguing if Ivan Ilyich, the protagonist, eventually changes for better or worse. Invoking Fromm’s theories, we argue that Ivan Ilyich undergoes positive changes toward the end of his life which are actualized through the protagonist’s departure from necrophilia and conversion to biophilia. In this sense, it is also argued that Ivan casts “having mode” to embrace that of “being”.
- Rene Descartes’s Cogito Argument Reconsidered
Abstract: Asking from the truth of Cogito as the basis of knowledge, this paper tries to analyze all possible answers in Descartes’ philosophy. Inductively, four possible answers are open to consideration: either Cogito is true 1) based on argumentation, 2) because it is clear and distinct, 3) because of being innate, or, lastly, 4) because of intuition. All of these explanations either entail accepting some prior knowledge to Cogito or fall in a vicious circle. A proper way to explain Cogito’s truth is a new perspective to the meaning of intuition in Descartes’ philosophy. Through this perspective Cogito is a presential experience. Lack of any gap, separation, and disjunction in this presential experience is the reason for the truth of Cogito because this lack is the lack of error’s cause.
- Coincident Objects and The Grounding Problem
Abstract: Pluralists believe in the occurrence of numerically distinct spatiotemporally coincident objects. They argue that there are coincident objects that share all physical and spatiotemporal properties and relations; nevertheless, they differ in terms of modal and some other profiles. Appealing to the grounding problem according to which nothing can ground the modal differences between coincident objects, monists reject the occurrence of coincident objects. In the first part of this paper, I attempt to show that the dispute between monists and pluralists cannot be settled based upon the grounding problem tout court. I argue that the grounding problem or a very similar problem is a challenge for all monists and pluralists alike if they are ontologically committed to the existence of composite objects as independent entities. In the final part, adopting the Aristotelian account of essence, I propose a solution that enables pluralists to plausibly ground modal differences between coincident objects.
- Online Forums Can Alleviate the Care Crisis
Abstract: In the context of the care crisis in modern medicine, the existential needs of patients are not sufficiently satisfied. One idea to address the crisis is that physicians should be educated to be virtuous. This suggestion is inadequate because it does not take into account the role of (non-)human factors, including technologies. The paper focuses on online caring forums, arguing that they are technological factors that can play the role of “focal things”, in which the members gather together to do a care-related focal practice. We study empirically the online forums of Ninisite, a popular Persian website on pregnancy, childbirth, and parenting, and suggest that these forums shape focal practices that are helpful in alleviating the care crisis.
- Analyzing the alleged Priority of Thought over Language in
al-Fārābī’s Philosophy of Language
Abstract: In the present article relationship of thought and language for the priority aspect, from al-Fārābī’s point of view is discussed. Based on the three meanings of nuṭq (: speech), speaking is a process in which human soul is concerned with the three levels of intellectual faculty, apprehended objects in the mind as well as the expression by language. Then, this reveals a close and inseparable relationship between language and thought. Again it is suggested that relying on the tripartite theory of word, world, and intelligibles, by Al-Fārābī, at the time of the process of speaking, human soul makes use of all knowledge either acquired previously, or the knowledge obtaining as the content of experience in the actual speech situation. Thus, in connection with the priority aspect of the relationship between thought and language, I suppose, in an analytical aspect of priority, there is no priority relation between them, namely, they are interdependent. It can be supported by this view that thought and gaining knowledge are continued even while speaking. Besides, it has been argued that the human soul, as the chief agent of thinking and obtaining knowledge, is not completely passive; then human thought cannot have transcendental supremacy over language.
- Critique of Bochenski’s Conception of Methodology in Philosophy
Abstract: This paper is an examination of Bochenski’s conception of an acceptable methodology for research in philosophy. Generally methodology refers to the building of scientific knowledge, methods are the how for building knowledge. it is the how, why method we have elected to reflect on the method of doing philosophy. This reflection proceeds from a preliminary discourse on the various methods that have been deployed in doing philosophy in the past to a discourse on the lessons from Josef Maria Bochenski’s thought. The paper, found out that such methods as the phenomenological method, the analytical method, the dialectical method, the hermeneutical method amongst others have been used in doing philosophy, past and present. We have argued in this paper that while it is true that real progress in philosophy can only be guaranteed by an adequate method that is grounded in logic and semantics, there is no single universally accepted method of doing philosophy. However, the conclusion that is reached in this paper, drawing from a reflection on Bochenski’s thought and insights from an intercultural perspective is that, an authentic philosophical method that rest on the phenomenological analysis and proceeds through analysis. Finally, whichever method one elects to use in doing philosophy, it must be guided by logic, and it must be complementary and not confrontational.
- A Critical Study of Two Conceptions of Wittgenstein’s “Family
Resemblance”
Abstract: In the Blue Book (pp. 17-18) and in the Philosophical Investigation (§§ 66-67), Wittgenstein offers the idea of ‘family resemblances’ to explain the relation between some ‘things’. This paper first explores two accounts of this idea, one by Renford Bambrough and the other by Ilham Dilman. This reveals that there are at least two different accounts of ‘family resemblances’. Secondly, the paper sets out a critical assessment of both accounts so as to suggest that they both fail at what they claim to do.
- The Relativity of the Subject of Truth in Alain Badiou’s Philosophy
Abstract: Badiou offers a concept of the subject that is completely intertwined with event and truth; in his view, the subject is not an isolated and secluded entity that is supposed to contemplate the world only, rather it is linked to the event, and as a faithful element, initiates the process of truth. Every human being is not necessarily a subject, but in the face of an event and the acceptance of its occurrence, the person in the situation can become the subject. For Badiou, the subject is only part of the process of truth, and this reduces the subject to a part of a material process that has no existential independence. He explicitly states that the subject subordinates to the truth and considers the subjectification of some members of the situation as the result of the occurrence of an event and the beginning of the process of truth. The authors are of the view that Badiou's theory of the subject eventually leads to the relativity of the subject and makes it impossible to provide any explanation about the existence of the subject. He considers truth to be not general but dependent on any particular situation in which the event takes place; again, in his view, truth has a general proclamation and address. But in the authors' view, his type of explanation of the subject also makes the generality of the proclamation of truth relative and so, the truth cannot be generic anymore.
- Methods of Racism in Modern Philosophy
Abstract: The deepest and most rooted form of racism can be found in the Bible which claims the superiority of a race as God's demand or divine destination. But this idea survived in modern philosophy by appeal to the different methods. In this paper I will introduce methods of justifying racism, most of which are in the philosophical context. Legal racism claims that some races have not enough reason to be members of civil society and enjoy their rights. Racism in its historical method, claims that the history of thought has shown that some races play a major role in the production of thought and this is a result of their superiority. In philosophical method, it is argued that some of the human capabilities in some species have not been activated and finally in scientific method, it is claimed that the superiority of one race in the struggle for survival is a scientific achievement of the scientific laws such as Evolution hypothesis.
- The Nature of the Soul from Mullā Ṣadrā and John
Hick’s Viewpoint
Abstract: What this essay is to discuss is Mullā Ṣadrā and John Hick’s viewpoint about the "nature of the soul". Mullā Ṣadrā considers the real nature of human beings to be "the immaterial soul" based on his own principles in the science of the soul. He explains the nature of the soul with respect to substantial motion that the human being is corporeal in coming into being and the immateriality of the human soul in survival and afterlife. John Hick considers the consciousness as the most basic characteristic of mind, which is identical with the soul. He considers the nature of the soul as “human self” which forms his truth. Most of the viewpoints of both thinkers are similar or close to each other such as belief in the existence of the soul and being two-dimensional, quality of Genesis, substantiality, incorporeity, and corporeality of coming into the soul.
- Perception of Religious “Other” and the Quality of Its Narration in
the Cultural Context of Iran
Abstract: Human cultural vision in religious rituals and ceremonies of different religions, denominations and sects is of such a difference that this difference sometimes puts them in complete contradiction with each other. Apparently, every religion speaks of the eternal principles that must be followed by that religion’s followers and seeks to raise reasons of the veracity of its own claims as well as the refutation of the claims of other religions in order to prove its own supremacy in the face of the inferiority of the other religions. Today, man needs to have an interpretation and perspective of these diversities and to offer a judgement of their veracity, rightness or deviance may it make the best choice in rational terms. Referring to the ideas of thinkers is one of the methods that can help the humans to identify or mitigate these challenges. Thus, this study aims at assaying the perception of religious other from the point of view of the human scientists. The approach of this research is based on the qualitative method focusing on thematic analysis, data collection through semi-structured interviews as well as the analysis of the findings based on the stages of the thematic analysis. The research field is constituted by the professors of the universities of Tehran city. Sampling process continued in a purposeful manner among the professors of philosophy and sociology up to 8 cases until the theoretical saturation. The results of the research show that religious other within Iranian cultural context includes eight sub themes: Sunni, Zoroastrians, Christians, Jews, Mandaeans, Yarsans, Derwishes and Baha’is.
- Farabi’s Perspective on Global Peace
Abstract: Does it sound plausible to obtain a strategy for global peace in Farabi’s political philosophy' Put another way, could we procure a common language leading to peace among all cultures and religions, according to Farabi' Farabi’s utopia (al-madīnat al-fāḍila), literally meaning ‘the excellent state’, consists of five levels. On the first level stands the philosopher (fīlsūf) or the prophet (nabī). The second level includes poets (shuʿarā), music composers (mulaḥḥinūn), writers (kuttāb) and the likes. Farabi strongly believes in the power of imagination (khīyāl) and that most people are under the influence of their imaginative faculty (al-quwwat al-mutakhayyila). This faculty has an important outcome which influences his view on religion (milla), prophet, and their relation with the public (jumhūr): imagination, in his view, is the most powerful tool of influencing the public. Regarding this principle, it could be concluded that there is a shared function between the poet and the prophet. Farabian theory of peace may well be identified, based on the shared function between the poet and the prophet. In other words, for Farabi rational truth and rational happiness is fixed and one, having only one denotation, while its connotations, that is, sensory images and imagery forms are more than one—possibly many more. That being the case, various and sundry cultures and religions might well have different ways to pursue the same knowledge, truth, and contentment.
- An Analysis of the User's Interpretation of the Product; Comparative Study
of Experience Design and Reception Hermeneutic
Abstract: The product resulting from the design process can be depicted as a text carrying the meaning whose readers are its users. Among the prominent theories dealing with the category of the meaning in the text, the reception hermeneutic in epistemology, and the experience approach in design, have been discussed in this research. This study aimed to find out whether it is possible to compare the author with the designer, after assuming the product as a text. It also addressed the type of interaction with the user from a reception hermeneutic perspective in the experience design approach. In this regard, subjects such as understanding, reception, and generally, interpretation of the product have also been studied using library sources and the descriptive-analytical method. The results indicate that the phenomenon of the text reading in the reception hermeneutic approach is comparable to the experience at the thinking level in the process of user-product interaction. In other words, text reading can be equated with product experience.
- Derrida's Deconstruction and Environmental Graphics: Examination and
Analysis Case Study of the Mental Image of Tourists in Isfahan
Abstract: Background and Aim: Derrida's Deconstruction has key elements in the schema that affect current realms of environmental graphics. The challenges in current urban life require that graphic science gets involved, at some level, in the architecture and the environment. Therefore, the purpose of the current study was to examine the effects of using key elements of environmental graphics based on Derrida's Deconstruction in the schemata of tourists in Isfahan. Methods: library archives and field surveys were employed for data collection in this study. As such, the visual, emotional evidence and documents in the library archives were used to evaluate the criteria involved. Considering the nature of the study, the statistical population consisted of two groups of citizens of Isfahan. The first group includes 18 experts, and the second includes 213 domestic tourists in Isfahan in 2019. Findings: The results of the study indicated that there is a strong and significant relationship between the variables of balance, continuity in the environment, creating unity in the environment, diversity in the environment, texture and light. Furthermore, the findings revealed that the variable of light is extremely strong in correlation, the variable of emphasis in the environment has a very weak correlation, and the variable of proportionality is negatively correlated. Also, based on the beta coefficient obtained from regression, the greatest impact pertained to the components of light, diversity, texture, balance, continuity, unity in the environment, proportionality and emphasis. Conclusion: This study showed a significant relationship between the schemata of tourists and context, diversity, light, unity in the environment, proportionality, continuity, balance and emphasis, among which the variable of light was determined to have the greatest effect.
- Merleau-Ponty, Theology and GOD
Abstract: Somewhat surprisingly, a number of scholars have recently claimed to find an implied theology in Merleau-Ponty’s philosophy. This surprising because the author does not state anywhere in the body of his work that he seeks to align his philosophy with a theology, in fact he states just the opposite, as we shall see. While it is true that Merleau-Ponty does dialogue with certain views of Christianity, and while it is true that he does argue for a religion that treats the divine as “horizontal” rather than “vertical,” that is, as part of human life rather than beyond it, the sympathetic goal of his reflection here is to suggest a Christianity that is more humane and less dogmatically hierarchical, that is more centered in human experience rather than an absolute other. His goal here is certainly not to claim this theology as an essential part of his philosophy. As he says, the role of the philosopher should not be to prove or disprove the existence of God but to consider what God means to human beings in the movement of history. A number of Merleau-Ponty’s own texts will be consider here in some detail along with a variety of texts that claim that his works harbor a hidden theology.
- Soren Kierkegaard's Leap of Faith: political implications
Abstract: Soren Kierkegaard, as one of the leading anti-philosophers of the school of existentialism, employs an ironic and groundbreaking approach to find fault with rationalism, abstract thinking, heteronomy, ethics and pluralism developed from the ideas of thinkers such as Kant and Hegel. Instead of valuing society, government, and conventional ethical and moral norms, he supports de-familiarization, creativity, autonomy, activity, individuality, and singularity. Kierkegaard argues that there are three stages on life’s way or three spheres of existence on the path to self-realization. He believes that the highest realm of human life is the religious sphere in which Abraham, as a believer in the realm of faith, decides to sacrifice his son Isaac to God with the aim of saving his agency, individuality and singularity from the clutches of moral, governmental and public systems. Kierkegaard argues that the leap of faith is making a decision in the very moment of madness, and considers it as a kind of gambling and risk-taking. He believes that faith is a belief in the impossibility, irrationality and paradoxicality. In this sense of faith, on the one hand, Abraham is willing to obey God’s command regarding the sacrifice of Isaac, and on the other hand, he believes in his heart that Isaac will be returned to him in this material world by God’s command. The present paper, accordingly, examines the following hypothesis: Although Kierkegaard is against the official government policy based on sovereignty and pluralism, his leap of faith, which implies standing on the boundaries and suspending the moral and the general, can lead to the emergence of a political event and, consequently, the birth of an active and autonomous subject.
- Critical Consideration on God's Essence and His Features in Open Theism
Abstract: Open Theism, as a new perspective in theology, has attracted attention of many scholars and mainly claims that some teachings of classical theism are not in accordance with Scripture and depict God in the way of Greek metaphysic and Hermeneutical pattern. Therefore, Open Theists proposed a new model of theology based on the notion of Openness in reaction to deterministic model of classical theism. Their point of view had some implications like mutability, temporality and direct involvement of God. But these lead to some problems in their view like inconsistency and ambiguity in addition to denying absolute perfection from Him. In this paper, we will clarify these defects and give solutions based on Islamic thought and Lastly introduce Doctrine of Badāʾ by which we will answer many of unsolved problems that led some theologians toward Open Theism. It will be shown that by Badāʾ there will be no room for inconsistency in Devine properties.
- The Philosophy of Teachers’ Power based on Leech’s Politeness
Maxims in Iranian Context
Abstract: The philosophy of education is an important issue in learning and teaching. Also, the relationship between teachers’ power and abilities can tremendously influence the learners. The purpose of this article is to explore the practice of power bases and Leech’s (1983) politeness maxims among Iranian teachers. A descriptive-qualitative method is used in this research. To this end, nineteen sessions of five classes of five different teachers in a private institute were audio-recorded and transcribed. In the second step of this study, the learners were asked to fill out a questionnaire consisting of 25 Likert-scale items relating to power and politeness issues. In the last stage, four teachers were asked to take part in an interview with the researchers for gathering the complementary data. The classes being observed were chosen based on the rules of convenience sampling method and among young-adult, pre-intermediate learners. The results revealed that Legitimate power among the power base uses and Tact maxim among the politeness maxim practices were the mostly used types of all. Also, it was concluded that in most cases, teachers used one form or a combination of politeness maxims with the practice of power bases.
- Reflecting the Hero's Confusion in Sartre's Existentialist Attitude:
conditions of appearance and characteristics
Abstract: The current article discusses the issue that the hero in Sartre's existentialist attitude lives alone and confused in an absurd world where moral foundations are not very important. He is forced to choose and by choosing values, he creates his desired ethics and by this means he invites others to those self-created values. In this way, Sartre gives a new meaning to the word hero. Sartre's hero becomes even more limited by the "other" with his terrifying decisions, the only way to save him is conscious self-deception. Although he knows that he is free and has to choose, and he is also familiar with the responsibility and commitment. The current research was carried out with a fundamental purpose and its main issue is to investigate the characteristics of the hero in Sartre's existentialism philosophy and the conditions of its emergence. In this research, in search of the conditions for the emergence of the hero from Sartre's point of view, it shows that originality is the result of practical actions in the situations in which Sartre's hero is placed, so it is connected with consciousness and freedom is the relationship of consciousness with the world. The research method is qualitative and in order to reveal the research problem, the Paris-Texas film has been selected and analyzed as a case of study based on the purposeful selection. The result indicates that every action of today's hero is original and self-determining because it was formed in freedom. He is nothing but what he makes of himself; This construction happens in the public sphere, so authenticity is no longer an individual action, but a conflict in social relations.
- The Notion of Causality in Edo Metaphysics: a hermeneutico philosophical
study
Abstract: One of the most important and most discussed problems of traditional and contemporary metaphysics and philosophy of science is the problem of causality. The problem has generated a lot of controversies and debates from scholars. One clear point amidst these discussions on the causality problem is that the last has neither been written nor heard. It remains an open-ended issue for philosophical consideration. The causation problem itself is not just a problem but a cluster of problems with puzzling questions such as; how do causes bring about their effects' Our concern in this paper is not to examine all the problems that are embedded in the relationship between cause and effect, but to focus on the metaphysical problem of how cause, conceived as a separate event is related or connected to the effect. Several theories have been postulated by Western scholars like Aristotle, Spinoza, Hume, Hempel, Russell, Kant, Mill, among others to explain the kind of causal connection obtainable between causes and effects. Some of these theories of causation are traditional view or common sense view, Humean, and the host of others. It is a fact that some of these theories have failed in proffering a philosophical solution to the traditional causation problem. In an attempt to further reflect on the traditional causation problem, this paper undertakes an exposition of the nature of causality, determinism, freedom and predestination in traditional African thought with the aim of proffering better explanation towards resolving the traditional causation problem.
- The History of Education in Old Tabriz City and its Philosophy in the
Qajar Era (from the Maktabs to formation of the new schools)
Abstract: Education in the Qajar era had been considered in Iran, especially in Tabriz. Most kind people tried to help scientific development and performed many educational and cultural efforts. The establishment of printing, translation skills, publishing the newspapers, and new schools were the first efforts that had been made in Tabriz. Education was in maktab forms until Nasereldin Shah and had many limitations, but there were more than 100 maktabs in Tabriz; most of the people were poor, the number of pupils was a few, and the lessons were religious. The classes in maktabs were held in houses and mosques. Every maktab had characteristics. The methods of teaching were not equal. The teachers in maktabs had some notable qualifications. The maktabs in that period had many problems. The curriculum in maktabs involved Quranic instructions, Arabic grammar and some religious passages. In that period, some new schools were established by Iranian Muslims, such as Roshdieh, Mozafari, Loghmanieh, Mellieh, Kamal and Sanaye Mostazrafe.
- Virtues and Value: How Virtue Theory Plugs a Gap in
Practice-Consequentialism
Abstract: What confers their value on genuine virtues, it is argued, consists in the intrinsic value that instantiating them in thought and action standardly brings about. This granted, virtue theory is argued to be capable of plugging a gap in consequentialist theories of the kind that make actions right which either exemplify optimific practices or are directly optimific. Compliance with optimific practices like truth-telling makes the relevant actions right, subject to certain exceptions. But even if such compliance is combined with the optimificity of beneficent actions, considered singly, that do not exemplify these practices, the resulting theory of rightness remains gap-ridden. The gap can be filled if it is granted that virtuous actions are generally optimific, and this knowledge is incorporated into consequentialist theories of rightness. Thus where no optimific practices are relevant, and no actions are manifestly directly optimific, dispositions of a generally optimific character (virtues) can rightly be adopted.
- Critical Study of the Epistemological Foundation of Constitutionalism in
Face of Modernism
Abstract: The encounter of Iranians with the modernism of the West happened for the first time during the constitutional period and through familiarization with the events and political technologies that happened in Russia, Japan, and Turkey. According to what Gadamer says, according to their political, social, economic, mental, and cultural structures, Iranians have received an understanding of modernism that is appropriate to their existential conditions, an understanding that stands as an application, and in response to the Iranians' question about the application of modernism to their lives. This article attempts to compare the epistemic foundations of both sides with a descriptive critical analytical method to show that the due to the structural differences that existed in the epistemic system of Iran and the West during the constitutional period is that it was very difficult to understand modernism in Iran and therefore, instead of bringing modernism into the country, Iranians have settled for some political technologies. Political technologies are considered a salve for their countless pains.
- Abstraction of the Soul and the Presence Abstracts in Dream From; the
psychological and philosophical perspective with an emphasis on the views
of Carl Gustav Young
Abstract: Describing the abstract of the Soul in the words of rational and logical philosophers is the expression of ancient philosophy and the implementation of a new ontological view. Psychology, or inner epistemology, is constructed with a deep look at the spiritual aspects of the soul. The world of dreams has always been of special importance in the view of philosophers, as the manifestation of human thoughts and the soul outside the body. Psychology, especially from the contemporary view in the field of science, has a different perspective on understanding the inner dimensions of man. On the one hand, empirical psychiatry considers the dream of the unseen world to be connected with the bodily interactions of the brain, and on the other, the philosophical attitude of rationalists and imaginative philosophers signifies a different category. The essence of a dream can be explored and researched. The importance of the subject emerges when it deals with the type of dreams that are constructed in the human mind. The main issue is the development of dreams that a person goes through in the dream world and gives it carnal aspects. Is it a dream to depict everything that is seen in the material world' Is it possible to see non-sensations in the dream world' This article, which is written in an analytical-descriptive manner in addition to field research in the field of psychology, has been documented in addition to a questionnaire. The positive hopeful result is that the dream is nothing but the manifestation of external sensations in the dream world.
- استدلال استقرائی تأییدی سوئینبرن به
مثابه بهترین تبیین خداباوری
Abstract: آیا تبیینهای خداناباورانه میتوانند جهان و انسان را تبیین کنند؟ آیا استدلالهای قیاسی خداباورانه میتوانند تبیین معقولی از جهان ارائه نمایند؟ بسیاری از فیلسوفان دین معاصر براین باورند که استدلالهای قیاسی بر اثبات وجود خدا نامعتبرند، چون یا از نظر صورت قیاسی، نامعتبرند یا مبتنی بر یک یا چند مقدمه کاذب یا غیریقینی هستند. از این رو، به استدلالات غیرقیاسی در باب وجود خدا روی آوردند. هدف این نوشتار بررسی و ارزیابی یکی از این استدلالهای جالب توجه جدید، یعنی استدلال استقرائی سوئینبرن است. روش این تحقیق کتابخانهای و استدلالی است که از طریق مطالعه، بررسی و تحلیل ذهنی مفاهیم، گزاره ها و استدلالها انجام میگیرد.ادعای سوئینبرن این است که تبیینهای انسانانگارانه و مادهانگارانه نمیتوانند جهان و انسان را تبیین کنند. در مقابل، وی سه استدلال از وجود جهان، وجود قوانین علمی، و قوانین فرایند تکامل؛ برای وجود خدا بهعنوان سه استدلال استقرائی تأییدی استفاده میکند و از انباشت آنها خداباوری را بهعنوان استنتاج بهترین تبیین نتیجه میگیرد. نتیجه چنین استدلالاتی این است که خداباوری میتواند بهترین تبیین نهای&...
- مناقشه فوکو با هایدگر و دریدا در فهم و
تفسیر فلسفه افلاطون
Abstract: این نوشتار با تمرکز بر تفسیر هایدگر از دکترین حقیقت افلاطون و تفسیر دریدا از فارماکون افلاطون، خط تفسیریای را برجسته میکند که در آن افلاطون آغاز فهمی فلسفی است که وجه غیب و پوشیدگی هستی و حقیقت را طرد میکند. در برابر این خط تفسیری، تفسیر فوکو از افلاطون و کردارهای فلسفی یونان طرح و بسط داده میشود. از قِبل این تفسیر مشخص میشود که ما با دو شرح متمایز از کردارهای فلسفی یونان و نسبت آن با ظهور مدرنیته روبرو هستیم؛ شرحی که مدرنیته را بسط ژرفترین معنای نمودارشده در متافیزیک یونانی میداند و شرحی که بنیاد فلسفه مدرن را در رویارویی با بنیاد اندیشه افلاطونی تفسیر میکند و افلاطون و جریانهای فلسفی اثرپذیرفته از وی را چونان افقی برای ایستادگی در برابر سیطره مدرن میانگارد. با اینکه میتوان طرح هنر زیستن فوکو را وامدارِ طرح پروای خود و کار هنری هایدگر دانست، این طرح به فوکو امکان میدهد تا تفسیر متفاوتی از افلاطون فراپیش نهد. نشان میدهیم که چه ملاحظات روششناسانهای به فوکو کمک میکند تا این تفسیر متفاوت را ارائه کند. فوکو برای بهدست دادن چنین تفسیر متفاوتی به کارکرد نوشتار، لوگوس و حقیقت چونان پارسیا در اندیشه اف...
- نظام اخلاقی سقراط-افلاطون و نقد اخلاق
سوفیستی در یونان دورۀ کلاسیک
Abstract: یونانیان بهدنبال کسب تمامی فضائل فردی و جمعی و در نهایت نیل به نیکبختی بودند. در تعالیم سنتی ایشان تنها فضیلتی که حاصل از توجه خدایان و برای خانواده و شهر بود، ارزشمند شمرده میشد. اما ایشان بهتدریج دریافتند که خدایان بدون دلایل معقول و موجه، معیار اخلاق و فضیلتهای فردی و جمعی آنها بودهاند. در نتیجه باورهای سنتی ایشان بهتدریج شروع به تغییر کرد. در اثنای چنین تغییراتی، سوفیستها، خود را مربیان نسل جدید یونان معرفی کردند. از نظر ایشان، پایبندی به قوانین و ضرورتهای فرافردی که معیار آنها خدایان بودند، امری بیهوده است و نیکبختی و فضیلت آدمی با تکیه بر طبیعت انسانی و خواستههای طبیعی او در جهت تقویت قدرت سیاسی شکل میگیرد. اما جهانبینی اخلاقی سقراطی نه با نظام اخلاقی سوفیست و نسل جدید یونانیان و نه با تعاریف سنتی اخلاق، سازگاری داشت. سقراط بهخوبی نشان داد که اگر نظام اخلاقی بر پایۀ حقیقت بنا نشود، تمامی اصول نظری و عملی در جامعه نادرست بوده و نهتنها منجر به غایت یک نظام اخلاقی، یعنی نیکبختی انسان نمیشود بلکه نتایج زیانباری را در ابعاد فردی و اجتماعی رقم میزند. در نظام اخلاقی او، فضیلت محدود به امور جž...
- براهین اتحاد عاقل و معقول در فلسفهی
افلاطون
Abstract: اتحاد عاقل و معقول آموزهای است که بیان صورت نهایی فلسفی خود را در فلسفهی ملاصدرا بازیافته است. اما این اصل به بیان خودِ ملاصدرا و به شهادت متون فلسفی، ریشه در سنت فلسفی یونان باستان دارد. به عنوان نمونه اصل اتحاد عاقل و معقول را میتوان نزد افلاطون، ارسطو و حتی پارمنیدس بازشناخت. انئادهای افلوطین سرشار از مباحث مرتبط با اتحاد عاقل و معقول و تبیین و کاربرد این اصل مهم فلسفی هستند. ادبیات پژوهشی در خصوص پیشینهی یونانی این نظریه هماکنون بسیار فقیر است. از آنجا که بررسی سیر تحول تاریخی ایدههای فلسفی نقشی مهم در تعمیق شناخت فلسفی و روشن ساختن نسبتهای درونی میان نحلههای فلسفی دارد، این مقاله تلاش میکند تا مساهمتی در جهت بررسی سیر تطور این اندیشهی مهم فلسفی باشد و گام نخست در این راستا، مبرهن ساختن وجود چنین اندیشهای نزد متفکران پیشین، و در این مورد خاص افلاطون، است. بنابراین ابتدا با واکاوی متون مکتوب افلاطون‏، دلایل و براهین وی بر این اصل مورد بررسی قرار میگیرند و پس از به دستدادن صورتبندی کلی وی از این اصل، به بررسی این مسئله پرداخته میشود که پذیرش یا عدم پذیرش اتحاد عاقل و معقول چگونه تفاوتهای مهم و مع&...
- افلاطون در آستانۀ دورانِ مدرن: پدرانِ
افلاطونپژوهیِ مدرن از فیچینوُ تا
ماربورگیها
Abstract: گرچه افلاطون همواره در تاریخِ فلسفه محترم بوده، روندِ کلّیِ فلسفه تا ابتدای دورانِ مدرن ارسطویی است. حتی نوافلاطونیان نیز، به استثنای فلوطین، کمابیش به شیوهی ارسطویی مینوشتند و نوشتههای او را بیش از افلاطون تفسیر کرده اند. میزانِ اطلاعِ فیلسوفان از افلاطونِ اصیل یا تاریخی نیز بسیار اندک بود؛ نه تنها نوشتههای افلاطون از گذرگاهِ نوافلاطونیان به ایشان رسیده، و از اینها هم ترجمههای کمی در دسترس بود، که حتی شیوهی فهمِ افلاطون نیز نوافلاطونی بود. فیچینوِ نخستین کسی بود که در دورانِ رنسانس برای احیای افلاطون کوشید. با این حال کوششِ او اثرِ تفسیری چندانی نداشت. احیای واقعیِ افلاطون در قرنِ هژدهم و آلمان رخ داد. دربارهی این نوزایی اطلاعِ چندانی در زبانِ فارسی وجود ندارد، تنها ممکن است بدانیم که شلایرماخر نیز از کسانی بود که به ترجمهی افلاطون دست زدند. امّا اینکه از فیچینو تا شلایرماخر چه بر سرِ افلاطونپژوهی آمد دانسته نیست. حتّی آگاهیِ اندکی در دست است دربارهی جایگاهِ واقعیِ شلایرماخر در افلاطونپژوهی و اینکه چه فرآیندی به افلاطونِ شلایرماخر انجامید. مقالهی حاضر به موضوعِ افلاطونپژوهی تا دورانِ ا...
- نقد و بررسی روش نگرش فرمالیستی به هنر
Abstract: هنگامی که ایمانوئل کانت در دقیقه سوم نقد قوه حکم از امر زیبا به مثابه امری که صورت و فرم آن از غایتمندی بدون غایت برخوردار باشد بحث نمود، راه برای طرح نظریات متعددی در قلمرو هنر گشوده شد. یکی از این نظریات فرمالیسم است که بر آموزه فرم هنری و طرح هارمونیک اثر هنری که به چیزی غیر از خود اشاره ندارد تاکید دارد. فرمالیستها که بر پایه آراء کانت در حوزه کمپوزیسیون و طرح گشتالتی یک اثر هنری، آراء خود را طرح نمودند به زودی با سیر در صورت و فرم اثر هنری نظریات خود را مطرح ساختند. مفهوم فرم دلالتگر که توسط یکی از منتفذترین فرمالیستها، کلایو بل، مطرح شد پایه و اساس تحلیل های فرمالیستی را شکل داده است. در مقاله پیشرو ضمن معرفی و تحلیل روش نگرش فرمالیستی به هنر، به نقد و آسیبشناسی چنین نگرشی به هنر پرداخته خواهد شد. از آنجا که در جهان معاصر حتی در کشور هایی با پیشینه فرهنگی قوی مانند ایران، در مواجهه با هنر، دیدگاه فرمالیستی به نحوی از انحا خودنمایی میکند، ضرورت شناخت و نقد این روش در جهت آشنایی محققان حوزه هنر امری ضروری است.
- مطالعه قیاس ارسطویی با نگاهی به
رویکردهای استلزامی و استنتاجی
Abstract: منطق ارسطو، قدیمیترین ساختار نظاممند استدلالی، همواره در کانون توجه بوده است. پیرامون قیاس و رابطه فیمابین مقدمات و نتیجه بیش از سایر موضوعات در طول قرنها بحث و جدل شکل گرفته است. در قرن بیستم پس از گسترش منطق کلاسیک، مجالی دست داد تا قیاس و به ویژه رابطهی بین مقدمات و نتیجه با دقت نظر بیشتری در چهارچوب مبانی منطق جدید مورد ارزیابی قرار گیرند. در نیمه قرن بیستم ژان لوکاسیاویچ تقریر شرطی-استلزامی از قیاس را در چهارچوب نظام اصل موضوعی ارائه کرد. بنا بر نظر لوکاسیاویچ بهترین تبین از قیاس، تعبیر آن به تک گزارهای شرطی متشکل از دو مقدمه عطف شده در جایگاه مقدم و نتیجه در جایگاه تالی است. بیست سال بعد، تیموتی اسمایلی و جان کرکوران مستقل از یکدیگر به نقد دیدگاه لوکاسیاویچ پرداختند. بنا بر نظر این دو منطقدان قیاس استنتاج است و میبایست در چهارچوب نظام استنتاجی و به ویژه استنتاج طبیعی ارزیابی شود. در دهه هشتاد، پل ثام، تبین سومی از قیاس به نام استلزام سهتایی را معرفی کرد.. بنا بر نظر ثام قیاس گزارهای شرطی بدون مقدم عطفی است. در این مقاله سعی بر آن است پس از معرفی اجمالی هر یک از سه نظریه، به بررسی تلقی استلزامی و استنتاجی و نž...
- فروکاهشگرایی یا نوخاستهگرایی؟
Abstract: هدف علم، تبیین واقعیت و جهان است و هدف فلسفه نیز هستیشناسی. دیدگاههای فلسفی بر نظریات علمی و نظریات علمی بر نحوه جهانبینی و هستیشناسی تأثیر مستقیم داشته است. از طرفی جریان نوخاستهی نوخاستهگرایی در تقابل با فروکاهشگرایی در اواخر قرن بیستم باز رویش یافت. صحتسنجی فلسفی و تحلیلی این دو دیدگاهِ ظاهراً متقابل موجب ارتقای سطح روشها و رویکردهای علمی و نیز نظریات فلسفی خصوصاً در فلسفههای مضافی چون فلسفه دین، فلسفه روانشناسی و فلسفه جامعهشناسی میشود. روش فروکاهشگرایی تلاش میکند هماهنگ با وحدت هستی، وحدت علوم را محقق سازد، نظریههای زائد علوم را حذف کند و با انسجام نظریات، امکان توجیه قویتری را فراهم سازد. در طرف مقابل، جریان نوخاستهگرا کثرت سلسله مراتبیِ موجودات عالم را مستلزم طبقهبندی علوم میداند. هر سطح و طبقهای قوانین و مفاهیم غیرقابل فروکاهشی دارد. فروکاهشگرایی در تبیین کثرت حقایق وجودی فروکاهشناپذیر فرومیماند؛ اما نوخاستهگرایی با چهارچوب نظری خود علاوه بر تبیین پیوستار و وحدت هستی، کثرت سلسلهمراتبی واقعیت را نیز تبیین میکند. فروکاهش صرفاً گامی ضروری برای فهم و کشف علیت پایین...
- گذار از رویکرد کارکردگرا در فلسفه ذهن به
رویکرد بدنمند
Abstract: رویکرد کارکردگرا رویکردی معیار در دهه‎های اخیر در فلسفهی ذهن و علوم‎شناختی است، که با الهام از علوم کامپیوتر و در مقابل انتقادهای وارد بر نظریات پیشین شکل گرفت. طبق آن مغز سیستم پردازشگری است که داده‎های حاصل از اشیاء را دریافت و به کمک مفاهیم پیشینیِ ذهن انسان اشیاء و رویدادها را در قالب نمادهایی با کارکرد بازنمایانه ترجمه و ذخیره میکند. این رویکرد از نظر برخی فلاسفه با مشکلاتی از جمله توجیه معناداری مفاهیم روبهروست و این مقاله با نگاهی تحلیلی میکوشد رویکرد بدنمند را بهعنوان رویکردی جایگزین ناظر به حل این مشکلات ارائه کند.بدنمندی مشکلات حاصل از کارکردگرایی را نهفته در نگاه ماشین‎وار به بدن میداند. ذهن بدنمند سه جزء است: 1. سیستم «ادراکی-حرکتی» که بهنوعی حضور مابهازائی از اشیای خارجی را در ذهن معنادار میسازد. 2) سیستم «مفهوم‎سازی» که به متحد و مرتبط کردن اطلاعات حاصل از سیستم ادراکی-حرکتی می‎پردازد و نهایتاً 3) فرآیند «استعاره‎سازی». استعاره‎ها که حاصل سیستم مفهوم‎سازی هستند در زبان روزمره، فرازبان و مفاهیم ریاضی به وفور دیده می‎شوند. این سه، فرآیندهای شناختی ذهن ما و اغلب ناآگاهانهاند. &...
- درونماندگاری فرّار است! نقدی بر خوانش
نظریة زبان یلمزلف بهمثابه نقد عقل محض
زبانی
Abstract: مقالة حاضر نقدی است بر خوانش صفایی (۱۴۰۰) از گلوسمشناسی یلمزلف بهمثابه «نقد عقل محض زبانی». صفایی در خوانش انتقادی خود از کتاب «تمهیدات»، با ارجاع به انگارة شناختی کانت و چند رویکرد دیگر، نظریة زبان یلمزلف را پیشینی، غیرتجربی، محض، عقلگرا و متعالی میداند. ما، پس از ارائة نکاتی دربارة نسبت «تمهیدات» با کلیت نظریة زبان و نیز اشارهای به چند مسئله پیرامون ترجمة فارسی اثر، موارد اصلی نقد صفایی را با رجوع به گسترة وسیعتری از آثار یلمزلف مورد سنجش قرار میدهیم. با اتکا به انگارة معرفتشناختی کانتی، به این نتیجه میرسیم که معرفت این نظریه، برخلاف خوانش منتقد، «پسینی تحلیلی» است. با بررسی مسئلة «درونماندگاری»، درمییابیم که اطلاق صفات «حلولی» و «متعالی» به این نظریه نادرست است. در مورد «ساختار»، تصریح میکنیم که این نظریه «برساختی» است و در آن «ضرورت پیشینی» بر ساختار تحمیل نمیشود. در کل، ما نظریة یلمزلف را از حیث روششناسی و معرفتشناسی تجربی، پسینی، استنتاجی، خوداندیش، برساختی، تجربهگرا و درونماندگار توصیف میکنیم و نتیجتاً، قراردادن آن در زمرة نظریههای «عینیتگرا»ی مورد نقد لی&...
- رویکرد نظریه-برهانی به مفهوم پیامد
منطقی، و نقد تارسکی به آن
Abstract: بنابر تعریف نظریه-برهانی از مفهوم پیامد منطقی، جملۀ X پیامد منطقی مجموعه مقدّمات Γ محسوب میشود اگر از Γ برهانی برای X وجود داشته باشد. تارسکی استدلال میکند که با افزایش هر تعداد قاعده به نظامهای استنتاجی، همواره در آن نظام مواردی وجود دارد که جملهای شهوداً پیامد منطقی مجموعهای از جملات است، درحالیکه در آن نظام ارائۀ برهانی برای آن جمله ممکن نیست. ازاینرو تعریف نظریه-برهانی نمیتواند بیانگر مفهوم شهودی پیامد منطقی باشد. مقالۀ حاضر به بررسی نقد تارسکی به تعریف نظریه-برهانی اختصاص دارد. بر اساس بررسی ما مشخّص شد که نقد تارسکی تعریف نظریه-برهانی را با مشکلی جدّی مواجه میکند؛ امّا این مطلب به این معنا نیست که تعریف نظریه-مدلی نسبت به تعریف نظریه-برهانی ارجحیت دارد؛ زیراکه نقدهایی قابلقبول نیز به رویکرد نظریه-مدلی وارد است. بهنظر میرسد هیچکدام از این دو رویکرد در ارائۀ تعریفی دقیق از مفهوم شهودی پیامد منطقی بهمنظور کاربرد در نظامهای استنتاجی موفّق نیستند. بااینحال در نظامهای استنتاجی مختلف میتوان تقریری از هر یک از این دو رویکرد ارائه داد بهگونهای که در انسجام با سایر دیدگاههای متافیزیکی و...
- نسبت سیاست و اخلاق: گفتگویی مفروض بین
هانا آرنت و ایمانوئل لویناس
Abstract: این مقاله تلاش کرده است تا از طریق برقراری گفتگویی مفروض بین هانا آرنت و امانوئل لویناس نشان دهد که سیاست را باید نیازمند بازاندیشی ریشهای و جدی دانست. این بازاندیشی ولی هم باید از طریق گشودن ساخت سیاست برای مهیا ساختن آن جهت ظهور امکانات جدید صورت پذیرد ،هم از طریق ساخت گشایی اخلاق و تعمیق و توسعه آن از سطح فردی و نصیحت الملوکی به سطح «من در ما» ی معاصر و هم از طریق بازتفسیر رابطه سیاست و اخلاق که پیشاپیش در فرایند داوری ساخت گشایانه قرار گرفته اند و مهیای برقراری رابطه ای شده اند که خادم و مخدوم ندارد. درنتیجه چنین تاملات همزمانی، احتمالا مبانی آنچه در این مقاله سیاست اخلاقی خوانده شده است، میتواند در حد کلیات روشن گردد. مقاله بدین ترتیب ، برپایه خطوطی که بیان شد، سه پرسش دیرین را بار دیگر به میدان میآورد: سیاست چیست؟ اخلاق چیست؟ سیاست اخلاقی چیست؟ پرسش اول را مقاله بر پایه آراء آرنت و برجسته ساختن مفاهیمی مانند کثرت به جای وحدت، حوزه عمومی به جای حوزه خصوصی و صلح به جای جنگ پیش برده است؛پرسش دوم را با تکیه بر فلسفه ورزی لویناس پیرامون اخلاق و تاکید بر مفاهیمی مانند تقدم فهم بر شناخت، تقدم دیگری بر من و تقدم فرد بر &#...
- بررسی و تحلیل پدیدارشناسی دین شانتپیه و
ارزیابی نقادان آن
Abstract: عموم دین پژوهان گاهی شانتپیه دلاسوسایه را بنیانگذار پدیدارشناسی دین می دانند. این پژوهش نخست به تبیین دیدگاه شانتپیه درباره پدیدارشناسی دین می پردازد و ضمن تحلیل پدیدارشناسی دین شانتپیه که در میانۀ فلسفۀ دین و تاریخ دین قرار دارد، بر این باور است نقدی که عموماً بر پدیدارشناسی دین شانتپیه شده است، خود قابل نقد است. مهم ترین ‎نقد بر پدیدارشناسی دین شانتپیه این است که او به ذات پدیدارها و ماهیت دین نپرداخت و پدیدارشناسی او از جهت رده بندی پدیده ها و با نگاه غیرتاریخی است. این مقاله با تعمق در اندیشه های شانتپیه اثبات می کند که اینگونه نیست که شانتپیه مطلقاً به ماهیت دین اعتنایی نداشت بلکه او به ماهیت دین به شکل معینی توجه دارد و برخلاف نقدهایی که به او وارد می شود که مدعی است پدیدارشناسی وی توصیفی صرف می باشد، در حقیقت شانتپیه دو جنبۀ اساسی ادیان یعنی ذات و ظهورات آن‎را مطالعه کرده است. این جستار این نقد را مورد کنکاش قرار داده و سپس آن را ارزیابی می کند و در نهایت تمییز می دهد ‎که منتقدان، پدیدارشناسی دین شانتپیه را با توجه به ‎پدیدارشناسی فلسفی هوسرل می سنجند؛ در حالی که شانتپیه با تأکید بر پدیدارهای آیینی درصدد شناخ...
- تحلیلِ روایتِ تاریخی_هگلیِ دانتو از
استحالۀ شیء روزمره به اثر هنری
Abstract: آرتور دانتو ضمن ردِّ دیدگاههای پیشین و مخالفتِ صریح با ذاتگراییِ مفهومِ هنر، با نگاهِ کاملاً متفاوتی، درصددِ تبیینِ رویکردی جدید در مواجهه با آثار هنریِ چالشبرانگیزِ معاصر است. او با رویگردانی از دیدگاهِ کانتیِ مسلّط بر نظریههای هنر تا اواسطِ قرنِ بیستم، نظریۀ خود را تحتِ تأثیرِ هگل و بر مبنای زمینۀ تاریخیِ روندِ ارتقایِ شیء عادی به اثر هنری بنامینهد. بر این اساس، زمینهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی لازم است تا ابژهها، مشروعیتِ اثر هنری بودن را کسب کنند. از نظر او به واسطۀ نوعِ نگاهِ هنرمند(در بسترِ تاریخی) به شئ عادی و نحوۀ ارائۀ او، روایتِ تازهای از یک امر معمولی پدید میآید و آن را به عنوان مفهوم و معنایی متجسّد درمیآورد که منجر به استحاله به یک اثر هنری میشود. از آنجا که درکِ محتوای فکریِ اثر و دستیابی به معنای اثر، کنشی فعّالانه از سوی ناظرِ اثر را میطلبد، تأکیدِ بیش از حدِّ نظریۀ او بر سوژهمحوری ، تفاسیرِ شخصی را سبب میشود. همچنین با توجه به اینکه نظریۀ هنرِ دانتو بر فاصلۀ اثرِ هنری از دنیای واقعی تمرکز دارد(اثرِ هنری، ابژۀ واقعی نیست)، نسبتِ اثر با جهانِ واقع، زیرِ سؤال میرود و با خصائصی که برا&#...
- درهم تنیدگی فلسفه سیاسی دولت و مبانی
فکری اقتصاد لیبرال در آراء آدام اسمیت
Abstract: بحثهایی که امروزه تحت عنوان نظریههای اقتصاد کلاسیک و نظام لیبرال میراثدار آن مطرح میگردد، بیشتر بر نقش انقلاب صنعتی در شکلگیری این نظام تاکید دارد، حال آنکه به نظر میرسد؛ برای فهم صحیح اندیشهها و معناشناسی مفاهیمی مانند؛ «دست نامرئی» و «اقتصاد آزاد» که بنیانگذاران این نظام اقتصادی بویژه آدام اسمیت از خود برجای گذاشتند، باید بر ماهیت سیاسی - حقوقی و حتی اخلاقی نظام مذکور نیز توجه نمود. به همین خاطر این تحقیق سعی دارد با بررسی برخی ویژگیهای بنیادین نظام مشروطه انگلستان عصر اسمیت همچون؛ مفهوم «دولت»، «نفع عمومی»، «آزادی» و سیر تکامل بعدی آنها، به این پرسش که چه عواملی در پدیداری مبانی نظری اقتصاد لیبرال توسط آدام اسمیت و نظریهپردازان بعد از وی نقش مهمی را ایفاء نمودند؟ پاسخ مناسب دهد. نتایج تحقیق نشان میدهد، مفاهیم کلیدی اقتصاد کلاسیک مورد تأکید آدام اسمیت، در واقع نسخههایی برای رفع آثار سوء اخلاقی - سیاسی بود که نظام مشروطه تازه تاسیس پس از انقلاب به دلیل عدم طرد سنتهای کهن فئودالیسم، ناگزیر بر اقتصاد سیاسی انگلستان تحمیل میکرد. لذا هرچند تأملات فکری او امروزه در معنا و مفهومی متفاوت اž...
- شهر انسانمحور در فلسفه مدرن
Abstract: در نظر متخصصان شهری، انسان برای شهر همواره محور بوده و است اما با کدام نگاه؟ با ظهور آنچه که "انقلاب فلسفی" خوانده شده است، روشن است که بدون رویهها و مسائل اندیشهای لازم، هر علمی صرفاً تداوم جهان پذیرفتهشده در وضعیت فعلی است، و نقش اصلی خود به عنوان عمل انتقادی را در برابر عمل علمی انکار میکند. ما در اینجا مسئله انسان(محوری) را در فلسفه مدرن و فلسفه شهر گردهم میآوریم. ما در اینجا این اصطلاح را ابتداعاً در فلسفه مدرن بررسی و سپس برای تدقیق یا بازتفسیر آن در فلسفه شهر، به تحلیل آثار دست اول در جهت تعریف شهر انسانمحور مدرن میپردازیم. لذا سوال اصلی پژوهش اینگونه مطرح میگردد که شهر انسانمحور در فلسفه مدرن چیست؟ مطابق نتایج، همانطور که کانت، طرح «انسانیکردن علم» را با جدا کردن انسان از ساحت غیرمادی شناخت انجام میدهد؛ شهرسازان مدرنیست نیز طرح «انسانیکردن شهر» یا همان شهر انسانمحور را با جدا کردن آن از ساحت و جهان اصلیاش انجام میدهند. طرح استعلائی شهرسازان مدرنیست با شناخت پسینی، آنچه برای انسان در شهر مناسب بوده را دریافت و سپس به صورت یکسان در امر پیشینی یعنی جهانشمول و محض در یک امر کلی برای ...
- اینباوری و ذاتباوری؛ اینهمانی یا
تمایز
Abstract: چکیده:ذاتباوری و اینباوری نظریهیهایی برای تبیین مسئله فردیت در اشیاء هستند. برخی فیلسوفان این دو مکتب فلسفی را یکی در نظر میگیرند و برخی دیگر با این ایده مخالف هستند. در این میان به نظر میرسد نمیتوان ذاتباوری و اینباوری را یکی پنداشت چرا که ذاتباروی در اشکال قوی خود مانند ذاتباوری منشاء به دنبال حل مسئلهی فردیت در اشیاء از طریق ویژگی ذاتفردی است و اینباوری به دنبال تبیین این مسئله به وسیلهی ویژگی اینبودگی است. هردو دیدگاه برای تبین ادعای خود توضیحاتی ارائه میکنند و نقطه نظرات و دیدگاه مقابل را با چالشهایی مواجه میکنند. در این مقاله با توضیح و نقد دیدگاههای پیروان ذاتباوری و اینباوری به این ارزیابی کلی رسیده که به نظر میرسد اینباوری با ارائه استدلالهای بیشتر و قویتر چه در زمینهی اثبات رویکرد خود و چه در زمینهی نقد ذاتباوری موفقتر عمل کرده و در توجیه فردیت برای اشیاء قابل پذیرشتر است.
- اثرپذیری کیرکگور از کانت در معرفتشناسی
Abstract: میان کانت و کیرکگور در حوزههای گوناگون شناخت، اخلاق، ایمان و هنر میتوان مطالعهای مقایسهای انجام داد. در این مقاله به مقایسهی آرای این دو فیلسوف در مبحث معرفتشناسی میپردازیم. بنیاد اساسی اشتراک هر دو در زمینهی شناخت، باور ایشان به گسست میان نظر و عمل است که مبنای نگاهشان به شناخت انسانی را شکل میدهد. در این جا نشان داده میشود که معرفتشناسی کانت، بستری را ایجاد کرده است که در آن نظر کیرکگور دربارهی گسست وجود و اندیشه شکل گرفته است و همین نگاه باعث میشود تا هر دو معتقد به محدودیت شناخت انسان باشند. در ادامه مشخص میشود که کیرکگور به پیروی از کانت وجود را متمایز از ماهیت میداند. در آخر نشان میدهیم که ستیز کانت با براهین سنتی اثبات وجود خداوند، زمینهای را ایجاد کرد تا کیرکگور مخالفت خود با خداشناسی استدلالی را بر آن بنا کند و آن برهانها را برای یک مومن ناکارآمد بداند.
- نظریهی فرهنگ ارنست بلوخ و ریچارد
داوکینز براساس مؤلفههای برسازندهی
Abstract: نظریهی فرهنگ در نظام فکری بلوخ و داوکینز برمبنای دو انگارهی «مادهباوری» و «تکاملنگری پویا» و با رویکرد «واگشتگرایی» انجام میشود؛ این تشابه مفهومی و رویکردی سبب میشود که بررسی تطبیقی/تلفیقی آنها- براساس مؤلفههای برسازندهی «انگارهوارهها»ی فرهنگی در اندیشهی بلوخ و «ممها»ی فرهنگی در اندیشهی داوکینز- ممکن شود. طبق این بررسی روشن خواهد شد که اولا ترکیب هستیشناختی فرآیندمحور بلوخ با ژنشناسی و نظریهی فرهنگ داوکینز، یک متافیزیک مناسب برای نظام فکری داوکینز-که نوعی نظام علمی بدون متافیزیک است- فراهم میکند و ثانیا، ژنشناسی داوکینز نسبت قلمرو زیستی انسان را با ساختارهای اجتماعی و فلسفهی تاریخ بلوخ توضیح داده و پیوند بین آنها را برقرار میکند. مفاهیم مشترک/متفاوت آنها در نظریهی فرهنگ، مکمل و مصحح یکدیگر بوده و سبب شکلگیری بینشهای جدیدی میشوند که نتیجهی آن، امکان تبیینهایی قانعکنندهتر و روشنتر برای پارهی ازمفاهیم فلسفی خواهد بود؛ مانند دو انگارهی «فنوتیپ گسترده» و «پراکسیس»- در ژنشناسی داوکینز و فلسفهی تاریخ بلوخ- و دو مفهوم «مم»ها و «فراافزونه»ها- در نظریه...
- وهم انگاری و مسئله ی ذهن.
Abstract: نظریات فلسفه ذهن در نسبت پاسخ به مسئلهی ذهن، به وهمانگاری و غیروهمانگاری تقسیم میشوند؛ وهم‏انگاری در مورد مسئلهی ذهن قائل به وهمی بودن هر آن چیزی است که نفس خوانده میشود، و به لحاظ مسئلهی مورد بررسی با وهم‏انگاری ارادهی آزاد و وهمانگاری آگاهی متفاوت است؛ اما به لحاظ اینکه از فیزیکالیسم بهره میبرند، با هم اشتراک دارند. نگارندگان تقریر اخیر از وهمانگاری را نزد نوروفیلسوفان و دنیل دنت استقراء کردهاند. مقالهی‏ حاضر به تبیین چیستی وهمانگاری نفس، یعنی تبیین دو دیدگاه مذکور درباب مسئلهی ذهن و نهایتاً مقایسهی تطبیقی آنها اختصاص دارد. برای این منظور از روش فیشبرداری کتابخانهای بهره بردهایم. و به این نتیجه رسیدیم که اینهمانی ذهن-مغز که اساسیترین مبنای فیزیکالیستی وهمانگاری است تبعات فراوانی دارد؛ از جمله تبدیل شدن انسان به ماشین، یگانه انگاشتن انسان با سایر حیوانات و بروز برخی ایدههای خاص در مورد ایدهی زامبی فلسفی. چنین وهم‏انگاریای، نفس و آنچه بر آن بنا نهاده شده است (مانند هویت شخصی غیرمادی، تبیین غیرفیزیکال آگاهی، وجود اراده آزاد، اخلاق متافیزیکی و ...)، همه را توهمی می‏خواند و ...
- مفهوم گرایی الهی، راه حلی برای چالش
افلاطون گرایی و نقد کریگ بر آن
Abstract: مفهومگرایی راهحلی برای حل مشکلی است که افلاطونگرایی برای خداباوری ایجاد میکند. این دیدگاه توسط آلوین پلانتینگا، و گِرِگ ولتی، دو فیلسوف معاصر آمریکائی، ارائه شده است. قائلان به این دیدگاه معتقد به واقعگرایی ناافلاطونی در مورد کیفیت وجودی قضایا، جهانهای ممکن و اعیان ریاضی هستند؛ یعنی این امور را گرچه موجود میدانند، لکن برای آنها وجود انضمامی و نه انتزاعی قائلاند و جهت تلائم با خداباوری، این امور را به مثابۀ اندیشه-های خداوند در نظر میگیرند. کریگ، فیلسوفِ خداباور معاصر آمریکائی، معتقد است این دیدگاه نمیتواند به عنوان راهکاری مناسب در نظر گرفته شود؛ چراکه انضمامی انگاشتن اموری مثل اعیان ریاضی قابل پذیرش نیست؛ علاوه بر اینکه مفهومگرایی در توجیه قضایای کاذب با مشکل مواجه است. همچنین مفهومگرایی مستلزم اتصاف خداوند به اندیشههای سخیف است و در تقریر ولتی از مفهومگرایی، چالش افلاطونگرایی همچنان به قوت خود باقی است. با بررسی که انجام شد به نظر میرسد برخی از اشکالات کریگ به دیدگاه ولتی و پلانتینگا از مفهومگرایی وارد است. همچنین میتوان اشکال جدّیتری به مفهومگرایی به تقریر ولتی و پلانت®...
- تناقض ذاتیِ نظریه معرفت کانت (بررسی
نظریه معرفت کانت بر اساس ملاک کانت در
تشکیل معرفت)
Abstract: کانت در نظریه‏ معرفتش، روشی انحصاری برای حصول "علم" ارائه می‏کند: «علم = اطلاق مقولات بر داده ‏های شهود حسی». محصول اطلاق مقولات بر داده ‏های شهود حسی، قضایای تألیفی پیشینی است؛ قضایایی که ملاک انحصاری کانت در تشخیص علم‏ اند. کانت مدعی است: فقط و فقط علومِ واجد قضایای تألیفی پیشینی، که الزاماً واجد "داده‏ های شهود حسی" هستند، علم ‏اند؛ و قضایایی که فاقد "داده ‏های شهود حسی" باشند، علم‏نمایی بیش نیستند. او با همین استدلال "مابعدالطبیعه" را از جَرگه‏ علم بیرون راند.بر این اساس تلاش این مقاله بر آن است تا خودِ نظریه‏ معرفت کانت را با این ملاک بسنجد که آیا واجد قضایای تألیفی پیشینی هست یا نه؟ به عبارت دقیق‏تر: آیا قضایایی که کانت از طریق آنها نظریه‏ معرفت خود را تبیین نموده، واجدِ"داده ‏های شهود حسی" هستند یا نه؟ اگر واجد این داده ‏ها باشند، علم ‏اند وگرنه، نه.بررسی‏های صورت گرفته در این مقاله، که بر قضایای مهم و کلیدی کانت در "حسیات استعلایی" و "تحلیل استعلایی" متمرکز است، نشان می‏دهد: این قضایا که مُعَرّف و مُبَیّن اساس نظریه‏ معرفت کانت می ‏باشند، فاقد "داده های شهود حسی"اند و علم نیستند.بنابراین: "...
- حواس چشایی و بویایی از دیدگاه حکمت
متعالیه و علوم اعصاب
Abstract: حس چشایی و بویایی از حواسی است که مورد توجه فیلسوفان اسلامی مانند ملاصدرا و دانشمندان علوم اعصاب بوده است. در فلسفه و علوم اعصاب چشایی و بویایی وسیلهای برای درک بوها و مزهها است. در مورد چگونگی درک بو و مزه با نگاه به دادهها و استدلالهای این علوم، این تبیینها مکمل همدیگر هستند. از دیدگاه علوم اعصاب محرکهای شیمیایی در مراتب حس چشایی و بویایی فرآیند پیچیدهای را در سیستم چشایی و بویایی پشت سر میگذارند که در نهایت منجر به ادراک بو و مزه میشود. اما ملاصدرا تبیین علمای طبیعی از این حواس را مخدوش میداند و معتقد است که در این تعاریف علل اعدادی با علل فاعلی خلط گردیده است. صدرا معتقد است وقتی نفس از طریق بدن و تعلق به بدن با عالم طبیعت و خارج ارتباط برقرار کرد، صورتی مماثل با شی خارجی را در حیطه خود (نفس) انشاء میکند.بر این اساس در این پژوهش به مقایسه دیدگاه علوم اعصاب و ملاصدرا در مورد ادراک چشایی و بویایی پرداخته میشود. همچنین طبیعیات استفاده شده در نظریات ملاصدرا با استفاده از علوم نوین مورد بازبینی قرار میگیرد. بدین ترتیب به نظر میرسد با توجه به نظریات علوم اعصاب در زمینهی انواع مزهها، باید تغییری در این زمینه دž...
- نگاهی به رویکردهای اخیر در معرفتشناسیِ
فضیلتِ اعتمادگرا
Abstract: در این مقاله ابتدا منطقِ حاکم بر برخی از مهمترین تحولات در شاخۀ اعتمادگرا از معرفتشناسیِ فضیلت به تصویر درمیآید. برای تحققِ این هدف در بخش 2 تحلیلِ سهگانۀ سوزا از معرفت به مثابۀ دستآوردی معرفتی و باوری شایسته شرح داده میشود. در بخش 3 بر پایۀ نقدهای منتقدان دو دسته معضل برای این تحلیل معرفی میگردد. دستۀ نخست معضلِ معرفتهایی است که دستآورد و باورِ شایسته نیستند و نشان میدهند تحلیلِ سوزا شرطِ لازمِ معرفت نیست. دستۀ دوم معضلِ باورهای صادق موجه در مثالهای گتیهایِ غیرکلاسیک است که دستآورد و باورِ شایسته هستند ولی معرفت نیستند و نشان میدهند تحلیلِ سوزا شرطِ کافیِ معرفت نیست. پس از آن چهار رویکرد اخیر در معرفتشناسیِ فضیلتِ اعتمادگرا (یعنی معرفتشناسی فضیلتِ ضدشانس، شرحِ قابلیتی، شرحِ وابسته به محیط از توانایی و نهایتا معرفتشناسی فضیلتِ معرفت-اول) معرفی میگردند و نشان داده میشود چگونه هر یک از آنها کم و بیش در پاسخ به آن دو دسته معضل شکل گرفتهاند. من علاوه بر روایتِ نقدهای استاندارد به هر یک از این رویکردها نقدهای جدیدی را نیز به برخی از آنها وارد میکنم. نهایتاً در بخش 5 چارچوبِ کلیِ یک نسخۀ جدید از معرف...
- تخیل تولیدی در نقاشی از نگاه ریکور
Abstract: مطالعۀ تخیل همواره در حوزۀ هنر و زیباییشناسی دارای اهمیت خاصی بوده و این امر در نظام فلسفی ریکور نقشی محوری ایفا میکند که مطالعۀ مجزای این بخش از فلسفۀ او کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ریکور با ارائۀ یک خوانش انتقادی از تاریخ فلسفه سعی داشت تا جنبههای زایا و تولیدی تخیل را مجدد به متن اصلی فلسفه بازگرداند، هدفی که او با استعانت از تحلیل تخیل نزد کانت ابعاد گستردۀ آن را در حوزۀ ادراک بازیابی کرد تا به یک نظریۀ جامع از تخیل تولیدی دست یابد. در این مقاله تلاش شده با بررسی مسیری که ریکور برای ارائۀ یک نظریۀ تخیل تولیدی طی کرده است، به اهمیت مقولۀ اثر بودگیِ نقاشی و ارتباط آن با امر حقیقی پرداخته شود. در همین راستا با تبیین نقش مفهوم افزونگی شمایلی(Iconic Augmentation) که یکی از شاخصههای نهفته در بعد خلاق و تولیدی تخیل به شمار میرود، کنشِ موجود در تصویر و همچنین موقعیت دیالکتیکی بین زبان و تصویر بهتر مشخص میشود. در نهایت نتیجه آن که نقاشی به مثابۀ یک برساختۀ تخیل تولیدی گویی هرچه خیالیتر یعنی مرجع ایدۀ آن صرفاً یک ابژۀ بازنمودی نباشد، حقیقیتر است. پیامدی که میتواند برای تبیین ماهیت اثر هنری(نقاشی) رویکرد تازهای را پیش روی ما قرا...
- بررسی عالم خیال منفصل ازمنظر
پدیدارشناسی هنری کربن در داستان نوجوان
(بر اساس داستان «سورنا و جلیقة آتش»
از مسلم ناصری)
Abstract: هنری کربن فیلسوف فرانسوی است که پدیدارشناسی هوسرل را با فلسفه اسلامی و به خصوص حکمت شیخ اشراق و ملاصدرا پیوند زد. عالم خیال منفصلی که از این پیوند حاصل شد، دنیای برزخی است که حوادث و رویدادها در آن بین دو دنیای مادی و خیالی قرار میگیرند. از جمله متونی که میتوان با معیارهای عالم خیال منفصل به بررسی آن پرداخت، داستان «سورنا و جلیقة آتش» از مسلم ناصری است که داستان او در ردة ادبیات کودک و نوجوان قرار میگیرد.داستان«سورنا و جلیقة آتش» داستانی فانتزی است که موضوع آن فراواقعی بوده و در عین حال پُر از تازگی و پویایی تصویر و حاصل ذهن خلّاق نویسنده است و تناسب و همانندیهای بسیاری با ویژگیهای عالم خیال منفصل دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی عالم خیال منفصل در داستان«سورنا و جلیقة آتش» است. از این رو در جستار حاضر با روش توصیفی_ تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای پدیدارشناسی هانری کربن و ویژگیهای عالم خیال منفصل در داستان«سورنا و جلیقة آتش» استخراج شد و مفاهیم مشترک واکاوی گردید. نتایج نشان داد که ویژگیهای عالم خیال منفصل در لا به لای تصویرها و مفاهیم داستان کاملاً حضور دارد و بر سراسر آن، مانند فکری مسلط سای&#...
- پاسخی نوتومیستی به مسئله شرور حیوانی:
مرور و ارزیابی دیدگاه کایل کلتز
Abstract: رنج حیوانی و مسئله شر به عنوان چالشی برای خداباوری اخیرا، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کلتز در صدد پاسخگویی به این مسئله، با نگرشی نوتومیستی است و این مقاله بررسی و ارزیابی دفاعیه کلتز را به عهده دارد . در جهت توضیح دیدگاه کلتز به این نکات توجه میشود که وی چون آکویناس، احساسات ناخوشایند چون درد، غم، ترس و ناامیدی را شر تلقی نمیکند بلکه آنها را فرایندهای فیزیولوژیکی خوبی میداند که برای حیوانات مفیدند. همینطور، وی با بررسی عقلانیت و نشانههای خودآگاهی چون فراشناخت، حافظه رویدادی و نظریه ذهن از مسیر تحقیقات علمی در صدد است نشان دهد که عقلانیت و خودآگاهی حیوانات محل تردید است و حیوانات صرفا از قوه حدس برخوردارند که سبب میشود آنها، استنتاج تجربی را شبیهسازی کنند. و اگر هم حیوانات از خودآگاهی برخوردار باشند، میتوان حشر و زندگی ابدی را در مورد آنها نیز مطرح ساخت. شبهات دیگری نیز مطرح است، چون ماهیت عبث بودن برخی از دردها مثل سندرم درد مزمن، که کلتز بر اساس هدف خداوند برای جهان آفرینش، محدودیتهای موجود در عالم، و پیام اخلاقی که اینگونه دردها با خویش به ارمغان میآورند، پاسخ میدهد. در ادامه آراء کلتز مور&...
- بررسی مفهوم ذهن و جایگاه عقل نزد هیوم در
باور به علیت با رویکرد طبیعتگرایانه
Abstract: معمولا در بیان دیدگاه هیوم از علیت بر ابعاد سلبی و نتایج شکاکانه آن متمرکز میشوند. در حالی که طبق تفسیر طبیعتگرایانه، دغدغه هیوم تبیین ماهیت انسان و تعیین محدوده فهم بشر است. هدف او این نیست که رابطه علیت را به لحاظ فلسفی انکار کند، بلکه منتقد آن نوع تفکر فلسفی است که ادعای عقلانی کردن باورها را دارند. هدف اول نویسنده در این مقاله آن است که با تکیه بر تفسیر بیسابقه کمپاسمیت، تبیین طبیعتگرایانهای از بحث علیت در هیوم ارائه دهد. در مکانیزمی که اسمیت از کارکرد ذهن انسان ارائه می دهد، منشا تصور پیوند ضروری، احساسی درونی است که به واقعیت تعمیم مییابد و باور به علیت با هیچ استدلالی قابل اثبات نیست. نشات گرفتن باور به علیت از احساس درون ذهن که مبتنی بر عقل هم نیست، چالش جدی در پذیرش و توجیه آن ایجاد کرده است. هدف ثانوی و اصلی مقاله بررسی و تبیین ذهنی بودن منشا پیوند ضروری است، سپس مفهوم عقل از دیدگاه هیوم مورد ارزیابی قرار میگیرد تا روشن شود که به چه معنا باور به علیت نمی تواند مبتنی بر عقل باشد.
- بررسی و تبیین "نیچهی هایدگر" از
دیدگاه جیانی واتیمو
Abstract: از آنجا که تفسیر واتیمو از نیچه مستلزم بررسی دیدگاه هایدگر و دیلتای، به عنوان نقاط اصلی مورد نظر وی، است. از اینرو، در این مقاله در نظر داریم نخست، اشارهای به تفسیر هایدگر از نیچه، بهعنوان آخرین فیلسوف متافیزیک غرب داشته باشیم، که در آن هایدگر برای توجیه هدف خود، که ارزیابی مجدد تاریخ و تجربهی غرب است، به تفسیر نیچه میپردازد. سپس به صورت مختصر، به تفسیر دیلتای از نیچه، بهعنوان فیلسوف حیات، میپردازیم، که در آن بیشتر به نزدیکی تفکر هایدگر و نیچه تاکید شده است. در پایان، با تبیینِ تفسیر واتیمو از نیچهی هایدگر، نشان میدهیم که وی برخلاف نظر هایدگر، با بررسی تفسیر نیستانگاری مدرن نیچه و ارتباط آن با نیستانگاری پستمدرن، وی را نخستین فیلسوف پستمدرن میخواند، و نشان میدهد که این نیچه است که باید به عنوان نخستین فیلسوف پستمدرن خوانده شود نه هایدگر، و علت این برداشتها و تفسیرهای متفاوتی که از نیچه ارائه شده، خود بیانگر موقعیت حساس فلسفهی نیچه در پایان متافیزیک است.
- بررسیِ تمایزاتِ معناداریِ زندگی و
خوشبختی از دیدگاه تدئوس متز
Abstract: تدئوس متز کوشیده است تا نشان دهد که معنای زندگی مانند اخلاق و خوشبختی، یکی از مقولات هنجاری زندگی می باشد و بر تمایز معنای زندگی و خوشبختی تاکید دارد. بنا برتعریفِ متز، خوشبختی متشکل از تجربیات مثبت است و لذت اساساَ در پیوند با خوشبختی است. اینکه چرا خوشبختی از معناداری متمایز است و وجوه تمایز آنها در چیست؟ سوالات عمده ای است که این مقاله به آنها می پردازد. با جستجو در آثار متز می توان چند شاهد و دلیل براینکه چرا متز میان خوشبختی و معناداری تمایز قائل می شود ارائه کرد .دیدگاه متز به باور متز خوشبختی، به قلمرو حیوانی فرد مرتبط است به طوری که گر چه لذت می تواند باعث افزایش خوشبختی شود ولی لزوماَ افزایش معناداری را در پی نخواهد داشت. او شش تمایز میان خوشبختی و معناداری قائل می شود:1 - حاملِ معناداری، «عمل» (کنش) است ولی حاملِ خوشبختی «احساس» است.2- منشأ معنا «ارتباطی» است، ولی منشأ خوشبختی، «درونی و قائم به ذات» است.3- تاثیر پذیریِ بیشتر خوشبختی از مقوله شانس نسبت به معناداری 4- تمایل به «استمرار» وضعیت خوشبختی خواهانِ «افتخار عظیم» بودن معناداری5- امکان پذیر بودن خوشبختی، فقط در «طول دوران زندگی» در مقابلِ امکان پذیر بود...
- تحلیل و بررسی خلاقیت به مثابه اصل غایی در
فلسفۀ وایتهد
Abstract: چکیده آلفرد نورث وایتهد بر این باور است که در هر نظام فلسفی یک امر غایی وجود دارد که اساس آن به شمار میآید. در فلسفۀ ارگانیسم او، که اصالت را به صیرورت و پویش میدهد، این امر غایی عبارتست از خلاقیت. اما وقتی در این زمینه به سراغ آثارش میرویم در مییابیم که برغم اهمیت این موضوع، او مقصود خویش را به روشنی بیان نکرده است. نوشتار حاضر با نظر به اهمیت این موضوع، تلاشی است در جهت: یکم، توصیف و تحلیل خلاقیت به مثابه اصل غایی و روشن ساختن عمده مشخصههای آن. دوم، نقد تفسیرهای کثرتگرایانه و وحدتگرایانه از خلاقیت و ارائۀ تفسیری دیگر از خلاقیت که مبتنی بر وحدت در عین کثرت باشد. سوم بررسی رابطۀ خلاقیت با خدا در آثار وایتهد بررسی و نشان دادن اینکه قرائت وایتهد از وجود خدا در چهارچوب نظام پویشیاش(به خصوص در پویش و واقعیت)، ایجاب میکند خدا و خلاقیت متمایز از هم باشند اما در عین حال به هم وابسته. چهارم، استخراج پارهای از پیامدهای مهم الهیاتی خلاقیت به مثابه امر غایی و نقد دیدگاه وایتهد بر اساس تمایز بین خلاقیت جهانشناسانه و خلاقیت هستیشناسانه که حاکی از این است که خلاقیت مورد نظر وایتهد عمدتاً از سنخ خلاقیت جهانشناسانه است و ق&...
- مقایسه ی تطبیقی زمینه های فلسفی دو
داستان حی بن یقظان و رابینسون کروزو
Abstract: هدف این پژوهش مقایسه زمینه های فلسفی موجود در داستان حی بن یقظان و داستان رابینسون کروزو بود. روش پژوهش بصورت توصیفی – تحلیلی با بهره گیری از شیوه تحلیل محتوا همراه با رویکرد استقرایی بوده است. در بررسی داستان ها، واحد تحلیل جمله در نظر گرفته شد. در این راستا جمله های همسو با نظام مقوله بندی مشخص و در فهرست وارسی ثبت شدند. مقوله های اصلی شامل هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی تعیین شدند. زیر مقوله ها در ذیل مقوله های اصلی با رویکردهای فکری و فلسفی مفهوم پردازی شدند. یافته های حاصل از پژوهش، وجوه اشتراک و افتراق در زمینه های فلسفی دو داستان را نشان می دهد. مهم ترین وجه اشتراک دو داستان در آگاهی رساندن و بیداری انسان از میزان قدرت و توانایی درونی خود در دستیابی به اهداف مادی و معنوی، حتی در صورت وجود مشکلات بسیار بر سر راه و در شرایط بحران است. مهمترین وجه افتراق دو داستان در بعد هستی شناسی قابل شناسایی است. در حالی که هدف غایی در داستان حی بن یقظان به شناخت خداوند واحد منتهی می گردد؛ اما در داستان رابینسون کروزو، خداوند هدف غایی نیست و هدف غایی در سطح زندگی مادی باقی می ماند. از اینرو زمینه های فلسفی در ارتباط با شن...
- جزئی و کلی در آثار ارسطو
Abstract: دو اصطلاح καθόλου و καθ’ ἕκαστον نخستین بار در آثار ارسطو به معنای کلی و جزئی مطرح شده است. افلاطون غالباً اصطلاح ὅλον را به کار میبرد که به معنای «کل» است و ارتباطی با کلی ندارد. καθόλου نیز در آثار او به ندرت و همیشه مترادف با ὅλον به کار رفته است. «کل» صفت مخصوص مُثُل است و به درجهای از وحدت دلالت دارد که میان واحد و کثرات قرار میگیرد. ارسطو καθόλου را به معانی مختلف به کار میبرد و به نظر میرسد که در استعمال آن چندان دقت ندارد. καθόλου در آثار او گاهی به معنای کلی منطقی است، اما بیش از همه و خصوصاً در نقد نظریۀ مُثُل مترادف با «جنس» است و لزوماً به معنای کلی منطقی نیست. وی به افلاطون انتقاد میکند که قائل به وجود مستقل «کلی» است، اما برخلاف تصور رایج، καθόλου در این قبیل عبارات منحصراً به معنای «جنس» است و شامل نوع یا هر کلی منطقی نمیشود. به همین ترتیب «جزئی» در آثار او گاهی به معنای جزئی منطقی است، اما در نقد نظریۀ مُثُل اغلب مترادف با نوع است. کلی و جزئی در عین حال نسبتی با کل و جزء دارد و از این لحاظ جنس «جزء» و نوع «کل» به شمار میآید. در این مقاله سعی داریم ارتباط لغوی و منطقی اصط...
- راههای وصول به حق تعالی در اندیشه
ملاصدرا
Abstract: در اندیشه ملاصدرا و حکمت متعالیه برای وصول به حقتعالی که هدف نهایی انسان در سیر استکمالی نفس است، راههایی معرفی شدهاند. این راهها عبارتاند از راه عمل و مجاهده، راه علم و معرفت و راه فیض و موهبت که هر یک از آنها میتواند انسان را در مسیر حیات معنوی و سیراستکمالی خویش به سوی حقتعالی یاری کند. این مقاله ضمن بررسی مسأله وصول و راههای وصول به حقتعالی از منظر ملاصدرا؛ برتری راه علم و معرفت از دیدگاه ملاصدرا تبیین میکند. ملاصدرا با طرح نظریه وصول و راههای وصول به حقتعالی توانسته با اتخاذ تنوع روشی و تلازم عقل و کشف، ارزش و اعتبار، معقولیّت و حجیّت مسأله راههای وصول به حقتعالی را به صورت برهانی و استدلالی تبیین کند و نسبت میان آنها را به شیوهای معقول نشان دهد. ملاصدرا در بحث وصول فقط به سلوک عقلی بسنده نمیکند، بلکه با طرح حکمت فیض و عنایت ربانی در استدلال برای اثبات صحت مسائل فلسفی، به مقام ادراک و کشف حقائق میرسد. ملاصدرا در مسأله وصول به حق تعالی قائل به تشکیک میباشد. این مقاله که با روش تحلیلی -توصیفی و مبتنی بر آثار ملاصدرا و منابع دست اول نگاشته شده، نشان میدهد که ملاصدرا در باب وصول و مساله راههای وصول ب...
- مفهوم تجربه نزد هگل و وایتهد: شناخت و
فراشناخت
Abstract: بحث از تجربه نزد هگل و وایتهد با یک مبنای اساسی و شبیه بههم، مطرح اما در دو مسیر کاملاً متفاوت بسط مییابد. مبنای این دو فیلسوف در مورد تجربه گره زدن بحث از آن به چیستی هستی است؛ هر چند این موضوع نیز بهرغم شباهتهایی که میانشان هست، متفاوت مینماید. هگل واقعیت را در صیرورت میداند تا روح به مرحلۀ نهایی خود برسد. بنابراین تجربه را در این ساختار مورد توجه قرار داده و معنا و مفهومی در حوزۀ شناخت برای آن قائل میشود. وایتهد نیز به صیرورت قائل است اما به روح قائل نیست و هر چه بهتجربه دربیاید را واقعیت میداند. بنابراین مفهوم تجربه نزد او از حوزۀ شناخت بیرون میرود. از همینجاست که ما در بررسی و تحلیل تجربه میان این دو فیلسوف با اینکه حضور این مبنای مشترک را همهجا میتوانیم دریابیم، اما میبینیم در بیشتر موارد این دو از هم متمایز میشوند. و این موضوع به علت فهم متفاوت هر یک از تجربه است. ما در تحقیق حاضر سعی کردهایم با مبنا قرار دادن مفهوم و ویژگیهای تجربه میان هگل و وایتهد و با استفاده از آثاری که توانستیم مطالعه کنیم، در پاسخ به این پرسش که: «اگر آنچه از تجربه نزد هگل و وایتهد میتوانیم دریابیم را در برابر هم قرار دهیم، چه چ®...
- بررسی تحلیلی ایده بیلدونگ هردر و استنتاج
مؤلفههای مفهومی تربیت بر پایهی آن
Abstract: هدف اصلی این پژوهش بررسی تحلیلی مفهوم بیلدونگ مورد نظر هردر میباشد که با مبنا قراردادن آن بتوان برای نظام تعلیم و تربیت مؤلفههای مفهومی نوینی ارائه داد. هردر با عنایت به تاریخ و فرهنگ غایتی را برای انسانها ترسیم میکند که این غایت در پرتو فرهنگها و کثرت اقوام و ملل به نقطه مشترکی میرسد و معنا مییابد و آن، مفهوم انسانیت است. این پژوهش با روش تحلیل مفهومی به تبیین مفهوم بیلدونگ، فرهنگ، و انسانیت پرداخته و انسانیت را بهعنوان غایت تربیت و مفهوم فرهنگ و عناصر آن را بهعنوان راهی برای رسیدن به این غایت دانسته و درنهایت با نظر به مفهوم بیلدونگ به استنتاج مفاهیم اساسی تربیت میپردازد. نتیجه پژوهش حاضر مبتنی بر این نکته است که مفهوم بیلدونگ در شکلگیری تعلیم و تربیتی انسانی، فرافرهنگی، جامع و هماهنگ نقشی اساسی دارد؛ بهگونهای که انسانیت در اندیشه هردر هدف متعالی خلقت انسان بهطورکلی و تعلیم و تربیت است و مفاهیم فرهنگ و بیلدونگ ما را در رسیدن به کمال مطلوب انسانی یاری میرسانند. فرهنگ در اندیشه هردر هم بافت و زمینه و هم محتوای تربیت است؛ به این معنا که فرهنگ در جایگاه بافت و زمینه، تاریخ و نظریه تربیت است و د...
- خوانش فارابی از اوسیای ارسطو
Abstract: فارابی در ده اثر خود از جوهر و مشتقات آن به صورت پراکنده سخن گفته است. در میان این آثار، پیدر-پی به نقلقولهایی از ارسطو و تفسیر فارابی از آن نقلقولها برخورد میکنیم. وی جوهر معنی دادن اوسیای ارسطو را فرض گرفته است؛ به این معنی که بر سر ترجمهی آن به موجود، عین، ماهیت و ذات دعوایی ندارد و معنای آن را حمل بر جوهر میکند. این مقاله میکوشد شباهتها و تفاوتهای فارابی با ارسطو در بحث مفهوم جوهر را تقریر کند و سپس از دل آن به دو نظریهی ابتکاری فارابی پل بزند. آن دو نظریه یکی در بحث تقسیم موجود ظهور میکند و دیگری در نگرش فارابی به واقعیت. هرچند در این میان به چند ناسازگاری در کلام فارابی برخورد میکنیم که زبان فلسفی او را حتی بیشتر از زبان فلسفی ارسطو در متافیزیک ابهامآلود میکند. همین امر عاملی میشود که کلام فارابی قابلیت تفسیرهای متفاوتی داشته باشد. در نهایت از ارتباط مفهوم جوهر با مفاهیم شئ و تشخص سخن گفته میشود.
- تقریری تازه از نقد داماسکیوس بر مبدءِ
متعالیِ نوافلاطونی
Abstract: مهمترین مشخصهی تفکر نوافلاطونی در نظر گرفتن مبدئی فوق عقل و ورای وجودست. مبدئی که مطلقاً ناگفتنی است و هیچ عنوانی شایستهی آن نیست و تنها به طریق سلب میتوان راجع به آن سخن گفت. اما چنین مبدء متعالیای، که ابتکار افلوطین به حساب میآید، در میان دیگر نوافلاطونیان بدون نقض و ابرام باقی نماند. مفصلترین نقدی که به این نظریه از سوی یک نوافلاطونی به دستمان رسیده بخش نخست از کتاب دربارهی مبادی نخستینِ داماسکیوس است. داماسکیوس که آخرین رئیس آکادمیِ آتن بود در این متن استدلال میکند که واحدِ افلوطینی اگر بناست مبدء نخستین باشد نمیتواند متعالی از وجود دانسته شود، و اگر بناست متعالی از وجود گرفته شود نمیتواند در عین حال مبدء و آرخه باشد. میان مبدئیت و تعالی ناسازگاری وجود دارد، و از این رو واحد نوافلاطونی که مبدء نخستین است باید موجود دانسته شود، نه متعالی از وجود. از قضا این ادعا، یعنی موجودیت مبدء نخستین، که اساس استدلال داماسکیوس است از سوی پژوهشگران مورد توجه واقع نشده و ایشان به دنبال تقریرهای دیگری برای سخن داماسکیوس گشتهاند. با شواهد متنی استدلال کردهایم که میتوان این مدعا را به داماسکیوس نسبت داد و همین ر...
- زمان هایدگری در نمایشنامۀ در انتظار گودو
Abstract: مسئلۀ زمان همواره در طول تاریخ یکی از بزرگترین سؤالات فیلسوفان و دانشمندان حوزۀ فیزیک بوده است. بدون شک هر تفکر فلسفی به اشکال مختلف درآثار ادبی و هنری نمود پیدا میکنند و در این میان نویسندگان و هنرمندانی هستند که فلسفه را بنمایۀ آثار خود قرار میدهند. ساموئل بکت یکی از نویسندگان مؤثر در شکلگیری جریان فکری تئاتر ابزورد است که ریشه در فلسفه دارد.این مقاله سعی در بررسی و بیان مسئلۀ زمان در نمایشنامه در انتظار گودو با استفاده از نظریات مارتین هایدگر دارد. مارتین هایدگر به مسئلهی زمان از دیدگاه وجودشناسی و هستیشناسی مینگرد و در تقسیمبندیهای خود زمان را به دو شکل اصیل و غیراصیل برای دازاین (وجود اینجایی) در نظر میگیرد. چنانچه در نمایش در انتظار گودو درگیری شخصیتها در قالب دو دازاین با مهمترین کنش نمایشنامه یعنی مسئلهی زمان است.بنابراین «زمان» به عنوان مهمترین عنصر در نمایشنامه در انتظار گودو با تعریف هایدگر از زمان اصیل و نااصیل، که دازاین در زندگی درگیر با آنهاست، بررسی شد. برای دستیابی به این تحلیل نیاز بود ابتدا تعریف کاملی از «زمان» در اندیشهی فلسفی هایدگر و فیلسوفان پیش از او ارائه شود و در اž...
- رتوریک و نسبت آن با سیاست در اندیشه ارسطو
Abstract: رتوریک که در ادبیات فلسفی ما به خطابه برگردانده شده است، بهعنوان یکی از صناعات خمس که اقناعی اما غیریقینی است شناخته میشود و فلسفهورزان آن را بهعنوان صناعتی غیرفلسفی و غیرمعتبر کنار نهادهاند. در چنین خوانشی این فن ارزش فلسفی نداشته و خطیبان در پی فریفتن مخاطب و تحتتاثیر قراردادن او برای جلب نظرش هستند پس گفتار یقینی باید خطابهزدایی شود. اما مطالعه فیلسوفان سرآغاز و بهویژه ارسطو نشان میدهد که رتوریک نه یکی از شاخههای منطق غیریقینی که خدمتگذار سیاست و از فنون متمم حکمت عملی است و چون حکمت عملی از شاخههای فلسفه است با فلسفه نیز مرتبط میشود. افلاطون رتوریک را بر ضد سیاست جامعه میدانست. ارسطو نیز ابتدا تحت تأثیر افلاطون، به خطابۀ فراگیر در زمان خود که بر نوع قضایی تکیه دارد و روش آن سوفسطایی است انتقاد میکند، و سپس تلاش میکند با توجه به ضرورت رتوریک در جوامع سیاسی، رتوریک مطلوب برای به سعادت رسیدن جامعه را آموزش دهد. او با استفاده از قیاس خطابی نسبت رتوریک با مقدمات یقینی را تنظیم کرده و با تاکید بر خطابۀ شورایی بر حیثیت سیاسی آن صحه میگذارد. در این پژوهش تلاش شده تا با مطالعۀ آثار ارسطو این ادعا در اند&...
- بررسی جایگاه و شرایط گفتگوی بین ادیان
Abstract: فرض کنید دینِ متعالی به عنوان حقیقتی شامل کل زندگی هر انسان تقریر شود، در این صورت، شایسته است که ما فراتر از یک الهیات تطبیقی وابسته به گفتگو، جهت اعتبار بخشی به وجود خود، در عین امید داشتن در جهت پرداختن به موضوع کلی گفتگو بینادیان، به شکل دقیقتر آن یعنی گفتگوی عمیق بین ادیان از طریق تفکر انتقادی، هوش عاطفی، همکاری متقابل و پیشفرضهای ناخودآگاه توجه کنیم. براین اساس بایستی تلاش کنیم گفتگوی بین ادیان را با توجه به شرایط و پیچیدگیهای متفاوت دینی، نقش انسان در عمل گفتگو، و سپس زیستدینی دینداران برقرار سازیم. از شرایط مشخص شده گفتگو در بینادیان میتوان به یک تعهد خطاپذیر به سنت دینی خود، شنیدن فروتنانه و همدلانه صدای دیگری، در جستجوی چرایی، از کجایی و به کجا رفتن، گشودگی نسبت به دیگری، و برقراری یک ارتباط متقابل اشاره کرد. گفتگوی بین ادیان در عین مواجهه با گستردگی ابعاد دین و تفاوت انسانها، همچنین با گستردگی ساختار یک انسان رو به رو میباشد. گفتگوی سرها، دستها، قلبها و در نهایت گفتگوی زندگی انسانهای مقدس نمونههایی از این گستردگی است. با وجود تمامی این شرایط، به نظر میرسد همچنان انسان گفتگوکنن...
- نقد دکارت بر افلاطونگرایی در مسألهی
نفس و بدن
Abstract: در این مقاله رویارویی انتقادی دکارت را با اتهام افلاطونگرایی در معضل نفس و بدن بررسی میکنیم. دکارت همیشه در معرض این اتهام بود که نفس و بدن را چنان از هم جدا می کند که دیگر قابل بههمپیوستن نیستند و به این ترتیب، وحدت و یکپارچگی وجود انسان در فلسفه ی او از بین میرود. اما دکارت نمیپذیرفت و در مقابل آن، از خود دفاع میکرد. در این مقاله به ایرادات مخالفان بهویژه گاسندی و شاهبانو الیزابت و نیز به دفاعیات دکارت در برابر ایرادات وارد بر او میپردازیم و رویکردهای تازهای را به مسألهی نفس و بدن در فلسفهی دکارت بهدست میدهیم. دکارت رابطه ی نفس و بدن را مانند رابطه ی کشتی بان و کشتی نمی داند و صریحا با جدایی هستی شناختی نفس و بدن مخالف است. او قائل به تمایز معرفت شناختی نفس و بدن است و برای رسیدن به این درک معرفت شناختی پیشنهاد می کند که حواس خود را به طور موقت کنار بگذاریم. از سوی دیگر، پیشنهاد دکارت برای درک وحدت هستی شناختی نفس و بدن این است که به ساحت تجربه ی زیسته و متعارف زندگی باز گردیم.
- واکاوی انتقادی دیدگاه توماس نیگل در باب
پوچی زندگی
Abstract: یکی از مهمترین چالشها در بحث معنای زندگی، مسئله پوچی است. آیا زندگی بشر دارای بنیانی ارزشمند و هدفمند است یا چنین ویژگیای در زندگی دست نیافتنی است؟ توماس نیگل یکی از متفکرانی است که با پاسخ منفی به این سوال از پوچ انگاری دفاع کرده است. در این مقاله ابتدا به دو استدلال نیگل پرداخته شده است: استدلال نخست با تکیه بر فاصله پرناشدنی جهان موجود و جهان مطلوب از پوچی دفاع می کند. استدلال دوم که نوآوری نیگل نیز محسوب می شود، زندگی را فاقد عقلانیت شمرده و در نتیجه، زندگی را بیمعنا می داند. به باور وی، عقلانیت بشر تنها از نظرگاهی بشری قابل دفاع است و انسان به مدد قدرت فراروی از خویشتن، در اعتبار عقلانیت خویش تردید میکند و ازین رو، ارزشهای برخاسته از آن را نیز بیاعتبار می سازد. در ادامه مقاله به نقد دیدگاه نیگل می پردازد و اموری مانند «اعتبار عقلانیت بشر»، نقش «جدیت در معنای زندگی»، اعتبار«داوری شهود انسان ها درباره معنای زندگی» و نیز بازاندیشی در «فراروی انسان» را مطرح می کند. در نهایت، از نگاه نگارنده دلایل نیگل برای دفاع از پوچانگاری کافی نیست و نمی توان بر اساس آنها دست از معناداری زندگی شست.
- معماری و فصاحت(بازخوانی کتاب"دگرگونی
آرمان ها در معماری مدرن- قیاس
زبانشناسی"اثر پیترکالینز بر اساس
ساختارگشایی دریدا)
Abstract: کتاب "دگرگونی آرمان ها در معماری مدرن1750-1950" اثر پیتر کالینز را می توان به عنوان یکی از رفرنس های مهم تاریخ تئوری معماری نام برد که درآن کالینز تلاش می کند با بهره گیری از تفاوت آرای تاریخ کلاسیک و مدرن در فصل های مختلف کتاب و با فرض بین رشته ای بودن علم معماری به قیاس آن با دیگر رشته ها ی تخصصی بپردازد. به خصوص در فصل قیاس با علم "زبان شناسی" و پیوند آن با "فصاحه" در مبانی بلاغت و کلام، مخاطب را به برداشت تازه ای از پیرامون معماری و زبان می رساند. امری بینا رشته که بنیادی تاریخی-ساختاری دارد و چنان که از تحلیل هایش بر می آید فراتر از صرف نظری معماری به گستره ی فراگیر بینا متن این رشته با دیگران اشاره دارد. در نوشتار پیش رو نگارنده تلاش می کند که ضمن مقاله ای مروری- انتقادی، ابعاد تفکر کالینزی را حول کلید واژه "فصاحه" با استناد به روش دیکانستراکشن دریدایی که برگرفته از متن های ساختاری سوسوری است، در قیاس زبان با معماری، ساختارگشایی کند. که چرا در مصادیق معماری و فصاحت، چنان ترکیب واژگان در زبان، دلالت به متن مطرح می شود؟ چگونه این "تفاوت" در شیوایی معماری موثر است؟ مطابق آنچه از فحوای متن کتاب مذکور در این پژوهش مروری خوانش می ش...
