Abstract: تهیه نقشهها به عنوان بخشی از اسناد شناخت بشر از محیط زیست و پتانسیلهای آن در تاریخ علم سابقهای طولانی دارد و اولین مستند موجود و در دسترس آن سیمای جهان قدیم منسوب به بطلمیوس است که در سالهای 150 میلادی تهیه شده و بدیهی است که آخرینی بر آن متصور نیست چه انبوهی از اطلسها و نقشهها با موضوعاتی متنوع با استناد به دادههای فراوان موجود و تکنیکهای پیشرفته تجزیه، تحلیل و ترسیم هر روز در حال زایش و باززایشاند. اطلسها طیف وسیعی از شاخصها و وضعیتها را دربر میگیرند ولی آنچه در این سخن کوتاه مورد نظر نگارنده است نقشههایی است که دانستنیها و پارامترهای لازم و پایه در زمینه هواشناسی کشاورزی کشور یعنی آب، خاک، هوا و گیاه را در اختیار میگذارند و همه را تحت عنوان "ترسیم پتانسیل اقلیم کشاورزی ایران" میتوان خلاصه کرد وهدف این سخن نیز ارزیابی وضع موجود و واگویی سیر کوششهای آینده سازمانهای ذیربط و پژوهشگران این عرصه است. تشکیل پژوهشگاههای علم و فناوری اطلاعات و گسترش پایگاههای بایگانی مقالات و محصولات پژوهشی، همزمان با گسترش فرهنگ رقومیسازی در سالهای اخیر، امکان کندوکاو در موجودی نقشههای پایه اقلیمشناسی ک... PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Abstract: تعیین تبخیرتعرق که یکی از بخشهای اصلی چرخه هیدرولوژی میباشد. در مواردی همچون برنامهریزی آبیاری، بیلان آب، طراحی و مدیریت سامانههای آبیاری و پیشبینی عملکرد محصول ضروری است. سنجش از دور بر خلاف روشهای رایج نقطهای، تبخیرتعرق را در مقیاسهای مختلف مکانی برآورد میکند. بنابراین هدف از این پژوهش برآورد تبخیرتعرق واقعی در منطقه دشت ناز ساری با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و بهکارگیری الگوریتم تراز انرژی سطح خشکی (سبال) است. برای ارزیابی یافتهها، تبخیرتعرق برآورد شده از الگوریتم سبال با روش مرجع پنمن- مانتیث- فائو مقایسه شد. همبستگی نیرومند و معنیداری میان این دو روش (93/0 =R2) دیده شد. خطای کم برآورد الگوریتم سبال در مقایسه با روش مرجع (14/1 =RMSE) و کمی تفاضل مطلق بین مدل سبال و روش پنمن- مانتیث- فائو (96/0 =MAE) بیانگر این است که میان دادههای برآوردی از روش الگوریتم سبال و روش پنمن- مانتیث- فائو همخوانی خوبی وجود دارد. از این رو، این پژوهش نشان داد که تصاویر سنجنده OLI و الگوریتم سبال توانایی این را دارند تا مقدار تبخیرتعرق واقعی را در منطقه دشت ناز ساری به خوبی برآورد کند. PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Abstract: تخمین مقدار بارندگی به عنوان یک مؤلفه کلیدی در مطالعات کشاورزی و بیلان آب نیازمند یک شبکه بارانسنجی با تراکم بهینه میباشد. روشهای مختلفی مبتنی بر زمین آمار برای بهینهسازی شبکه ایستگاههای بارانسنجی تاکنون ارائه شدهاند که اکثراً دارای نقاط ضعف میباشند. هدف از این تحقیق کاربست یک روش نوین توسعه یافته بر پایه مفهوم احتمال پذیرش در زمین آمار، جهت طراحی بهینه شبکه بارانسنجی استان خراسان جنوبی با کمترین خطا میباشد. پس از آزمون همگنی شبکه فعلی متشکل از 63 ایستگاه منطقه به روش گشتاورهای خطی، با کمک واریوگرام مناسب ایستگاههای منتخب، احتمال پذیرش در سطح منطقه محاسبه گردید. بر اساس الگوی مکانی تغییرات بارندگی سالانه در منطقه و الگوریتم روش آماری به کار رفته، احتمال پذیرش در نقاط مختلف استان محاسبه و سپس دقت پذیرش در سطوح احتمال مختلف مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، 20 ایستگاه از شبکه موجود تأثیر زیادی در تخمین بارندگی استان نداشته و جا به جایی آنها در حصول به شبکه بهینه، پیشنهاد میشود. همچنین 43 ایستگاه باقیمانده نیز مانند شبکه اولیه (با 63 ایستگاه) میتوانند 36 درصد از مساحت استان را با سطح احتمال پذ... PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Abstract: هدف از این پژوهش، ارزیابی برونداد دمای سامانههای پیشبینی فصلی اقلیمی در پهنه کشور ایران است. این تحلیلها بر اساس مدلهای گردش کلی جفتشده جو-اقیانوس انجام شده است که در همادی مدلهای آمریکای شمالی مورد استفاده قرار گرفتهاند. مهارت هر یک از مدلهای آمریکای شمالی با آغازگریهای مختلف و در سه زمان انتظار صفر، یک و دو (ماه) برای سه فصل هدف (اکتبر-دسامبر)، (دسامبر-فوریه) و (فوریه-آوریل) بررسی شده است. بدین منظور از محصول دمای پایگاه CRU (دو متری سطح زمین) در دوره (1982-2010) به عنوان داده مرجع مشاهداتی استفاده شد. معیارهای صحتسنجی قطعی شامل همبستگی پیرسون، میانگین خطا و ریشه مربعات خطا است که برای ارزیابی پیشبینیهای فصلی محاسبه شدهاند. نمره ROC نیز به عنوان یک شاخص طبقهبندی برای کلیه مدلها در شرایط زیر نرمال و بیش از نرمال محاسبه شده است. نتایج نشان میدهد ضریب همبستگی بین سامانههای پیشبینی فصلی و پایگاه CRU در فصل FMA بیشتر از دو فصل DJF و OND است. مهارت مدل CFSv2 در جنوب کشور در OND قابل ملاحظه (همبستگی بالای 9/0 و ROC بیش از 7/0) میباشد. الگوی اریبی بر اساس موقعیت جغرافیایی در فصول هدف تقریباً مشابه است. کمترین تغییرات اریبی از لحاظ مقدار، مربوط به مدل GFDL-FLOR-B01 میباشد. ... PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Abstract: عموماً شاخصهای پایش خشکسالی مبتنی بر متغیر بارش است و در نظر نگرفتن تأثیر سایر متغیرها- نظیر دما- خطاهایی سامانمند به همراه دارد. بر این اساس، در کنار نمایههای متداولی نظیر SPI، روشهای ترکیبی از جمله نمایه استاندارد شده بارش- تبخیرتعرق (SPEI) ارائه شده است. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه تطبیقی دو نمایه SPEI و SPIجهت پایش خشکسالی در استان گلستان میباشد. مقایسات بر اساس میزان همبستگی و همچنین فراوانی طبقات خشکسالی در پنجرههای زمانی 12 ماهه و در فصول مختلف تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر چه اقلیم منطقه مرطوبتر باشد، به دلیل کاهش نقش تبخیرتعرق، همبستگی بین دو نمایه بیشتر میباشد. در خشکسالیهایی با پنجره زمانی کوچکتر نیز قوت این همبستگی، بیشتر است. همچنین، شاخص SPEI نسبت به SPI قادر است تعداد وقایع ترسالی و خشکسالی بیشتری را نشان دهد. همبستگی معنیداری بین دو شاخص با استفاده از آزمون پارامتری پیرسون در سطح اطمینان 95 درصد در ایستگاه رامیان در سری زمانی 3 و 6 ماهه مشاهده شد. تحلیل فراوانی طبقات خشکسالی در مقیاس فصلی هر دو شاخص بیشترین تغییرات را فصل تابستان نشان داد. بیشترین تعداد وقایع خشکسالی شدید و خیلی شدید توسط هر دو شاخص در ایستگا&... PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Abstract: فقدان یا گسست در سری زمانی دادههای بارش در بسیاری از ایستگاههای هواشناسی، یکی از محدودیتهای اصلی در مطالعات اقلیمشناسی و منابع آب است. در پژوهش حاضر از دو رهیافت هوشمند برنامهریزی ژنتیک و ماشین بردار پشتیبان به منظور بازسازی دادههای بارش ماهانه چهار ایستگاه بارانسنجی واقع در استان همدان، در دوره آماری 1370 تا 1389 استفاده شد. خلاء آماری ابتدا به کمک اطلاعات یک ایستگاه، سپس دو ایستگاه و در نهایت دادههای سه ایستگاه، بازسازی گردید. نتایج نشان داد که با افزایش حافظه و تعداد ایستگاههای دخیل در مرحله آموزش، عملکرد مدلها بهبود مییابد. همچنین رهیافت ماشین بردار پشتیبان در بازسازی دادههای بارش ماهانه ایستگاه سرابی و مریانج به ترتیب با ریشه میانگین مربعات خطا 9/12 و 4/11 میلیمتر و ضریب همبستگی 93/0 و 95/0 نسبت به روش برنامهریزی ژنتیک با ریشه میانگین مربعات خطای 13 و 2/12 میلیمتر و ضریب همبستگی 93/0 و 95/0 از عملکرد بهتری برخوردار بوده است. PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Abstract: هدف از انجام این تحقیق، مقایسه سه روش طبقهبندی اقلیمی کشاورزی فائو، پاپاداکیس و یونسکو جهت تعیین مناطق مناسب کشت گندم دیم در استان کرمانشاه است. به این منظور از دادههای مشاهداتی 5 ایستگاه همدیدی استان استفاده شد. مطابق یافتههای پژوهش، بر اساس هر سه روش منتخب، استان از مطلوبیت کشت دیم گندم برخوردار است، به طوری که بر اساس روش فائو، تمام ایستگاههای مورد مطالعه در از نظر کشت این محصول دارای پتانسیل اقلیمی مناسب بودند. همچنین در روش پاپاداکیس، ایستگاه سرپل ذهاب دارای اقلیم مدیترانهای جنب حارّه و چهار ایستگاه کرمانشاه، روانسر، کنگاور و اسلام آباد غرب دارای اقلیم مدیترانهای برّی هستند که مبین مطلوبیت جهت کشت دیم گندم میباشد. در روش یونسکو نیز تمام ایستگاهها براساس شاخص خشکی و رژیم رطوبتی در گروه اقلیم نیمه خشک قرار گرفتند که از این نظر محدودیت خاصی برای دیمکاری ایجاد نمیکند. در مجموع، نتایج حاصل از هر سه روش مؤید مطلوبیت اقلیمی استان جهت دیمکاری گندم با عملکردی قابل قیاس با متوسط کشور (حدود 1000 کیلوگرم در هکتار). میباشد. PubDate: Wed, 22 Aug 2018 19:30:00 +010
Open Access journal
